ఆదివాసీల ఆత్మగౌరవ సూచిక 'పచ్చబొట్టు'

నుదుటి మీద బొట్టు పెట్టుకోవడం భారతీయతే కాదు..చక్కని ఆరోగ్య హేతువు కూడా బొట్టు కొద్దికాలం వుండిపోతుంది.కానీ కలకాలం చెరిగిపోకుండా కడదాకా వుండేది కేవలం 'పచ్చబొట్టు' మాత్రమే.

- - గుమ్మడి లక్ష్మీనారాయణ

నుదుటి మీద బొట్టు పెట్టుకోవడం భారతీయతే కాదు..చక్కని ఆరోగ్య హేతువు కూడా బొట్టు కొద్దికాలం వుండిపోతుంది.కానీ కలకాలం చెరిగిపోకుండా కడదాకా వుండేది కేవలం 'పచ్చబొట్టు' మాత్రమే. ఈ తరంవారికి పచ్చబొట్టు అంటే ఒంటిపై వేయించుకొనే ఫ్యాషన్ చిహ్నమని, టాటూ పేరుతో చిత్రించుకొనే మాడ్రన్ డిజైన్ అని భావిస్తారు. కానీ నిన్నటి తరంవారికి అది జీవితాంతం గుర్తుండిపోయే ఓ పదిల జ్ఞాపకం. ఆదివాసీలకైతే అదో సంప్రదాయం.

పచ్చబొట్టు అనేది ఆదివాసీ ఆడబిడ్డల పాలిట గౌరవ చిహ్న కాదు, ఒకప్పుడు వారి పాలిట ఆత్మరక్షణ కవచమై ఆదిమ జాతిని కాపాడింది కూడా అందుకే ఆదివాసీలు నేటికీ పచ్చబొట్టు ధరిస్తూ ఆ సంప్రదాయాన్ని కాపాడుకుంటున్నారు.తమ వారసత్వ సంస్కృతిని ప్రతిబింబిస్తున్నారు. ఈ పచ్చబొట్లు అనేవి ఆదివాసీ అమ్మాయిలకు అందంకోసమే కాక, తమ జాతి గుర్తింపు కోసం ఉపయోగపడే సాంస్కృతిక చిహ్నాలు. తమ జాతి రక్షణ కవచాలు కూడా అవే! ఆనాడు తమ జాతిని, శత్రురాజుల నుండి రక్షించిన పచ్చరంగునే 'పచ్చబొట్టు' పేర ముఖంతో పాటు శరీరంలోని వివిధ అవయవాల మీద రకరకాల ఆకృతులతో అలంకరించుకుంటున్నారు. గిరిజనుల్లో పచ్చబొట్టు అనేది తోటి, కోలాం అనే తెగలోని స్త్రీలకు మాత్రమే ఒకప్పుడు పరిమితమైన కళ. నేడిది విశ్వవ్యాప్తం అయింది.

అనేక గిరిజన తెగలు నాటి సంప్రదాయాన్ని కాపాడుకుంటూనే ఇప్పటికీ ఆరోగ్యపరంగా మంచిదని పచ్చబొట్లు పొడిపించుకోవడం విశేషం.పచ్చబొట్లు ఎంత ఎక్కువగా పొడిపించుకుంటే వారు అంతటి ధైర్యవంతులుగా సమాజంలో గౌరవించబడతారని వారి ప్రగాఢ నమ్మకం. ఈ పచ్చబొట్టు పొడిపించుకోవడానికి ధైర్యంతో పాటు ఓపిక కూడా అవసరం. సన్నని సూదులతో చర్మంపై గుచ్చుతూ పొడిచే సమయంలో తీవ్రమైన నొప్పి, బాధ కలుగుతాయి. ఎలాంటి మత్తుమందు అవసరం లేకుండానే ఆ బాధను భరించి తమ సంస్కృతిలో భాగమైన పచ్చబొట్లు పెట్టుకోవడం నిజంగా సాహసం అనిపిస్తుంది. మధ్యప్రదేశ్లోని ఆదివాసులు వీటికి అధిక ప్రాధాన్యం ఇస్తారు.