HAREKETİN BEYİNDEKİ KOREOGRAFİSİ

Champalimaud Vakfındaki araştırmacıların zebra balığı üzerinde yürüttüğü çalışma, nöron popülasyonlarının faaliyetini görmek ve beynin hareketi nasıl düzenlediğini anlamak için yeni bir bakış açısı sunuyor.

Çalışmanın baş yazarı Claudia Feierstein, “Beynin birincil işlevi harekettir” diyor. “Bitkiler hareket etmedikleri için beyne ihtiyaç duymuyorlar. Ancak göz hareketleri gibi basit hareketlerde bile beynin rolü büyük ölçüde gizemini koruyor. Amacımız, model organizma olarak seçtiğimiz zebra balığında sinirsel faaliyetlerin, göz ve vücut hareketlerini nasıl kontrol ettiğini çözmek.”

Minik şeffaf vücutlarıyla zebra balıkları, beyin fonksiyonlarına eşsiz bir pencere sundukları için sinir biliminin göz bebekleri hâline geldiler. Feierstein, “Göz hareketi çoğu hayvan türünde bulunan bir devre. Buna insanlar da dâhil” diyor. “Zebra balığında bu devrenin nasıl çalıştığını anlayabilirsek insan beyninde hareketlerin nasıl yönetildiğini de daha iyi anlamaya başlayabiliriz.”

İnsanlar gibi zebra balıkları da harekete tepki olarak görüşlerini ve konumlarını sabitleyebiliyor. Etraflarındaki dünya döndüğünde dengeyi korumak için gözleri ve vücutları hareket ediyor. Bunu, atlıkarıncada dönerken bakışlarınızı bir noktaya sabitlemeye benzetebilirsiniz.

Peki beyin bu davranışı nasıl koordine ediyor? Ekibin daha önceki çalışmaları, zebra balığı beyninin farklı bölümlerinin farklı hareket türleriyle ilişkili olduğunu göstermişti ama bu ilişkinin nasıl çalıştığı belli değildi.