નંદનવન ગ્રામઉધોગ જ્યાં શ્રીફળના વેસ્ટમાંથી બનાવાય છે કલાત્મક વસ્તુઓ

શ્રીફળનાં છોતરાં અને કાચલીને બિનઉપયોગી ગણીને ફેંકી દેવામાં આવે છે, પરંતુ જે વસ્તુને આપણે બિન જરૂરી સમજીને ફેંકી દઈએ છીએ તેના ઉપયોગથી હજારો લોકોને રોજગારી મળે છે. જી હા.. યાત્રાધામ અંબાજીની નજીક આવેલા નંદનવન ગ્રામઉધોગમાં શ્રીફળનાં છોતરાં અને કાચલીમાંથી અનેક વસ્તુઓ બનાવવામાં આવે છે.

- હેતલ રાવ

મંદિરનાં પગથિયાં ચઢતાં હોઈએ અને અચાનક પગમાં શ્રીફળનાં છોતરાં આવે તો આપણે તેને પગથી જ દૂર ધકેલી દઈએ. એટલું જ નહીં, જો શ્રીફળની કાચલી પગમાં વાગે તો, કદાચ કાચલી ફેંકનારને બે શબ્દો બોલી આગળ વધીએ, પરંતુ એક વ્યક્તિ એવી પણ છે જેમને પગમાં શ્રીફળની કાચલી વાગી અને તેમણે તે કાચલી અને શ્રીફળનાં છોતરાંને જ ઉદ્યોગ બનાવવાનું નક્કી કરી લીધું. બનાસકાંઠાના અંબાજી યાત્રાધામની નજીક નંદનવન ગ્રામોદ્યોગ છે, જ્યાં નાળિયેરના વેસ્ટમાંથી બે હજાર કરતાં પણ વધુ વસ્તુઓનું નિર્માણ કરવામાં આવે છે. એટલું જ નહીં, આ ગૃહ ઉદ્યોગમાં હજારો મહિલાઓને રોજગારી પણ મળી રહી છે.

આ વિશે ‘અભિયાન' સાથે વાત કરતાં નંદનવન ગ્રામઉદ્યોગના સંચાલક હિતેન્દ્ર રામી કહે છે, ‘૧૯૯૮માં અમે અંબાજી મંદિરે દર્શન કરવા માટે ગયા હતા, જ્યારે મંદિરનાં પગથિયાં ચઢી રહ્યા હતા ત્યારે મારા પગમાં શ્રીફળની કાચલી વાગી અને પગમાં સતત લોહી નીકળવા લાગ્યું, આજુબાજુ જોયું તો ત્યાં પણ શ્રીફળનાં છોતરાં અને કાચલીઓ પડી હતી. ત્યારે વિચાર આવ્યો કે આ કાચલી જે રીતે મને વાગી તે રીતે કોઈ નાના બાળકને કે ઉંમર લાયક વડીલને વાગશે તો.. બસ, આ જ વિચારે મને નંદનવન ગ્રામઉદ્યોગની શરૂઆત કરવા માટે પ્રેરણા પૂરી પાડી. આજે આ સંસ્થા નાળિયેરની કાચલી અને છોતરાંમાંથી આકર્ષક અને કલાત્મક વસ્તુઓ બનાવીને દેશ સહિત વિદેશમાં પણ ગુજરાતનું નામ રોશન કરી રહી છે.

નંદનવન ગ્રામઉદ્યોગે શ્રીફળના વેસ્ટનો સદુપયોગ થાય તેવા પ્રયત્નની સાથે-સાથે મહિલાઓને રોજગારી મળી રહે તે માટે પણ પ્રયાસ શરૂ કર્યા હતા. જેના કારણે આજે સંસ્થા સાથે જોડાયેલી મહિલાઓ મહિને હજાર રૂપિયાની આવક કરી પગભર બની છે.