પહેલું બાળક...આવી ચિંતા થવી સહજ છે!

ગર્ભની ફરતે પ્રવાહી ઓછું હોય તો મુશ્કેલી થઈ શકે?

- ડૉ. અર્ચના પારસ શાહ

પ્રશ્ન: મારી ઉંમર ૨૬ વર્ષની છે. મારાં લગ્નને બે વર્ષ થયાં છે. મને આમ તો માસિક રેગ્યુલર આવે છે, પણ એ દિવસોમાં પેટમાં બહુ દુખાવો થાય છે. છેલ્લા છ મહિનાથી પ્રયત્ન કરવા છતાં અમને બાળક રહેતું નથી એટલે ડૉક્ટરને બતાવવા ગયાં અને સોનોગ્રાફી કરાવી. સોનોગ્રાફીના રિપોર્ટ પરથી ફલિત થાય છે કે ગર્ભાશય મોટું છે અને ગર્ભાશયની પાછળની દીવાલમાં ચાર સેન્ટિમીટર જેટલી ગાંઠ છે, જે કદાચ Fibroid હોય અથવા Adenomyoma પ્રકારની ગાંઠ હોઈ શકે એટલે ડૉક્ટરે મને ઑપરેશન કરાવવાનું કહ્યું છે. આ શાની ગાંઠ હોઈ શકે અને એનો ઈલાજ શું હોઈ શકે?

ગાયનેક ફ્રેન્ડઃ ગર્ભાશયની દીવાલમાં જે ગાંઠ દેખાય છે એ Fibroid અથવા Adenomyoma હોઈ શકે છે, આ બન્ને એકદમ જુદાં હોય છે અને સરખી રીતે સોનોગ્રાફી કરવામાં આવે તો આપણને ખબર પડી શકે છે કે શું છે. ઘણા કેસમાં બન્નેમાં તફાવત કળવો મુશ્કેલ હોય અને કદાચ MRIની પણ જરૂર પડી શકે છે. ફાઈબ્રોઈડ હોય તો લેપ્રોસ્કોપ (દૂરબીન)થી ઑપરેશન કરી ગાંઠ કાઢી લેવાથી તમને રાહત થઈ શકે છે. આ રીતે ગાંઠના ઑપરેશનમાં મોટા ભાગના પેશન્ટને કોઈ તકલીફ પડતી નથી. Adenomyoma હોય તો એની સારવ ની સવાર ઘણા અલા પર મૂકી, મિન પહેલાં અમુક ઈન્જેક્શન અને દવાથી એ ગાંઠની સાઈઝ ઓછી થઈ શકે છે. પછી જરૂર પડે તો જ ઑપરેશન કરવું પડે. Adenomyoma હોય તો ઑપરેશનથી આખી ગાંઠ કાઢવી મુશ્કેલ હોય છે. એ ઉપરાંત, આ ગાંઠ ફરી થવાની શક્યતા હોય છે એટલે આવા કેસમાં બે-ત્રણ ડૉક્ટરોનો અભિપ્રાય લીધા પછી જ ઑપરેશન નક્કી કરવું.