ઊડતી નજર

સનાતની સરકાર મહિલાઓના પક્ષમાં નથી

આપણે પણ લિવ ઈન રિલેશનશિપના પક્ષમાં ઘણું બધું લખીએ છીએ પણ આ રિલેશનશિપ અનેક જોખમોથી ઓછ નથી, કારણ કે કાયદાકીય માળખું એવું બન્યું છે કે જેમાં કોઈ પણ અધિકાર કાયદો લગ્ન કરવાથી જ મળે. લિવ ઈન રિલેશનશિપને કોઈપણ કાયદા સંરક્ષણ આપવા સરકાર તૈયાર છે ન અદાલતો અને કપલ પરસ્પરમાં કોઈ કોન્ટ્રાક્ટ કરી શકે છે.

ગુજરાતનો મૈત્રી કરાર એક જૂની રીત છે, પણ તે કાયદાની દૃષ્ટિએ માન્ય નથી, કારણ કે સોશિયલ પોલિસી વિરુદ્ધ કરવામાં આવેલો કોન્ટ્રાક્ટ કોન્ટ્રાક્ટ જ નથી.

હા, હવે લિવ ઈન રિલેશનશિપમાં રહેવાને ગેરકાયદેસર અપરાધ નથી માનવામાં આવ્યો અને જો બંને સગીર, પરિણીત હોય કે ન હોય સાથે રહી શકે છે. પરિણીત હોય તો બીજાના જીવનસાથી દ્વારા હદથી હદ એડલ્ટ્રીના નામે છૂટાછેડા માંગી જ શકે છે.

એક મુશ્કેલી ત્યારે આવી જ્યારે એક પરીણિતાને લિવ ઈન રિલેશનશિપ પછી બાળક થયું. તેની ઈચ્છા મુજબ બાળકનાં બર્થ સર્ટિફિકેટ પર લિવ ઈન પાર્ટનર અને બાયોલોજિકલ ફાધરનું નામ આવે પણ ન મુંબઈની મ્યુનિસિપલ રાજી થઈ, ન મેજિસ્ટ્રેટ અને ન તો

હાઈકોર્ટ રાજી થશે. તેનું મોટું કારણ એ છે કે લગ્ન દરમિયાન થયેલ બાળક કાયદાકીય રીતે પતિનું હોય છે ભલે ને સ્પર્મ કોઈનું પણ હોય.

પહેલાં આ સુવિધાજનક હતું અને હવે સ્પર્મ ડોનરની વધતી ગણતરીના કારણ અને વધારે મહત્ત્વપૂર્ણ થઈ ગયા છે કે બાળક નજાયજ ન કહેવાય. તેને તે પુરુષની સંપત્તિમાં પૂરો હક મળશે જેમાં કંસીવ થતી વખતે તેની મા કાયદાકીય દૃષ્ટિએ પરીણિત હતી.

તે બાળકનું ભરણપોષણ લીગલ પિતાએ કરવું પડશે ન કે બાયોલોજિકલ ફાધરે. જો આ ન થાય તો છૂટાછેડાની દરેક બાબતમાં પતિ કહી શકે છે કે તેના પુત્રપુત્રી તેના છે જ નહીં. જો હકીકતમાં ન પણ હોય તો પણ જવાબદારી તેમની જ રહેશે.

લિવ ઈન રિલેશનશિપમાં રહેતી યુવતીઓને ડોમેસ્ટિક વાયલેંસથી પણ સંરક્ષણ નથી મળતું. પાર્ટનરની મારપીટ પર પોલીસ આનાકાની કરે કે ડોમેસ્ટિક વાયોલેંસ એક્ટ નહીં લાગે તો ખોટું નથી. હા, આઈપીસીનો સામાન્ય મારપીટનો કેસ ચાલી શકે છે જેમાં તરત જેલની ગેરન્ટી નથી હોતી. હાઈકોર્ટના કેટલાક જજ તો લિવ ઈન રિલેશનશિપ વિરુદ્ધ છે અને કેટલાક ખૂબ ઉદાર.