Piyasalar, sonbahar dönemini oldukça hareketli bir tempoda geçiriyor. İran'ın İsrail'e yönelik başlattığı füze saldırıları ve İsrail'in hamleleri sonucu Ortadoğu'da artan risklerin de etkisiyle hisse senetleri önceki hafta küresel ölçekte zayıf bir performans sergilerken, baskıyı daha fazla hisseden Borsa İstanbul'da da (BIST) ciddi bir negatif ayrışma yaşandı.
Türkiye'nin bölgeye yakınlığı, haber akışına hassasiyetin çok daha yüksek seyretmesine neden oldu. Eylül ayını 9.966'dan kapatan BİST-100 Endeksi, ekim ayının ilk haftasında karşılaştığı sert satışlarla 3 Ekim'de kapanışını 8.898'den yaptı. Endeks, 9.000'in altında enson 2024 Nisan ayı başında kapanış gerçekleştirmişti.
Geçen hafta da 9.000'in üzerinde kalabilme çabasında olan BİST'te gün içi hareketlerde yeniden bu seviyenin altının test edildiği görüldü. Bu da zayıf görünümün sürdüğüne işaret ediyor.
MAKRO VERİLER KIRILGANLIĞI ARTIRIYOR
Son dönemde küresel piyasalardaki satıcılı seyrin ve endekste artan oynaklıkla birlikte hisse bazlı ayrışmanın boyutunun yükselmesinin BIST-100 üzerinde baskı yarattığı görülüyor.
İran'ın yaptığı füze saldırısının ardından İsrail'in yol haritasına ilişkin belirsizliğin koruması risk iştahını da negatif etkiliyor. Her ne kadar jeopolitik riskler en önemli etkenler arasında yer alsa da yurt içinde gelen ve ekonomide zayıflığa işaret eden makro verilerin de hem yurt içi piyasalarda endişeleri hem de BIST'te kırılganlığı daha da artırdığı görülüyor.
ENFLASYON BEKLENTİLERİ AŞTI
Makro verilere detaylı bakalım. 2024 Eylül'de sert düşen İSO Türkiye İmalat PMI verisi 47,8'den 44,3'e gerileyerek pandemi döneminden bu yana (Mayıs 2020)
düşük seviyede gerçekleşti. İSO raporuna göre; eylül ayında, takip edilen 10 sektörün tamamında üst üste üçüncü ayda da yeni siparişler yavaşladı.
هذه القصة مأخوذة من طبعة Ekim 13 2024 من Ekonomist.
ابدأ النسخة التجريبية المجانية من Magzter GOLD لمدة 7 أيام للوصول إلى آلاف القصص المتميزة المنسقة وأكثر من 9,000 مجلة وصحيفة.
بالفعل مشترك ? تسجيل الدخول
هذه القصة مأخوذة من طبعة Ekim 13 2024 من Ekonomist.
ابدأ النسخة التجريبية المجانية من Magzter GOLD لمدة 7 أيام للوصول إلى آلاف القصص المتميزة المنسقة وأكثر من 9,000 مجلة وصحيفة.
بالفعل مشترك? تسجيل الدخول
Değişen dinamiklere uyum dönemi
Değişen iş gücü dinamiklerine uyum sağlayan insan kaynakları departmanlarının 2025 yılı gündeminde ücret politikaları, esnek çalışma, yapay zeka, yetenek yönetimi ve hibrit çalışma gibi başlıklar olacak.
İhracat kayıplarını 2025'te telafi edecek
2024 yılını olumsuz koşullara rağmen yaklaşık 30,5 milyar dolarlık ihracatla tamamlayan kimya sektörü 2025'te hedef büyüttü. 700 bin kişiye istihdam sağlayan sektör, faaliyete girecek Kimya Teknoloji Merkezi ile 2025'te 35 milyar dolarlık ihracat hedefliyor.
2025 sektör için zorlu bir yıl olabilir
2024 yılında yüksek enflasyon, dolar bazında yüksek fiyatlar ve turist sayılarındaki düşüş gibi sorunlarla mücadele eden perakende sektörü için 2025 de kolay bir yıl olmayacak. Sektör, dijitalleşmeye yatırım yapmaya ve verimlilik projelerine odaklanacak.
Yılın ikinci yarısında hareket bekleniyor
Gayrimenkul sektörü, ekonomide sıkılaştırma politikalarına ve gayrimenkul, yüksek kredi faiz oranlarına rağmen 1,4 milyona yaklaşan konut satışı ile 2024'ü hareketli geçirdi. 2025 yılının ikinci yarısında kredi musluklarının açılmasıyla 1,3 milyon konut satışı bekleniyor.
2025'te tüm gözler fiyat artışında olacak
Tarım ve hayvancılık sektörü savaş, enflasyon ve kuraklığın da etkisiyle fiyat artışlarından en çok etkilenen alan olurken, gözler 2025 yılına çevrildi. Her ne kadar beklentiler iyimser olsa da enflasyon dinamikleri gıdada fiyat artışlarının gelecek yıl da devam edeceğini gösteriyor.
Kurulu güçte yenilenebilir enerjinin payı artıyor
115 bin MW'i bulan Türkiye'nin enerji kurulu gücünde 2025'te 7 bin MW'ı aşan kapasite artışı planlanıyor. Kurulu gücün yüzde 55'inin yenilenebilir kaynaklardan karşılandığı sektörde, önümüzdeki dönemde de büyümenin temiz enerjiden gelmesi bekleniyor.
Sektör 1 milyon barajına oturdu
Otomotiv sektörü 2024 yılını 2023 yılına paralel yaklaşık 1,2 milyon adet seviyesinde tamamladı. Kredi maliyetleri ve matrah oranlarına dikkat çeken sektör temsilcileri, bu olumsuz etkilere rağmen sektörün artık 1 milyon adetler seviyesine oturduğunu söylüyor.
"Neoliberal dönem bitiyor 2025 belirsizliklerle geliyor"
Ekonomide yaşanan güç kaymasını neoliberal dönemin bitişi olarak yorumlayan Siyaset Bilimci Soli Özel, \"Dünya 2025 yılına siyaset ve ekonomide belirsizliklerle giriyor\" diyor. Özel, yeni bir dünya savaşı ihtimalini de düşük buluyor.
"Kritik kurumların itibarı yasalarla yükseltilmeli”
2025'te enflasyonun kontrol altına alınabilmesi için ekonomi ile ilgili kritik kurumların itibarını güçlendirecek yasal düzenlemelere ihtiyaç olduğunu belirten Prof. Dr. Hakan Kara, \"Bu durumda, 2026'dan itibaren bir çıkış döneminin yaşanması mümkün” diyor.
“Enflasyonun nedenini azaltacak reformlar yok"
2025'e girerken Türkiye'de hala maliye politikalarının para politikalarını desteklemekten uzak olduğunu vurgulayan Koç Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp, \"Enflasyonun yapısal nedenlerini azaltacak reformlar maalesef yok\" diyor.
