સસ્ટેનેબલ ફેશન: જીવનશૈલીનો નવતર અભિગમ

ઑર્ગેનિક કોટન અને એ પ્રકારની સામગ્રીમાંથી તૈયાર થયેલાં ઉત્પાદનોને ફેંકી દેવાને બદલે તેનો રિપેરિંગ કરીને ફરી ઉપયોગ કરવો અથવા તેનું ફરી વેચાણ કરવું તેનો પણ સસ્ટેનેબલ ફૅશનમાં સમાવેશ કરાય છે.

ફૅશનની દુનિયામાં છેલ્લામાં છેલ્લો ટ્રેન્ડ સસ્ટેનેબલ ફેશનનો છે. સમજવામાં સરળ લાગે તેવી આ વાત છે. અત્યારે સસ્ટેનેબેલ ફેશનને મોંઘી જણસ ગણવામાં આવે છે, પણ આ ઉદ્યોગમાં પડેલા લોકો અને તેને પ્રોત્સાહન આપનારા લોકો લાંબા ગાળે સસ્ટેનેબલ ફેશન સસ્તી હોવાનું જણાવે છે. તાજેતરમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ દિલ્હીમાં હેન્ડલૂમ વિષયના સમારોહમાં સસ્ટેનેબલ ફેશનને પ્રોત્સાહિત કરવાની હિમાયત કરી હતી. તેને કારણે આ વાત ફરી નવેસરથી ચર્ચામાં છે. એ પછી ઘણા લોકોને સસ્ટેનેબલ ફેશન શું છે એ જાણવામાં રસ પડ્યો છે. સસ્ટેનેબલ ફેશનને માત્ર હેન્ડલૂમ સાથે સંબંધ છે એવું નથી, પરંતુ હેન્ડલૂમનાં ઉત્પાદનો બધા કોટન એટલે કે સુતરાઉ દોરામાંથી બને છે અને સસ્ટેનેબલ ફેશનમાં પણ ઓર્ગેનિક કોટનનું ચલણ વપરાશમાં હોય છે. એટલે કોટનને કુદરતી ફાઇબર ગણીને ચાલીએ તો હેન્ડલૂમનાં ઉત્પાદનોમાં તેમાં સમાવેશ થઈ શકે. અલબત્ત, સસ્ટેનેબલ ફેશનની વ્યાખ્યા કરનારાઓ કોટનને તેમાં ગણતા નથી. તેઓની દલીલ એવી છે કે કોટનમાંથી બનેલા દોરા અને તેમાંથી બનતાં કાપડ અને વસ્ત્રોના પ્રોસેસિંગમાં અઢળક પાણીનો ઉપયોગ કરવો પડે છે અને તેમાં ઝેરી રસાયણોનો ઉપયોગ પણ થાય છે. એટલે સામાન્ય કોટનને તેમાં ગણતરીમાં લેતા નથી, પરંતુ સસ્ટેનેબલ ફેશનમાં એક જે મહત્ત્વની વાત વણી લેવામાં આવી છે તે એવી છે કે ઓર્ગેનિક કોટન અને એ પ્રકારની સામગ્રીમાંથી તૈયાર થયેલાં ઉત્પાદનોને ફેંકી દેવાને બદલે તેનો રિપેરિંગ કરીને ફરી ઉપયોગ કરવો અથવા તેનું ફરી વેચાણ કરવું તેનો પણ સસ્ટેનેબલ ફેશનમાં સમાવેશ કરાય છે. એ રીતે સસ્ટેનેબલ ફેશન લાંબા ગાળે સસ્તી પડે એવી દલીલ થાય છે.