સેવા, સાધના અને શિક્ષણનો સમન્વય

આમ એ શિક્ષક, પણ ખરેખર તો એ છે આજીવન વિદ્યાર્થી. કહો કે ભણવું અને ભણાવવું એમના રસના વિષય છે. અંગ્રેજી ઉપરાંત રેકી તથા યોગવિદ્યાના અભ્યાસ દ્વારા મેળવેલાં જ્ઞાનનો ઉપયોગ એ લોકોની સેવા માટે કરે છે.

- હેતલ રાવ

વ્યવસાયે એ અંગ્રેજી વિષયનાં અધ્યાપિકા. જો કે એમની ઓળખ cal બીજી પણ અનેક રીતે આપી શકાય. મહિલા, અંધ-અપંગ બાળકો અને વિદ્યાર્થીઓને ઉપયોગી બનવાના હેતુસર એ ગુજરાતની જુદી જુદી ૩૦ સામાજિક સંસ્થા સાથે જોડાઈને છેલ્લાં ૨૪ વર્ષથી નિઃશુલ્ક સેવાકાર્ય કરે છે. યોગ, રેકી, આયુર્વેદ, ઍક્યુપ્રેશર જ્ઞાનને કારણે જરૂરતમંદ લોકોની મદદ કરી એમને સ્વમાનભેર જીવવાની પ્રેરણા આપે છે. એ છે મૂળ સાવરકુંડલાનાં અને અત્યારે આણંદમાં રહેતાં ડૉ. કાજલ નિર્મલા ભરત રાવ.

પિતા ભરતભાઈ રાવ અને માતા નિર્મલાબહેન રાવનાં બે સંતાનમાં કાજલ મોટી. પિતા સાવરકુંડલા કૉલેજના અધ્યાપક હતા તો માતા એક શાળાનાં આચાર્યા. ભણવા સાથે ભણાવવાની બારાખડી પણ કાજલે બાળપણથી જ શીખી લીધી હતી. કાજલ નાની હતી ત્યારે જીદ કરી પિતાની સાથે ક્યારેક એમની કૉલેજમાં પણ જતી. ત્યાં અનેક વિદ્યાર્થી ભરતભાઈ પાસે આવતા. કોઈને એ મફતમાં પુસ્તક આપતા તો કોઈની ફી ભરી દેતા. ક્યારેક કોઈ દીકરીના અભ્યાસનો સઘળો ખર્ચ પોતે ઉપાડી લે. માતા પણ આચાર્યા એટલે શાળાની નાની-મોટી દરેક પ્રવૃત્તિમાં કાજલ એમની સાથે જાય. ત્યાં પણ આવાં જ દશ્ય જોવા મળે. આમ બાળપણથી જ કાજલના માનસપટ પર લોકસેવાની ટિંબ કંડારાઈ ગઈ. પિતાને એ કાયમ કહેતી કે હું મોટી થઈને તમારા જેમ જ બધાની સેવા કરીશ. સામેથી જવાબ મળતો કે પૈસા માટે કરેલું કામ એ સેવા નથી. સાચી સેવા તો એ છે જેમાં કોઈના દિલમાંથી દુવા મળે... આ વાત કાજલે શબ્દસહ જીવનમાં ઉતારી.

તબીબી સહાય હોય કે યોગની તાલીમ, શિક્ષણલક્ષી કાર્યો હોય કે સરકારી યોજનાના લાભ છેવાડાના લોકોને મળે એ માટે માર્ગદર્શન, ડૉ. કાજલ રાવ એવા અનેક પ્રકલ્પો સાથે સક્રિયપણે સંકળાયેલાં છે.

કાજલબહેને અંગ્રેજી વિષય સાથે એમએ (માસ્ટર ઑફ આર્ટ્સ) કર્યા પછી એમએડ (માસ્ટર ઑફ એજ્યુકેશન), એમફિલ (માસ્ટર ઑફ ફિલોસોફી) અને પીએચ.ડી. (ડૉક્ટર ઑફ ફિલોસોફી) કર્યું. અત્યારે આણંદ કૉમર્સ કૉલેજમાં અંગ્રેજી વિષયનાં અધ્યાપિકા તરીકે એ ફરજ નિભાવે છે. આ સાથે જ યોગ, ઍક્યુપ્રેશરના અભ્યાસ ઉપરાંત રેકીમાં થ્રી-એ સુધીની ડિગ્રી મેળવી છે.