નવું સંસદ ભવન એટલે નૂતન અને પુરાતનનો સુભગ સંગમ

ભારતીયો દ્વારા, ભારતીયતાના વિચારથી ઓતપ્રોત, લોકતાંત્રિક પરંપરામાં સૌથી મહત્ત્વના પડાવમાંનું એક એટલે નવું સંસદ ભવન. વિરાસતને આધુનિકતા સાથે જોડવાની ક્વાયત એટલે નવી સંસદ. દેશવાસીઓની આકાંક્ષા અને ઉજ્વળ ભવિષ્યને સમર્પિત એટલે નવી સંસદ. રાષ્ટ્રપતિ ભવનથી ઈન્ડિયા ગેટ સુધીના ત્રણેક કિલોમીટરના વિસ્તારમાં બની રહેલા સેન્ટ્રલ વિસ્ટાના પહેલા મણકામાં બનીને તૈયાર થયેલી ન્યુ પાર્લામેન્ટ ચોમાસુ સત્રથી જ ધમધમતી થઈ જશે સાથે જૂના સંસદ ભવનને હેરિટેજ ઈમારત તરીકે જાળવી રાખવામાં આવશે. કેવું છે જૂના સંસ્કારોનું નવું સ્વરૂપ?

- સમીર પાલેજા (મુંબઈ)

વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગયા અઠવાડિયે એમના ટ્વિટર એકાઉન્ટ પર ૧.૪૬ મિનિટનો એક વિડિયો રિલીઝ કરેલો. એ મૂંગા વિડિયોમાં ભારતની નવી સંસદનાં ફૂટેજ હતાં. એમણે જાહેર જનતાને આ વિડિયોમાં ખૂટતી કૉમેન્ટરી ઉમેરીને મોકલવાનું આહ્વાન કર્યું અને ખાતરી પણ આપી કે પ્રાસંગિક કૉમેન્ટરીવાળા વિડિયોને એ પોતાના હૅન્ડલ પરથી રિ-ટ્વીટ કરશે.

- અને લો, થોડા કલાકમાં હજારો સામાન્ય લોકો ઉપરાંત શાહરુખ ખાન, કબીર બેદી, અક્ષય કુમાર, અનુપમ ખેર, મનોજ મુન્તશીર સહિત અનેક નામી હસ્તીની કૉમેન્ટરી આવી પડી. લોકસભાના વર્તમાન સ્પીકર ઓમ બિરલા, ભારત સરકારનાં મંત્રી મીનાક્ષી લેખી અને હરદીપ સિંહ પુરીએ પણ વિડિયોને અવાજ આપ્યો. બધાંએ પોતપોતાની રીતે ભારતની ઉજ્વળ લોકશાહી પરંપરાનું ગુણગૌરવ કર્યું ને એમાં સંસદની ભૂમિકાની પ્રશસ્તિ કરી. આ બધાના વિડિયો નેરેન્દ્ર મોદીએ ટ્વીટ કરીને વચન પાળ્યું.

કહેવાનું તાત્પર્ય એ કે અમુક વિરોધ પક્ષના વાંધાવચકા, વિવાદિત બૉયકોટને બાદ કરીએ તો ૨૮ મે, ૨૦૨૩નો દિવસ ભારતના ઈતિહાસમાં સુવર્ણ અક્ષરે લખાયો, કારણ કે સ્વાતંત્ર્યવીર વિનાયક દામોદર સાવરકરની ૧૪૦મી જન્મતિથિના અવસરે વડા પ્રધાને ભારતના સંસદ ભવનની નવી ઈમારતનું લોકાર્પણ કર્યું. આવતાં ૧૫૦ વર્ષ સુધી કામ આપી શકે એવી આ ઈમારત જૂની-વર્તમાન પાર્લામેન્ટ પડખેના પ્લૉટમાં બનાવવામાં આવી છે.

આ મકાન મોદી સરકારના અત્યંત ક્રાંતિકારી પ્રોજેક્ટ સેન્ટ્રલ વિસ્ટાના નવનિર્માણનો એક ભાગ છે. પાટનગરમાં રાષ્ટ્રપતિ ભવનથી ઈન્ડિયા ગેટ સુધીનો ત્રણ કિલોમીટરના વિસ્તારને સેન્ટ્રલ વિસ્ટા કહેવાય છે. ૧૯૧૧માં પંચમ જ્યોર્જ અને રાણી મેરીની અનુમતીથી ભારતની રાજધાની કલકત્તાથી દિલ્હી ખસેડવાનું નક્કી થયું. અંગ્રેજ આર્કિટેક્ટ એડ્વિન લુટિયન્સ અને હર્બટ બેકરે સેન્ટ્રલ વિસ્ટાની બ્લુ પ્રિન્ટ ૧૯૧૮માં બનાવેલી. ૧૯૨૧થી ૧૯૨૭ સુધી વિવિધ ઈમારતો બની. વાઈસરૉય હાઉસ (વર્તમાન રાષ્ટ્રપતિ ભવન), કિંગ્ઝ વે (રાજપથ જે હવે કર્તવ્યપથ છે) અને વૉર મેમોરિયલ (ઈન્ડિયા ગેટ) બહુ ભવ્યતાથી બન્યાં. સાથે બ્રિટિશ શાસકોએ ભારતના વહીવટ માટે લેજિસ્લેટિવ કાઉન્સિલ (વિધાન પરિષદ)ની ઈમારત બનાવી, જે આજનું પાર્લામેન્ટ હાઉસ છે.