પ્રયાગરાજ મહાકુંભ-૨૦૨૫ પુણ્યની ડૂબકી લગાવવાનું રૂડું ટાણું

સમુદ્રમંથન વખતે અમૃતકુંભમાંથી જળબુંદ જ્યાં છલકાયું હતું એ પૌરાણિક તીર્થસ્થાન પ્રયાગરાજમાં જાન્યુઆરીથી શરૂ થતા મહાકુંભ મેળામાં સવા મહિના દરમિયાન પચ્ચીસ કરોડથી વધુ શ્રદ્ધાળુ આવવાનું અનુમાન છે ત્યારે આધ્યાત્મિકતાની અલખ જગાવનારા આ મહાકુંભમાં મૉડર્ન ટેક્નોલૉજીનો સંગમ રચવાની પ્રશાસને તૈયારી કરી છે.

- શૈલેષ નાયક

ભારતીય સંસ્કૃતિમાં તહેવાર અને ઉત્સવોની એક આગવી પરંપરા છે. શિવરાત્રિ, નવરાત્રિ, જન્માષ્ટમી, દિવાળી, મકરસંક્રાંતિ, રામનવમીથી માંડીને વર્ષભરમાં અનેક પર્વ આવે છે, પરંતુ મહાકુંભનો અવસર બાર વર્ષે એક વાર જ આવે છે. આ પર્વ પાછળ અનેક પૌરાણિક લોકવાયકા અને સંસ્કૃતિની વાતો જોડાયેલી છે ત્યારે હવે ગંગા, યમુના અને સરસ્વતી નદીના સંગમસ્થાને પુણ્યની ડૂબકી લગાવવાનો પુણ્ય પ્રસંગ નજીક આવી પહોંચ્યો છે. સમુદ્રમંથન વખતે અમૃતકુંભમાંથી પાણીનું બુંદ જ્યાં પડ્યું એ પૌરાણિક તીર્થસ્થાન પ્રયાગરાજમાં આ વખતે મહાકુંભ-૨૦૨૫ યોજાશે.

આસ્થા, શ્રદ્ધા અને આધ્યાત્મિકતાની અલખ જગાવતા મહાકુંભ મેળાનો મહિમા અલૌકિક, દિવ્ય અને અદ્વિતીય છે. ઈશ્વર સાથે એકાકાર કરાવતા આ ધાર્મિક મેળામાં સવા મહિના દરમિયાન અંદાજે પચ્ચીસ કરોડથી વધુ શ્રદ્ધાળુ આવવાનો અંદાજ મુકાઈ રહ્યો છે ત્યારે આ વખતના મહાકુંભની તૈયારી વિશે ઉત્તર પ્રદેશના ઊર્જા અને નગર વિકાસમંત્રી અરવિંદ કુમાર શર્મા ચિત્રલેખાને કહે છે:

વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ હમણાં પ્રયાગરાજ આવી પૂજાપાઠ સાથે કુંભ સંબંધિત અનેક યોજનાનું લોકાર્પણ કર્યું તો જુદા જુદા અખાડાના સાધુબાવાઓની પણ અહીં પધરામણી થવા લાગી છે. ઘણા શ્રદ્ધાળુઓ સુદ્ધાં વહેલા આવવા લાશે.

‘ભારતની સાંસ્કૃતિક ધરોહર છે મહાકુંભની પરંપરા. સમુદ્રમંથન વખતે અમૃતકળશ પણ નીકળ્યો હતો. ભગવાન વિષ્ણુએ ગરુડજીને અમૃતકળશની રક્ષા કરવાનું કામ સોંપ્યું હતું. આ દરમિયાન અમૃતકળશમાંથી અમૃતનાં કેટલાંક ટીપાં ભારતના ભૂ ભાગ પર નાસિક, ઉજ્જૈન, હરિદ્વાર અને પ્રયાગરાજ એમ ચાર સ્થાને પડ્યાં હતાં. આ ચાર જગ્યાએ છ-છ વર્ષના અંતરાલમાં કુંભમેળાનું આયોજન થાય છે. છ વર્ષ પછી આવે એ કુંભ કહેવાય છે અને બાર વર્ષે આવે એ મહાકુંભ. આ પરંપરા સદીઓ જૂની છે.’