ઈન્ટરનેટિયું મેડિકલ જ્ઞાન... એક જટિલ બીમારી

બિહારના એક ચોંકાવનારા કિસ્સામાં એક ઊંટવૈદે વિડિયો જોઈને સર્જરી કરવાની કોશિશ કરી તો દરદીનું મૃત્યુ થયું. અધકચરા અજ્ઞાનથી સમસ્યા વહોરી લીધી હોય એવી દેશમાં અનેક ઘટના બને છે. તબીબીજગતના નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે ઈન્ટરનેટની શિખામણનું આંધળું અનુકરણ ગંભીર પરિણામ લાવી શકે.

- કેતન મિસ્ત્રી (મુંબઈ)

પખવાડિયા પહેલાંની વાત. બિહારના સારણ જિલ્લાનું મદોરા ગામ. ૧૫ વર્ષી કૃષ્ણ કુમાર શાહને થોડા દિવસથી ક્યારેક ઊલટી થાય તો ક્યારેક પેટમાં દુખાવો. એને પથરીની સમસ્યા સતાવતી હતી. માતા-પિતા કૃષ્ણને ડૉક્ટર અજિત કુમાર પુરીના ક્લિનિકમાં લઈ ગયાં. પુરીએ કહ્યું કે પથરીની સમસ્યાના લીધે આમ થાય છે. બે દિવસ એણે દવા-ઈન્જેક્શન આપ્યાં. પછી અચાનક એક દિવસ પુરીએ પિત્તાશયમાંથી પથરી કાઢવા કૃષ્ણનું ઑપરેશન ચાલુ કરી દીધું. ઑપરેશન દરમિયાન કૃષ્ણને શ્વાસોચ્છ્વાસની તકલીફ થઈ. એ બેભાન થઈ ગયો અને...

કૃષ્ણના પિતા ચંદન શાહે પોલીસફરિયાદમાં જણાવ્યું કે અમારી પરવાનગી વિના પુરીએ ઑપરેશન કર્યું. એ મોબાઈલમાં હાઉ ટુ રિમૂવ સ્ટોન ફ્રૉમ ગોલ બ્લેડરનો યુટ્યૂબ વિડિયો જોતાં જોતાં ઑપરેશન કરતો હતો. મેં એને આ વિશે સવાલ કર્યો તો એણે કહ્યું, ડૉક્ટર હું છું કે તમે? ઑપરેશન દરમિયાન કૃષ્ણની તિબયત બગડી એટલે પુરીએ એને પટણાની હૉસ્પિટલમાં લઈ જવાની તજવીજ કરી, પણ રસ્તામાં જ કૃષ્ણનું મોત થયું. એ પછી પુરી ભાગી ગયો.

બે દિવસ નાસતા ફરતા પુરીની છેવટે પોલીસે ધરપકડ કરી ત્યારે ખબર પડી કે એ તો બોગસ ડૉક્ટર હતો. હેલ્પર-કમ કમ્પાઉન્ડર તરીકે ચાર વર્ષ કામ કર્યા બાદ એ ડૉક્ટર બની બેઠો હતો. એણે એની મેડિકલ ડિગ્રી મેળવી યુટ્યૂબના જાતજાતના વિડિયોમાંથી! ધરપકડ બાદ પોલીસે એનું ક્લિનિક સીલ કરી દીધું.

આ પહેલાં આંધ્ર પ્રદેશના વિજયવાડામાં ત્રણ બાળકોને ઈમર્જન્સીમાં હૉસ્પિટલમાં ઍડ્મિટ કરવાં પડ્યાં, કેમ કે પચાસ વર્ષના એક યુટ્યૂબ ડૉક્ટરે કરેલા ઈલાજમાં લોચો થઈ ગયો. ભૂમેશ્વર રાવ નામના આ ઊંટવૈદનો દાવો હતો કે એ ભલભલા જટિલ રોગ ચાર અઠવાડિયાં કરતાં ઓછા સમયમાં મટાડી શકે.