ગુજરાતના સપૂતો

એક સામાન્ય માણસ સાહસની ચેતનાથી અને અડગ મનોબળથી આગળ વધે ત્યારે પોતાના જ જીવનમાં કેટકેટલુંય હાંસલ કરી શકે છે.’

આજકાલ ભારતના સૌથી શ્રીમંત અંબાણી પરિવારમાં મુકેશ અંબાણીના પુત્ર અનંત અંબાણીનાં લગ્ન ચાલી રહ્યાં છે અને દેશ તેમ જ દુનિયાના મીડિયામાં તેની ચર્ચા છે. અંબાણી સામ્રાજ્યનો પાયો એક પ્રાથમિક શાળાના શિક્ષક હીરાચંદ ગોરધનભાઈ અંબાણીના પુત્ર ધીરુભાઈ અંબાણીએ નાખ્યો હતો. ધીરુભાઈનો જન્મ ૨૮ ડિસેમ્બર, ૧૯૩૨ના રોજ સૌરાષ્ટ્રના ચોરવાડ નગરમાં માતા જમનાબહેનની કૂખે થયો હતો. શાળાનો અભ્યાસ પૂરો કર્યા બાદ એ મધ્યપૂર્વના યમનના શહેર એડન, જે ત્યારે ભારતની માફક બ્રિટિશ કોલોની હતું, ત્યાં કામની શોધમાં જતા રહ્યા હતા. ત્યાં એમણે એક પેટ્રોલ પમ્પ પર એટેન્ડન્ટની નોકરી કરી હતી. ત્યાર બાદ એડનની મોટી એ. બેસી એન્ડ કંપનીમાં ક્લાર્ક તરીકે કામ કર્યું. ૧૯૫૮માં મુંબઈ આવી ગયા અને યાર્નના ધંધામાં દલાલીનું કામ શરૂ કર્યું હતું. ધીરુભાઈ એડનમાં હતા ત્યારે એમના એક કઝીન ચંપકલાલ દામાણીની સાથે રહેતા હતા. એમની સાથે મળીને એમણે ‘માજીન’ નામની એક પેઢી શરૂ કરી. માજીન યાર્નની આયાત અને યમન તરફ તેજાનાની નિકાસ કરતી હતી.

૧૯૬૫માં દામાણી સાથેની ભાગીદારીમાંથી છૂટા થયા અને યાર્નના ધંધામાં આગળ વધ્યા. સખત મહેનત અને સૂઝબૂઝથી એ એટલા આગળ વધ્યા કે અમદાવાદમાં રિલાયન્સ ટૅક્સટાઇલ મિલ શરૂ કરી. ૧૯૭૭માં રિલાયન્સ કંપનીને શેરબજારમાં લઈ આવ્યા અને તેનો પબ્લિક ઇસ્યુ ખૂબ લોકપ્રિય થયો. ધીરુભાઈ એમના સમયમાં દેશમાં ‘સૌથી શ્રેષ્ઠ બિઝનેસ દિમાગ’ ગણાતા થયા. શેરબજારમાં કોલકાતાની મારવાડી લોબી એમના વિરુદ્ધ પડી હતી, પણ ધીરુભાઈએ તેઓને ફાવવા ન દીધા. શેરબજારના ટ્રેડિંગમાં સામાન્ય લોકોને રસ લેતા ધીરુભાઈએ કર્યા હતા. એમની યાદશક્તિ અને ગણિતશક્તિ ખૂબ જ તીવ્ર હતી. એમની રિલાયન્સ કંપની સારી માત્રામાં ડિવિડન્ડ આપતી, તેથી એમના શેર્સ ખૂબ આકર્ષક બન્યા હતા, જે આજ દિવસ સુધી છે.

સિદ્ધાર્થ આદિત્ય

ઘણી કંપનીઓ એમની નજર હેઠળ સ્થાપવામાં આવી અને તેઓના આઇપીઓ લાવ્યા. યાર્ન ઉપરાંત પેટ્રોલિયમ, ફાઇનાન્સ, ટૅલિકોમ્યુનિકેશન્સ, ઇલેક્ટ્રિસિટી (પાવર) વગેરેમાં એમની કંપનીઓ આગળ વધી. ધીરુભાઈ ભારતના ઉદ્યોગ જગતના બેતાજ બાદશાહ બની ગયા.