ભુજના હીરસર આસપાસ દેવતાઓની બેઠકો
ABHIYAAN|Abhiyaan Magazine 17/08/2024
કચ્છના મુખ્યમથક ભુજનું હૃદય છે, હમીરસર તળાવ. ભુજ સહિત કચ્છવાસીઓના મનમાં જેનો મહિમા અનેરો છે, એવા આ તળાવની આસપાસ એટલાં મંદિરો અને મસ્જિદો છે કે જાણે દેવો અહીં બેઠક જમાવીને ભુજનું રખોપું કરી રહ્યા છે. અમુક મંદિરો તો સદીઓ જૂના છે, તો અમુક મસ્જિદો ભુજની સ્થાપના પહેલાંની છે. હમીરસર પાસે આવેલું નાકું આસપાસ આવેલા ભગવાન શંકરનાં મંદિરોના કારણે જ મહાદેવ નાકા તરીકે ઓળખાય છે.
સુચિતા બોઘાણી કનર
ભુજના હીરસર આસપાસ દેવતાઓની બેઠકો

ભુજ કચ્છ રાજની રાજધાનીનું શહેર રહ્યું છે. અત્યારે જિલ્લામથકનો દરજ્જો ભોગવે છે, પરંતુ લોકોના મન તો ભુજ અલબેલી નગરી છે. શાંતિપ્રિય, બધા જ ધર્મોમાં માનનારી પ્રજા અહીં હળી-મળીને રહે છે. જાણે તેનું જ પ્રતીક છે, ભુજના હમીરસર આસપાસનો વિસ્તાર. તળાવની પાળે અને તેની નજીકના વિસ્તારમાં હિન્દુ દેવી-દેવતાઓનાં ઘણાં મંદિરો છે, દરગાહ અને મસ્જિદો પણ અહીં છે. મહાદેવનાં મંદિરો અહીં વધુ છે. તો ભગવાન સ્વામિનારાયણે જ્યાં સ્વહસ્તે મૂર્તિની સ્થાપના કરી હતી તે પ્રસાદી મંદિર છે. ભૂકંપ પછી બનેલું સ્વામિનારાયણ મંદિર પણ હમીરસર પાસે જ છે. કબીર મંદિર, ગાયત્રી મંદિર, પુષ્ટિમાર્ગીની હવેલી (કૃષ્ણ મંદિર), સત્યનારાયણ ભગવાનનું મંદિર, સૂર્યપત્ની સૂર્યાણીનું મંદિર, બ્રહ્માજીનું મંદિર આ વિસ્તારમાં છે. ઉપરાંત મુસ્લિમ લોકોના આસ્થાના સ્થાન જીન્નત મસ્જિદ, ઇદગાહ, મહમ્મદ પન્નાહની મસ્જિદ, લધાશા પીરની દરગાહ, જીંદાપીરનો આરો વગેરે પણ હમીરસરની છાયામાં જ છે.

ભુજવાસીઓએ હરહંમેશાં – તમામ ધર્મોનો આદર કર્યો છે. સર્વધર્મ સમભાવ એ ભુજની તાસીર છે. આ શહેરમાં હિન્દુ મસ્જિદ ધર્મોના સ્થાનકો ઉપરાંત જૈન અપાસરા, પારસી લોકોનાં દેરાસર, લોકોની અગિયારી, પ્રોટેસ્ટન્ટ અને કેથોલિક ખ્રિસ્તી લોકોનાં ચર્ચ, શીખ લોકોનું ગુરુદ્વારા પણ છે. અહીં ઓશો રજનીશનું ધ્યાનકેન્દ્ર, બ્રહ્માકુમારીનું તપસ્યા ભવન, સાધુઓનાં સ્થાનકો છે.

શ્રાવણ માસમાં બધાં જ મંદિરોમાં ભાવિકોની ભારે ભીડ રહે છે. સાતમ આઠમનો મેળો હમીરસરના કાંઠે ભરાય છે, ત્યારે દૂર-દૂરથી આવતા ભાવિકો આસપાસના મંદિરોમાં ભાવપૂર્વક દર્શન કરે છે. તેવી જ રીતે દિવાળીના દિવસોમાં પણ મંગળા આરતીની આગવી પ્રથા ભુજમાં છે. લોકો ધનતેરસ, કાળી ચૌદસ, દિવાળી અને નૂતન વરસના દિવસે વહેલી પરોઢે મહાદેવ નાકે આવેલા મંદિરોમાં આરતી કરીને હમીરસરના કાંઠે આતશબાજીની મજા માણે છે. ક્યારેય મંદિરે ન જનારા લોકો પણ આ દિવસોમાં મંદિરમાં દર્શનાર્થે જાય છે. આ પ્રથા ભાગ્યે જ ક્યાંય જોવા મળે છે.

This story is from the {{IssueName}} edition of {{MagazineName}}.

Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.

This story is from the {{IssueName}} edition of {{MagazineName}}.

Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.

MORE STORIES FROM ABHIYAANView all
આવી છૂટ શા માટે?
ABHIYAAN

આવી છૂટ શા માટે?

અમેરિકાના ડિપાર્ટમૅન્ટ ઑફ સ્ટેટે એમના નવા પ્રેસિડન્ટ એમનું પ્રેસિડન્ટ પદ સંભાળે એના થોડા દિવસો પહેલાં જ આ જે છૂટની જાહેરાત કરી છે એ ખરેખર આશ્ચર્ય પમાડનારી છે

time-read
3 mins  |
Abhiyaan Magazine 04/01/2025
મનોરંજન
ABHIYAAN

મનોરંજન

અલવિદા, શ્યામ બેનેગલ!

time-read
3 mins  |
Abhiyaan Magazine 04/01/2025
વામા વિશ્વ આરોગ્ય
ABHIYAAN

વામા વિશ્વ આરોગ્ય

સૂકામેવાની તાસીર અને તેનો ઉપયોગ

time-read
2 mins  |
Abhiyaan Magazine 04/01/2025
સન્માન
ABHIYAAN

સન્માન

બેગુજરાતી સાહિત્યકારોને રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર

time-read
2 mins  |
Abhiyaan Magazine 04/01/2025
ભીંતચિત્રોમાં રસાયેલી મધુરમ્ કૃષ્ણકથા
ABHIYAAN

ભીંતચિત્રોમાં રસાયેલી મધુરમ્ કૃષ્ણકથા

ઇતિ અહં સર્વસ્ય પ્રભાવો મૂટઃ પ્રવવંતે મત્વાભજન્તેમબુધાભવ-સમન્વિતા અહમ્ આત્માગુડાકેસા સર્વ-ભૂસ્ય-સ્થિતઃ અહમ્ આદિશ્ચ ચ મધ્યમ્ ચ ભૂતાનમ્ અન્ત એવ ચ

time-read
5 mins  |
Abhiyaan Magazine 04/01/2025
કચ્છમાં એજ્યુકેશનલ ટૂરિઝમ
ABHIYAAN

કચ્છમાં એજ્યુકેશનલ ટૂરિઝમ

કચ્છ જોવા તો ઘણા લોકો આવે છે, પરંતુ તેને સમજવા બહુ ઓછા. શાળામાં જતાં બાળકો કે તરુણોને ભણવામાં કચ્છ અને કચ્છને લગતી બાબતો આવતી હોય છે. સિંધુ સંસ્કૃતિ વિશે તો તેઓ ભણે છે, પરંતુ ખરેખરી સાઇટ ઉપર જઈને તેનો અહેસાસ કેવો હોય છે તે જાણી શકતા નથી. તેઓ ખેતી વિશે ભણે છે, કલા અંગે પણ ભણવામાં આવે છે. કચ્છમાં આવીને આ અને આના જેવી અનેક બાબતો વિશે તેઓ જાણી, માણી અને અનુભવી શકે છે. કચ્છ વિશે કચ્છ બહારના વિદ્યાર્થીઓને આ બાબત સમજાવવાની પહેલ હુન્નરશાળા ફાઉન્ડેશન દ્વારા કરવામાં આવી છે. નવેમ્બરથી ફેબ્રુઆરી સુધી શાળા અને કૉલેજના વિદ્યાર્થીઓ કચ્છમાં આવીને જે-તે વિષયના નિષ્ણાતો સાથે વિવિધ જાતના અનુભવો મેળવે છે. ૩થી ૧૦-૧૨ દિવસ સુધી વિદ્યાર્થીઓ અહીં રહે છે.

time-read
4 mins  |
Abhiyaan Magazine 04/01/2025
પ્રવાસન
ABHIYAAN

પ્રવાસન

સેન્ટ ફ્રાન્સિસ ચર્ચ, ફોર્ટ કોચી .

time-read
5 mins  |
Abhiyaan Magazine 04/01/2025
સારાન્વેષ
ABHIYAAN

સારાન્વેષ

મધર મેરી : પવિત્રતાના પાયા પર...

time-read
5 mins  |
Abhiyaan Magazine 04/01/2025
ચર્નિંગ ઘાટ
ABHIYAAN

ચર્નિંગ ઘાટ

ભારતમાં મોગલ કાળમાં પણ ક્રિસમસની ઉજવણી થતી હતી

time-read
7 mins  |
Abhiyaan Magazine 04/01/2025
રાજકાજ
ABHIYAAN

રાજકાજ

શેખ હસીનાના પ્રત્યાર્પણની ભારતને ફરજ પાડી શકાય ખરી?

time-read
2 mins  |
Abhiyaan Magazine 04/01/2025