ડિયર નૅચર,
કોઈ પણ કચ્છી કચ્છ બહાર ગુજરાતના કોઈ પણ ભાગમાં, મુંબઈમાં કે પછી વિદેશમાં રહેતો હોય એ ચોમાસું શરૂ થાય ત્યારે પોતાના વતનમાં, ગામમાં રહેતાં સગાં-સ્નેહી કે પછી દોસ્તને ફોન જરૂર કરે છે અને પૂછે છેઃ વરસાદ પડ્યો કે..? સામેથી જવાબ મળે કે હા, વરસાદ શરૂ થઈ ગયો છે... તો એ કચ્છી તરત પોરસાઈ જાય છે અને પત્ની કે ઘરનાં મહિલા સભ્યને કહે છે: લાપસી મૂકો, આપણા ગામમાં વરસાદ પડ્યો છે!
આ જ વાત સૌરાષ્ટ્ર બહાર વસતા સૌરાષ્ટ્રના ઘણાખરા લોકોને લાગુ પડે છે. એક વરસાદ માણસને ધરતી સાથે કેવો જોડી દે છે?
સૌરાષ્ટ્ર હોય કે કચ્છ, ગામમાં રહેતા મોટા ભાગના પરિવારો ખેતી સાથે જોડાયેલા હોય છે. ભારતને કૃષિપ્રધાન દેશ આજેય ગણવામાં આવે છે, પણ ખેતીની હાલત આજે એવી થઈ ગઈ છે કે ઘણા ખેડૂત અને ખેતમજૂર ખેતી છોડી રહ્યા છે. શા માટે? કારણ એક નહીં, પણ એકથી વધુ છે. એક તો ખેતી બહુ મહેનત માગી લે છે અને એની સામે મળવું જોઈએ એટલું વળતર મળતું નથી. પાકના ભાવ પૂરા મળે જ એની કોઈ ગૅરન્ટી નથી. સરકાર દ્વારા ખેડૂતની આવક બમણી કરી દેવાનું વચન અપાયું છે એ એક વાત છે અને જમીન પરની હકીકત સાવ જુદી છે.
અને આવક ઓછી થાય છે ને ખેતી હવે કોઈ સારો, સારું વળતર આપતો વ્યવસાય નથી એવીય માનસિકતા બનવા લાગી છે. એમાંથી આર્થિક જ નહીં, પણ સામાજિક સમસ્યા ઊભી થઈ છે. ગામડાંમાં રહી ખેતી કરનારા યુવાનોનાં લગ્ન જલદી થતાં નથી. ઉંમર વધવા લાગે છે અને કેટલાક કિસ્સામાં તો એવું બને છે કે લગ્નની ઉંમર પણ વીતી જાય છે એટલે પરણીને થાળે પડવાની આશા જ એ યુવાન છોડી દે છે.
هذه القصة مأخوذة من طبعة July 29, 2024 من Chitralekha Gujarati.
ابدأ النسخة التجريبية المجانية من Magzter GOLD لمدة 7 أيام للوصول إلى آلاف القصص المتميزة المنسقة وأكثر من 9,000 مجلة وصحيفة.
بالفعل مشترك ? تسجيل الدخول
هذه القصة مأخوذة من طبعة July 29, 2024 من Chitralekha Gujarati.
ابدأ النسخة التجريبية المجانية من Magzter GOLD لمدة 7 أيام للوصول إلى آلاف القصص المتميزة المنسقة وأكثر من 9,000 مجلة وصحيفة.
بالفعل مشترك? تسجيل الدخول
જલસાઘર
...તો આર.કે. સ્ટુડિયો ક્યારે બન્યો હોત? કેવીક ઉજવણી થતી આર.કે.માં બર્થડેની?
સ્ટૉક માર્કેટમાં રિટેલ ઈન્વેસ્ટર્સની સક્રિયતા શેનો સંકેત છે?
શૅરબજારમાં રિટેલ પાવરનું જોર વધી રહ્યું હોવાનાં કારણો જાણવાં-સમજવાં મહત્ત્વનાં છે. કેમ રિટેલ ઈન્વેસ્ટર્સ વર્ગ વધુ સક્રિય થયો છે? ફોરેન ઈન્વેસ્ટર્સની સામે આપણા ભારતીય રોકાણકારોની શક્તિ વધે એમાં કોનું હિત છે? આમાં સમજવા અને ભળવા જેવું ખરું...
રોક્યા એ રોયા...
‘લાલચ બહોત બૂરી બલા હૈ...’ એ વાત આપણે બધા જાણીએ છીએ અને સમજીએ પણ છીએ. તેમ છતાં ‘એકના બે’ કે ‘એકના ચાર’ કરી આપવાની ઑફર કાને પડતાં જ આપણે એ માટે લલચાઈએ તો છીએ જ. હમણાં ગુજરાતમાં બહુ ગાજતું ‘બીઝેડ’નું છેતરપિંડી પ્રકરણ આપણી આવી વૃત્તિનું પરિણામ છે. આવું અગાઉ પણ થયું છે અને હજીય અટકવાનું તો નથી જ.
સૌથી પ્રાચીન એવા આ વ્યવસાયને ગુનો ગણવાનું બંધ કરીએ...
સમાજને ‘સ્વચ્છ’ રાખવાનું કામ કરતી રૂપજીવિનીઓને પાયાના અધિકાર ક્યારે મળશે?
ઓછામાં ઝાઝું સમજો... માનસિક સ્વાસ્થ્ય જાળવો!
ઘરમાંથી અને જીવનમાંથી પણ નકામી-બિનજરૂરી ચીજોનો નિકાલ કરો તો મનનો ભાર ઓછો થશે.
લગ્ન પહેલાં આપો ચહેરાને કુદરતી રામક
વેજિટેબલ જ્યુસમાં આ ચીજો ઉમેરી શિયાળાને બનાવીએ હેલ્થી ને હૅપ્પી.
એની રંગોળીના રંગ એટલે જાણે સેવાની સરવાણી
રંગોળી માત્ર દિવાળીના દિવસોમાં જ હોય એવું જરૂરી નથી. કોઈ પણ પ્રસંગે રંગોળી બનાવી આ કળાને કારકિર્દીમાં પલટી નાખી અને સાથોસાથ એ દરમિયાન જ ગરીબોને નિયમિત મદદરૂપ થવાનું વિચારનારા યુવાનો ઘણા ઓછા હોય છે. જો કે રંગોળીકળામાં નિપુણ એક રાજકોટવાસી યુવતીએ પોતાની કમાણીમાંથી જરૂરતમંદ લોકોને સહાય કરીને યુવાપેઢીને નવો રાહ ચીંધ્યો છે.
બાપુનું કથામૃત બન્યું વિદ્યાર્થિનીના સંશોધનનો વિષય
મોરારિબાપુ શિક્ષણ રાહ બતાવે રામાયણ
એક મકાન ઐસા ભી.
જાણીતા સંગીતકાર બપ્પી લહિરીના હમશકલ એવા ખંભાતના બાલમુકુંદ પરીખનું ઘર ખરેખર જોવા જેવું છે.
તમને ખબર છે, અમદાવાદની પોતીકી છે આશાવલી સાડી?
આશરે સાતસો વર્ષ પહેલાં ભીલ રાજા સ્થાપિત આશાવલ નગર એટલે કે આજના અમદાવાદના એક વિસ્તારમાં અનેક હાથસાળ ચાલતી, એમાં રેશમની સાડી કુદરતી રંગોથી બનતી. હવે જો કે એક જ પરિવાર આ સાડી બનાવે છે. પ્રાકૃતિક સામગ્રી અને હાથવણાટની આગવી શૈલીથી ઓપતી આ સાડી સાથે એ પરિવારે બીજા દેશની વસ્ત્રકળાનો પણ સમન્વય સાધ્યો છે.