અડચણો પર ભારે પડતા દિવ્યાંગ ખેલાડીના અણનમ જુસ્સા...

પેરિસ પૅરાલિમ્પિક ગેમ્સ-૨૦૨૪ શારીરિક મર્યાદા આ જવાંમર્દ-ઔરતોને સફળતાની ટોચ પર પહોંચતાં રોકી શકતી નથી, બલકે ખેલકૂદમાં એમણે એક નવી ઊંચાઈ મેળવી છે. ગણતરીના દિવસોમાં જ પેરિસમાં યોજાઈ રહેલા પૅરાલિમ્પિક્સ માટે દેશના દિવ્યાંગ ખેલાડીઓ સજ્જ થઈ રહ્યા છે ત્યારે કરીએ નજર પૅરાલિમ્પિક્સની ગઈ કાલ, આજ ને આવતી કાલ પર.

- કેતન મિસ્ત્રી (મુંબઈ)

રાજસ્થાનના ચુરુ જિલ્લાના એક ગામડામાં આઠ વર્ષનો દેવેન્દ્ર રમતાં રમતાં ઝાડ પર ચડે છે. અચાનક એનો હાથ ત્યાંથી પસાર થતા, હવામાં લટકતા ઈલેક્ટ્રિક કૅબલને સ્પર્શી જાય છે. કૅબલ એટલો પાવરફુલ હોય છે કે ઝટકામાં દેવેન્દ્ર એનો ડાબો હાથ ગુમાવી દે છે. જો કે એને માટે આ આઘાત શારીરિક કરતાં વધારે તો માનસિક હતો. હૉસ્પિટલમાંથી ઘરે પાછો આવ્યો ત્યારે દેવેન્દ્ર સાવ હતાશ થઈ ગયો હતો. એકાદ મહિના માટે તો એ ઘરની બહાર પણ ન જતો.

દેવેન્દ્રનો જીવનપલટો થયો એ ૧૦મા ધોરણમાં આવ્યો ત્યારે. શાળામાં વાર્ષિક ખેલ મહોત્સવ હતો, જેમાં એક ઈવેન્ટ જેવેલિન થ્રોની એટલે કે ભાલાફેંકની પણ હતી. દેવેન્દ્ર ભાલા પર હાથ અજમાવવા આતુર હતો, પરંતુ સૌએ એને હતોત્સાહ કર્યો, બધાએ એને ના પાડી દીધી, બલકે ત્યાં ઉપસ્થિત સૌકોઈને એ વાતનું આશ્ચર્ય થતું હતું કે એક હાથવાળો આ છોકરો ખેલ મહોત્સવમાં શું કરી રહ્યો છે? એણે હવે આ બધા ધખારા છોડી દેવા જોઈએ. એ દિવસે એ છોકરાએ ગાંઠ વાળી કે એ જેવેલિન ફેંકશે, બને એટલો દૂર ફેંકશે.

એ કિશોરવયનો, એક હાથવાળો દેવેન્દ્ર આજે ભારતની પરાલિમ્પિક્સ કમિટી ઑફ ઈન્ડિયા (પીસીઆઈ)નો પ્રમુખ છે. ૨૦૦૪માં ગ્રીસના એથેન્સમાં યોજાયેલા પૅરાલિમ્પિક્સની ભાલાફેંક હરીફાઈમાં ગોલ્ડ મેડલ મેળવનાર દેવેન્દ્ર ઝાઝરિયાએ તાજેતરમાં જ દીપા મલિક પાસેથી પીસીઆઈના પ્રમુખ તરીકેનો કાર્યભાર સંભાળ્યો.

૧૧ ઓગસ્ટે ખેલના મહાકુંભ સમા પેરિસ ઑલિમ્પિક્સની પૂર્ણાહુતિ થઈ. હવે સૌની નજર છે પૅરાલિમ્પિક ગેમ્સ પર, જે ફ્રાન્સની રાજધાની પેરિસમાં જ ૨૮ ઓગસ્ટથી ૮ સપ્ટેમ્બર સુધી ચાલશે. ૧૯૬૦માં રોમમાં પહેલી વાર દિવ્યાંગ ખેલાડીઓ માટે ઑલિમ્પિક્સ જેવી જ સ્પર્ધાનું આયોજન થયું હતું. રોમ ઑલિમ્પિક્સની પૂર્ણાહુતિ થઈ એના થોડા દિવસ બાદ ૨૩ દેશના ૪૦૦ જેટલા દિવ્યાંગોએ આઠ વિવિધ ગેમ્સમાં ભાગ લીધો. એ રમતોત્સવને નામ મળ્યુંઃ પૅરાલિમ્પિક્સ. ઉત્તરોત્તર પૅરાલિમ્પિક્સમાં દેશ તથા રમતોમાં વધારા થતા ગયા. દુનિયાના અનેક દેશો પોતાના દિવ્યાંગ ખેલાડીઓને મોકલતા થયા. આ વર્ષની જ વાત કરીએ તો, દુનિયાના ૪૦૦૦થી વધુ ખેલાડી બાવીસ જેટલી વિવિધ હરીફાઈમાં ભાગ લેશે.