બિજ-થિંગ.
ABHIYAAN|Abhiyaan Magazine 28/09/2024
‘કુમાર’ની સો વર્ષની કલા-સંપદા
પ્રિયંકા જોષી
બિજ-થિંગ.

સો વર્ષથી ગુજરાતી પ્રજાને ભાષા, સાહિત્ય અને કલાના સંસ્કાર સીંચતા પ્રશિષ્ટ સામયિક ‘કુમાર’નું નામ ભાગ્યે જ કોઈ ગુજરાતી માટે અજાણ્યું હશે. વર્ષ ૧૯૨૪, જ્યારે ગુજરાત નામે કોઈ અલગ રાજ્યનું અસ્તિત્વ પણ ન હતું, એ કાળથી ‘કુમાર’ તમામ ગુજરાતીઓના ગુજરાતી-પણાં સાથે અભિન્ન રીતે જોડાયેલું છે. વાત એ સમયની છે જ્યારે અમદાવાદના ખાડિયા વિસ્તારમાં રવિશંકર રાવલ ‘૨૦મી સદી' નામક સામિયકમાં કલાકાર તરીકે કામ કરતા હતા. ચિત્રકામમાં ધગશ હોય તેવા કેટલાક વિદ્યાર્થીઓને તેઓ વિનામૂલ્યે ચિત્રકામ પણ શીખવતા હતા. થોડા સમયમાં તેમણે ત્યાં સંસ્કૃત પાઠશાળા પણ શરૂ કરી. એ સમયે તેમને કલાની સાથે યુવા વર્ગને રસ પડે તેવા ગુજરાતી સામયિક શરૂ કરવાનો વિચાર આવ્યો. આ વિચાર વર્ષ ૧૯૨૪માં ફલિત થયો. કલાની સાથે સાથે ઊગતી પેઢીને જ્ઞાન, કેળવણી અને સંસ્કારનું સિંચન કરવાના શુભ હેતુ સાથે ‘કુમાર’નો જન્મ થયો. દેશ-વિદેશ અને તળના કલાકારો અને તેમની કલાકૃતિઓ વિશેની સચિત્ર માહિતી પ્રાપ્ય થવાથી ગુજરાતના શિક્ષિત અને સભાન વર્ગમાં ‘કુમાર’ પ્રિય બન્યું.

રવિશંકર રાવલ સાથે બચુભાઈ રાવત પણ ‘કુમાર’માં જોડાયા. એ પછી સામયિકના લેખોમાં ચિત્રો, નકશા, ગ્રાફિક્સ વગેરેનો વધારે ઉપયોગ થવા લાગ્યો. ગુણવત્તામાં 1 લોકપ્રિયતા વૃદ્ધિ થવાથી સામયિકની અને પ્રતિષ્ઠા પણ વધતી ર ગઈ. ગુજરાતી ભાષા, સાહિત્ય, કલાસંસ્કૃતિની ઓળખ બની ચૂકેલા આ સામયિકમાં ચિત્રકલા, સ્થાપત્ય, તસવીરકલા, પુરાતત્ત્વ, નાટ્ય, સંગીત જેવા વિષયોમાં જ્ઞાન ધરાવતાં ગુજરાતના ઉત્તમ સર્જકો, સંશોધકો, લેખકો જોડાયા અને આવતીકાલના નાગરિકો તૈયાર કરવાના સ્વપ્નને સિદ્ધ કરવામાં પોતાનું યોગદાન આપ્યું. સંપૂર્ણ પરિવારલક્ષી સુરુચિપૂર્ણ વાંચન સામગ્રી ધરાવતા આ સામયિક દ્વારા યુવાવર્ગને ઊજળી દિશા તરફ દોરી જવાનું ઉત્તમ કાર્ય તો થયું જ છે, તે ઉપરાંત તેમણે સર્જકોને પણ ઉત્તેજન અને પ્રોત્સાહન આપવાનું કાર્ય કર્યું. વર્ષ ૧૯૩૨માં ‘કુમાર’ના કાર્યાલયમાં જ કવિઓની કાવ્યસભા યોજાવા લાગી, જે આજે પણ ‘બુધસભા’ તરીકે કાર્યરત છે. ‘કુમાર’ની ગૌરવશાળી પરંપરાથી ગુજરાતી ભાષા સાહિત્યના સર્વોત્તમ પુરસ્કા૨માં આજે પણ ‘કુમાર ચંદ્રક’નું સ્થાન મોખરે છે.

هذه القصة مأخوذة من طبعة Abhiyaan Magazine 28/09/2024 من ABHIYAAN.

ابدأ النسخة التجريبية المجانية من Magzter GOLD لمدة 7 أيام للوصول إلى آلاف القصص المتميزة المنسقة وأكثر من 9,000 مجلة وصحيفة.

هذه القصة مأخوذة من طبعة Abhiyaan Magazine 28/09/2024 من ABHIYAAN.

ابدأ النسخة التجريبية المجانية من Magzter GOLD لمدة 7 أيام للوصول إلى آلاف القصص المتميزة المنسقة وأكثر من 9,000 مجلة وصحيفة.

المزيد من القصص من ABHIYAAN مشاهدة الكل
કવર સ્ટોરી-૨
ABHIYAAN

કવર સ્ટોરી-૨

રજવાડી વૈભવ ધરાવતી ચંદેરી સાડી

time-read
5 mins  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
કવર સ્ટોરી
ABHIYAAN

કવર સ્ટોરી

શિયાળામાં હૂંફનું સરનામું : પશ્મીના શાલ

time-read
5 mins  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
સારાન્વેષ
ABHIYAAN

સારાન્વેષ

મેજિક રીઅલિઝમઃ કડવું સત્ય જાદુઈ શીશીમાં ભરવાની કળા

time-read
4 mins  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
ચર્નિંગ ઘાટ
ABHIYAAN

ચર્નિંગ ઘાટ

કામધંધાનું નામ આપણું જોઈએ

time-read
2 mins  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
રાજકાજ
ABHIYAAN

રાજકાજ

ઇન્ડિયા ગઠબંધનમાં નેતૃત્વનો સંઘર્ષ ઉગ્ર

time-read
3 mins  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
રાજકાજ
ABHIYAAN

રાજકાજ

અસદના પલાયન પછી સીરિયાનું વિભાજન થશે?

time-read
2 mins  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
પ્રેમની એક મૂક પરિભાષા છે પ્રેમ ગૂઢ સંવાદની વાણી છે
ABHIYAAN

પ્રેમની એક મૂક પરિભાષા છે પ્રેમ ગૂઢ સંવાદની વાણી છે

ભીનું રહસ્ય હતું, આંખથી ન સચવાયું, તું વ્યર્થ ઢાંકપિછોડો, અરે કપોળ ન કર. બધી વસંત કાંઈ નમણી નથી હોતી ‘રમેશ’ બધી વસંતમાં તું જીવ ઓળઘોળ ન કર.

time-read
2 mins  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
જગતની ગત ન્યારી
ABHIYAAN

જગતની ગત ન્યારી

અંતરિક્ષમાં પણ થવા લાગ્યો છે ટ્રાફિક જામ

time-read
1 min  |
Abhiyaan Magazine 14/12/2024
બિજ-થિંગ
ABHIYAAN

બિજ-થિંગ

મિહિર દુર્ગ - મેહરાનગઢની સોનેરી ગાથા

time-read
4 mins  |
Abhiyaan Magazine 14/12/2024
સોશિયલ મીડિયા
ABHIYAAN

સોશિયલ મીડિયા

ખ્યાતિકાંડ પછી શું?

time-read
3 mins  |
Abhiyaan Magazine 14/12/2024