ദേശസ്നേഹമുണർത്തും വാഗാ അതിർത്തിയിലെ സായാഹ്നപരേഡ്

ഗ്രാൻഡ് ട്രങ്ക് റോഡിലൂടെയാണ് അമൃത് സറിൽനിന്ന് വാഗാതിർത്തിയിലേക്കു ള്ള യാത്ര. ഏറെ പ്രത്യേകതകളുള്ളൊരു സഞ്ചാരപഥമാണിത്. 2500ലേറെ വർഷങ്ങൾ പഴക്കമുള്ളതും 2700 കിലോമീറ്ററിലേറെ നീളമുള്ളതുമായ ഈ പാത, ഏഷ്യയിലെതന്നെ ഏറ്റവും പഴക്കമുള്ളതും ദൈർഘ്യമുള്ളതുമായ ഗതാഗതമാർഗ്ഗമാണ്.

- മിനി മോഹനൻ

രണ്ടു പട്ടണങ്ങളായ അമൃത് സറും ലാഹോറും. അമൃത് സർ ഭാരതത്തിലും ലാഹോർ പാകിസ്ഥാനിലുമാണ്.അവയ്ക്കിടയിലെ അതിർത്തിപ്രദേശമാണ് വാഗാ.1999 ൽ കാശ്മീ രിലെ 'അമൻ സേതു' തുറക്കുന്നതുവരെ ഇരുരാജ്യങ്ങൾക്കിടയിൽ അതിർത്തി മുറിച്ചു കടക്കുന്ന പാതയുണ്ടായിരുന്നത് ഇവിടെ മാത്രമാണ്. ആയിരം കിലോ മീറ്ററോളം നീണ്ടു കിടക്കുന്ന ഇന്ത്യ പാക്കിസ്ഥാൻ അതിർത്തിയിൽ ഇരു രാജ്യങ്ങളിലേക്കുമുള്ള ഏക പ്രവേശന കവാടമാണിത്. ഇരുരാജ്യങ്ങളെയും ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന പ്രസിദ്ധമായ ഗ്രാൻഡ് ട്രങ്ക് റോഡിലാണ് ഈ റാഡ്ക്ലിഫ് രേഖ കടന്നുപോകുന്നത്. 1947 ൽ ഇന്ത്യ - പാകിസ്ഥാൻ വിഭജനത്തിലാണ് വാഗാ രണ്ടായി വിഭജിക്കപ്പെട്ട്, രണ്ടു രാജ്യങ്ങളുടെ ഭാഗമായത്. ഇന്ന് കിഴക്കൻ വാഗാ ഇന്ത്യയുടെ ഭാഗമാണ്. ഏഷ്യയുടെ ബർലിൻ മതിലെന്നും വാഗാതിർത്തി അറി യപ്പെടുന്നു. 1959 മുതൽ എല്ലാദിവസവും വൈകുന്നേരം വാഗാതിർത്തിയിൽ പതാക താഴ്ത്തൽ (ബീറ്റിംഗ് റിട്രീറ്റ് ) എന്ന ചടങ്ങ് നടന്നു വരുന്നു. ഈ സമയത്ത് അതിർത്തിയിൽ ഇന്ത്യയുടെ അതിർത്തിരക്ഷാസേനയുടേയും (BSF) പാക്കിസ്ഥാന്റെ പാകിസ്ഥാൻ റേഞ്ചേഴ്സിന്റേയും അത്യുജ്ജ്വലവും ആവേശഭരിതവുമായ സൈനിക പരേഡുകൾ നടക്കാറുണ്ട്. ഒരേസമയം രണ്ടു രാജ്യങ്ങളുടെ പരസ്പര സ്പർദ്ധയുടെയും തമ്മിലുള്ള സാഹോദര്യം പകർന്നേകുന്ന ഏകതയുടെയും പ്രതീ കമാക്കുന്നു ഈ അനുഷ്ഠാനം. ഈ ചടങ്ങിൽ പങ്കുകൊള്ളാനായി ധാരാളംപേർ ദിനംതോറും ഇവിടെയെത്തുന്നു. തദ്ദേശീയരെന്നപോലെ വിദേശികളും ചടങ്ങുകൾ വീക്ഷിക്കാൻ ആവേശത്തോടെ എത്തുന്നുവെന്നത് എടുത്തുപറയേണ്ട കാര്യമാണ്. ഇത് വെറുമൊരു വിനോദയാത്രയുടെ ഭാഗമല്ല. മറിച്ച് ദേശസ്നേഹത്തിന്റെയും ദേശാഭിമാനത്തിന്റെയും അവിസ്മരണീയമായ അനുഭവം പകർന്നു നൽകുന്ന അനുഭൂതിദായകമായൊരവസരമാണ്.

അമൃത് സറിലെ സുവർണ്ണക്ഷേത്രദർശ്ശനവും ജാലിയൻവാലാബാഗിലെ സന്ദർശ്ശനവും കഴിഞ്ഞ് വാഗാബോർഡറിലെ ബീറ്റിംഗ് റിട്രീറ്റ് എന്ന 'വാഗ ബോർഡർ ഫ്ലാഗ് സെറിമണി'യിൽ പങ്കെടുക്കാനായിരുന്നു ഞങ്ങളുടെ യാത്ര. മുപ്പതുകിലോ മീറ്ററിൽത്താഴെ ദൂരമേ അവിടേയ്ക്കുള്ളു. നാലരയ്ക്കാണ് പരേഡ് നടക്കുന്ന സ്റ്റേഡിയത്തിലേക്കു പ്രവേശനം. എങ്കിലും ഒന്നരമണിക്കൂർ മുമ്പേയെങ്കിലും അവിടെയെത്തിയാൽ മാത്രമേ വിശദമായ സുരക്ഷാപരിശോധനകളും മറ്റും കഴിഞ്ഞ് ചടങ്ങുകൾ വീക്ഷിക്കാൻ കഴിയൂ. എല്ലാദിവസവും നല്ല തിരക്കുമുണ്ടാവും. സ്റ്റേഡിയത്തിലെ ഇരിപ്പിടങ്ങൾ പരിമിതവുമാണ്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ എല്ലാവർക്കും പ്രവേശനം ലഭിച്ചുവെന്നും വരില്ല.