૯૦ વર્ષના સુરેન્દ્ર શાહે અમેરિકાની પ્રિન્સટન યુનિવર્સિટીમાંથી છેક ૧૯૬૧માં ઍરકન્ડિશનિંગ એન્જિનિયરિંગની ડિગ્રી લીધેલી. એ વખતે અમેરિકન શિક્ષણ એટલે જાણે ભગવાનનો શબ્દ.
મુંબઈના ઉપનગર વિલે પાર્લેમાં રહેતા સુરેન્દ્રભાઈ ચિત્રલેખાને કહે છેઃ ‘અમેરિકાથી આવ્યો ત્યારે મગજમાં રાઈ ભરેલી. ઍરકન્ડિશનિંગ વિના ઠંડક મળે જ નહીં એવું માનતો. એક ભાઈએ મારી સાથે દલીલ કરી કે આગ્રામાં તાજમહાલ એસી વિના કેમ ઠંડો રહે છે? હું મૂંગો થઈ ગયો. પ્રાચીન ઈમારતોમાં કુદરતી રીતે કેમ ઠંડક રહે છે એ જાણવા જૂનાં સાહિત્ય વાંચી ગયો, પણ ઉલ્લેખ મળ્યા નહીં. ધીરે ધીરે સમજાયું કે તાજમહાલની ઈમારતનું માસ એટલે કે પિંડ ૩૦ લાખ ટન જેટલું છે. સૂરજનો તાપ જાડી દીવાલ સોંસરવો નીકળીને અંદર પ્રવેશી શકે નહીં એટલે ઠંડક રહે. જે થોડીઘણી ગરમી પ્રવેશે એ ધીરે ધીરે બાજુની યમુના નદી તરફ વહી જાય.’
કચ્છના ‘સૃજન કૅમ્પસ’ અને અમદાવાદની 'દર્પણ એકેડેમી’માં પાઈપના નેટવર્કની પેસિવ કૂલિંગ સિસ્ટમ બેસાડવામાં આવી છે. એનાથી વિના ખર્ચે કુદરતી રીતે મકાનમાં ઠંડક રહે છે.
સુરેન્દ્રભાઈએ આવાં સ્મારકો-ઈમારતોની નૅચરલ કૂલિંગ સિસ્ટમની નકલ કરવાનું વિચાર્યું. લખનૌની સેન્ટ્રલ બિલ્ડિંગ રિસર્ચ ઈન્સ્ટિટ્યૂટના પ્રોફેસર જૈને એ વખતે ગૂણપાટ ઍરકન્ડિશનિંગનો વિડિયો બનાવેલો. એમાં એમણે રિંગ સરફેસ ઈવોપરેશનના સિદ્ધાંત આધારે કહેલું કે એક ગેલન પાણી ઉડાડો તો એક ટનનું કૂલિંગ મળી શકે. વિડિયોમાં દર્શાવ્યું કે છાપરાં પર ગૂણપાટ પાથરીને એના પર પાણી છાંટવાથી પાણી બાષ્પીભવન થઈને પોતાની સાથે ગરમી ઉડાડી ગયું એટલે ઈમારત ઠંડી થઈ.
هذه القصة مأخوذة من طبعة June 05, 2023 من Chitralekha Gujarati.
ابدأ النسخة التجريبية المجانية من Magzter GOLD لمدة 7 أيام للوصول إلى آلاف القصص المتميزة المنسقة وأكثر من 9,000 مجلة وصحيفة.
بالفعل مشترك ? تسجيل الدخول
هذه القصة مأخوذة من طبعة June 05, 2023 من Chitralekha Gujarati.
ابدأ النسخة التجريبية المجانية من Magzter GOLD لمدة 7 أيام للوصول إلى آلاف القصص المتميزة المنسقة وأكثر من 9,000 مجلة وصحيفة.
بالفعل مشترك? تسجيل الدخول
સંઘર્ષ અને સફળતા સુધીની સ્વાદિષ્ટ સફર
એક સમય હતો જ્યારે એ પોતાના પરિવાર માટે જ રસોઈ બનાવતાં. બાળકોને શું ભાવે છે, પતિને શું ગમશે એ પ્રમાણે જ રસોડામાં એમનું કામ શરૂ થાય. જો કે જીવનના સાડા સાત દાયકા પછી, કોવિડ સમયે એમણે અથાણાં, નાસ્તા અને ગુજરાતી થાળીના ઑર્ડર લેવાનું શરૂ કર્યું અને પછી તો ટીવી શો ‘માસ્ટર શેફ’માં ભાગ લઈ એ બધાનાં લાડીલાં બની ગયાં.
આ... અબ તો લૌટ ચલેં!
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના કડક વલણ છતાં આજે પણ એવા લોકો છે, જેમને ગેરકાયદે અમેરિકા જવું છે. આ લોકોને એમ છે કે અમેરિકામાં દૂધની નદીઓ વહે છે અને ડૉલર ઝાડ પર ઊગે છે. અમેરિકા જતાંવેંત સુખ-સમૃદ્ધિ મળી જશે એવું ધારતા, અમેરિકન ડ્રીમ સાકાર કરવા લાખો-કરોડો રૂપિયા તથા જીવ જોખમમાં મૂકનારા આવા શેખચલ્લીઓ ક્યારે ચેતશે?
ગેરરીતિ સામેની લડતે ગાદી અપાવી... ગેરરીતિને લીધે ગાદી ગઈ
ભ્રષ્ટાચાર સામેના જન આંદોલનના આગેવાન તરીકે રાજકારણમાં પ્રવેશેલા અરવિંદ કેજરીવાલ પછી તો પોતે જ એના કળણમાં ખૂંપતાં ગયા અને ચાદર કરતાં પગ લાંબા કરવાની લાયમાં દિલ્હી ગુમાવી બેઠા.
મનશુદ્ધિ વગરની આપણી તનશુદ્ધિ
ગાંધીજી પાપ-પુણ્યની વાત ધર્મના અર્થમાં નહીં, પરંતુ નૈતિકતાના અર્થમાં કરતા હતા. એમના મતે મનની અશુદ્ધિ માટે સાત પાપ જવાબદાર હતાંઃ સિદ્ધાંત વગરની રાજનીતિ, શ્રમ વગરનું ધન, વિવેક વગરનું સુખ, ચરિત્ર વગરનું જ્ઞાન, નીતિ વગરનો વેપાર, માનવતા વગરનું વિજ્ઞાન અને ત્યાગ વગરની પૂજા.
નો માર્કેટિંગ
… તેમનો આભાર માનીને બહાર નીકળ્યાં, પણ ‘હવે તો બોર્ડ પણ બહાર નથી' એ તેમના વાક્ય ફરતે હજુ મન ઘૂમરાતું હતું. ‘આપણી સેલ્સ ઓફિસને બોર્ડ નહીં હોય અથવા બોર્ડ નહીં લગાવવું' એવું આપણે નક્કી કર્યું તો ?...
મજા હારમાં છે, ગજબ ગેમ છે...
જો બન્નેનાં હૈયે લગન સેમ છે હૃદય ખોલી કહી દે, ‘મને પ્રેમ છે’ હવા, વાદળો, મ્હેક કે ચાંદની મિલન બાદ ક્યાં કંઈ હતું તેમ છે.
જસ્ટ, એક મિનિટ..
વાસ્તવિકતાનો જલદીથી સ્વીકાર કરીને એવી બાબતોને પડતી મૂકીને નવી બાબતો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનું વધારે ડહાપણભર્યું હોય છે.
ભાંગી મારી જન્મોજનમની ખામી
ખૂબી વધારે છે કે ખામી એ ગણતરી ક્યાં કરી? જેવો હતો એવો મેં એને દિલથી અપનાવ્યો હતો.
જસ્ટ, એક મિનિટ...
કઈ તરફનો ઝુકાવ રાખવો એ જે-તે માણસના હાથની વાત છે.
સફળતાની ઠોકર વાગે ત્યારે!
તમે પહેલી વાર કાર ચલાવી હશે ત્યારે તમને યાદ હશે કે તમે અત્યંત સાવચેતીપૂર્વક ડ્રાઈવિંગ કર્યું હશે, પરંતુ જેમ જેમ કારની ગતિ વધી હશે એમ તમારો આત્મવિશ્વાસ પણ વધ્યો હશે. એ જ ગતિ અતિ આત્મવિશ્વાસ તરફ લઈ જાય છે. અકસ્માતની સંભાવના એ જ વખતે સૌથી વધુ હોય છે જ્યારે અતિ આત્મવિશ્વાસ હોય.
