રાજસ્થાન વિધાનસભાની ચૂંટણી : ભરેલા નારિયેળ સમો જનાદેશ કોની તરફેણમાં હશે?

રાજસ્થાનમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં મતદાન સમાપ્ત થયું છે

- સુધીર એસ. રાવલ

ચૂંટણી કોઈ પણ હોય, કયો મુદ્દો ક્યારે મતદારોમાં પ્રસરી જશે અને ચૂંટણી જીતવાના લાભાલાભમાં કોણ સફળ થશે કે કોણ નિષ્ફળ જશે, તેના વિશે ભલભલા રણનીતિકારો દિમાગ લગાવતા રહેતા હોય છે, પરંતુ ચોક્કસ કશું કહી શકતા નથી. આ લખાઈ રહ્યું છે ત્યારે રાજસ્થાનમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં મતદાન સમાપ્ત થયું છે અને સમગ્ર રાજ્યમાં સરેરાશ ૭૦%થી વધારે મતદાન થયું છે. ઇવીએમ ખોટકાવાની કે નાની-મોટી મારપીટની ઘટનાઓ સિવાય હંમેશના ટ્રેકરેકોર્ડ મુજબ જ શાંતિપૂર્ણ મતદાન થયું છે. પાંચ રાજ્યોની ચૂંટણીમાં કદાચ સૌથી વધુ રસપ્રદ અને સ્પર્ધાત્મક ચૂંટણી જો કોઈ રાજ્યમાં હોય તો તે રાજસ્થાન છે. અહીંયા મુખ્યત્વે કોંગ્રેસ અને ભારતીય જનતા પક્ષ વચ્ચે ટક્કર છે. આ રાજ્યની ચૂંટણીનાં પરિણામોની અસર સમગ્ર દેશની રાજનીતિ પર પડતી હોય છે, એટલે કોઈ પણ પક્ષને અહીંયા જરા પણ કસર છોડવી પોસાય તેમ નથી.

પહેલાં કેટલાક આંકડાઓ પર નજર કરી લઈએ. રાજસ્થાન વિધાનસભા માં ૨૦૦ બેઠકો છે, તેમાંથી ૧૯૯ બેઠકો પર મતદાન યોજાયું છે. કોંગ્રેસ ના એક ઉમેદવારના નિધનને કારણે એક બેઠક પર ચૂંટણી મુલતવી રાખવામાં આવી છે. રાજ્યમાં આ વખતે ચૂંટણીમાં ૧૮૬૨ ઉમેદવારો મેદાનમાં છે. સવા પાંચ કરોડથી વધુ મતદારો આ ઉમેદવારોનું ભવિષ્ય નક્કી કરવાના છે. ૧.૮૦ કરોડ જેટલા મતદારોની સરેરાશ ઉંમર ૧૮ થી ૩૦ વર્ષની છે, જેમાં ૨૦૧૮ની ચૂંટણી પછી આજ સુધીમાં ૨૨ લાખથી વધુ નવા યુવા મતદારો ઉમેરાયા છે. વર્તમાન ચૂંટણીમાં ભાજપે ૫૯ ધારાસભ્યો, લોકસભાના ૬ અને રાજ્યસભાના ૧ સાંસદને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે, જ્યારે કોંગ્રેસે ૯૭ ધારાસભ્યોને ફરી ટિકિટ આપીને સ્પષ્ટ બહુમતી મેળવવા માટેનો દાવ ખેલ્યો છે. ભારતીય જનતા પક્ષ તમામ બેઠકો પર એકલા હાથે ચૂંટણી લડી રહ્યો છે, જ્યારે કોંગ્રેસે ભરતપુરની એક બેઠક સાથી પક્ષ રાષ્ટ્રીય લોકદળ માટે ખાલી રાખી છે. આ ઉપરાંત આ ચૂંટણીમાં નાના પક્ષોમાં રાષ્ટ્રીય લોકતાંત્રિક પાર્ટી, સીપીઆઈ-એમ, ભારત આદિવાસી પાર્ટી, ભારતીય ટ્રાઇબલ પાર્ટી, એઆઈએમઆઈએમ જેવા પક્ષો પણ ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. કોંગ્રેસ અને ભાજપ બંને પક્ષોના આશરે ૪૦ જેટલા બળવાખોર ધારાસભ્યો પણ પોતાનું નસીબ અજમાવવા કે સામેવાળાને પાડી દેવા માટે ચૂંટણી લડી રહ્યા છે! ચૂંટણી દરમિયાન ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં ૪૧૦૦૦થી વધુ જ્યારે શહેરી વિસ્તારમાં ૧૦૦૦૦થી વધુ મતદાન મથકો તૈયાર કરાયાં હતાં.