માડી! તારું કંકુ ખર્યું ને સૂરજ ઊગ્યો...' લાલિમાયુક્ત સૂર્યને જોઈને અવિનાશ વ્યાસના અંતરમાં જે સુંદર કલ્પનાએ જન્મ લીધો એનો શબ્દ દેહ એટલે આ અમર પંક્તિઓ. સર્વવ્યાપી અને શક્તિસ્વરૂપ એવા દૈવી તત્ત્વના પ્રતિ અપાર વ્હાલ અને ભક્તિ જેના હૃદયમાં દરિયાનાં મોજાં જેમ ઊછળતાં રહે એને સૃષ્ટિની તમામ લીલામાં માવડીનું જ સૌંદર્ય દેખાય. સામર્થ્ય, તાકાત, ઊર્જા, શક્તિ, ઇત્યાદિ કૉન્સેપ્ટ જનસામાન્ય એક જ નજરે જુએ અને એ તમામને દેવી કે માતાજીનું ક્ષેત્ર સમજે. ભૌતિક વિજ્ઞાનની દૃષ્ટિએ સંસાર બે ઘટકોનું બનેલું છે, ઊર્જા અને દ્રવ્ય. બ્રહ્માંડ સર્જાયું એ પછી જાતભાતની મેટર આવી, પણ એ પહેલાં હતી, સૃષ્ટિની જનેતા આદિશક્તિ કે ગૉડ્સ એનર્જી. આઇન્સ્ટાઇનના જગવિખ્યાત E=mc2 સમીકરણનો અનેક તજજ્ઞો શાસ્ત્રીય અને કાવ્યાત્મક અર્થ એવો પણ કાઢે છે કે ઊર્જા અને દ્રવ્ય અભિન્ન છે, દ્રવ્ય એટલે બીજું કંઈ નહીં, પણ થીજી ગયેલી શક્તિ.
આપણી જાણમાં અને જાણ બહાર વિદ્યમાન એવા અખિલ બ્રહ્માડ માટેનો એક શબ્દ છે, ‘કૉસ્મોસ’ અને કૉસ્મોલૉજી અર્થાત્ બૃહદ્ યુનિવર્સ કેવી રીતે જન્મ્યું હશે, એનું સ્ટ્રક્ચર શું વગેરે વિષેની અતરંગી અટકળનું શાસ્ત્ર. જગત કેવી રીતે સર્જાયું એના વિશે કલ્પનાઓથી લઈને અત્યાર સુધી જે હાથ લાગ્યાં એ વૈજ્ઞાનિક પ્રમાણોને આધારે કૉસ્મોલૉજીમાં અનેક પ્રકારની થિયરી ઘડાઈ ચૂકી છે. અલબત્ત, આપણી બુદ્ધિની મર્યાદાને કારણે પૂર્ણતઃ સંતોષકારક સ્પષ્ટતા મળવાથી રહી. સંસારના સર્જનની સૌથી પ્રચલિત થિયરી એટલે બિગ-બેંગ. અવિનાશ વ્યાસ લખે છે, ‘મંદિર સરજાયું ’ને ઘંટારવ ગાજ્યો.’ ગીતકારની ક્ષમા સાથે સ્વચ્છંદી અર્થ તારવીએ તો સંસાર નામક આ મંદિરનું સર્જન થયું એ ક્ષણે ઘંટનો જે રણકો સર્વત્ર પ્રસરી ગયો હશે એ બિગ-બેંગ. એક માન્યતા પ્રમાણે, બિગબેંગ દ્વારા સર્જાઈને હજુ પણ વિસ્તરી રહેલું બ્રહ્માંડ એક ક્ષણે અટકી જઈને પાછું પોતાના ઉદ્ગમમાં સંકોચાવાનું શરૂ કરશે, જેને બિગ ક્રન્ચ નામ અપાયું છે. સમયની પરિભાષા જ્યાં નિરર્થક છે, એ અતિ ઉચ્ચ કક્ષાએ અવિરત ચાલ્યા કરતાં બ્રહ્માંડના વિસ્તરણ અને સંકોચનનો આ ધબકાર એક સુંદર કૉસ્મિક નૃત્ય છે.
この記事は ABHIYAAN の Abhiyaan Magazine 12/09/2024 版に掲載されています。
7 日間の Magzter GOLD 無料トライアルを開始して、何千もの厳選されたプレミアム ストーリー、9,000 以上の雑誌や新聞にアクセスしてください。
すでに購読者です ? サインイン
この記事は ABHIYAAN の Abhiyaan Magazine 12/09/2024 版に掲載されています。
7 日間の Magzter GOLD 無料トライアルを開始して、何千もの厳選されたプレミアム ストーリー、9,000 以上の雑誌や新聞にアクセスしてください。
すでに購読者です? サインイン
હિડન કોસ્ટ - આ બધાનો ફોડ પાડી લેજો
શરૂઆતમાં તેઓ ખૂબ જ ઓછી ફી જણાવે છે. પછીથી ઝીણી-ઝીણી બાબત માટે તમારી આગળથી પૈસા ઉઘરાવે છે. આ કારણસર તમે જ્યારે કોઈ પણ એટર્ની, ભારતીય કે અમેરિકનને, તમારું કામ સોંપો તો એ બાબતની ચોખવટ કરી લેજો કે તેઓ જે ફી જણાવે છે એનાથી વધુ કંઈ આપવાનું રહેશે?
મૂવી ટીવી
ઑસ્કરના આંગણે ‘લાપતા લેડીઝ’
નવરાત્રી સ્પેશિયલ
ભાવનગરમાં પ્રાચીન અર્વાચીન નવરાત્રી મહોત્સવની રંગત
નવરાત્રી સ્પેશિયલ
વરસાદ! એ પણ નવરાત્રીમાં? આ તો સોનામાં સુગંધ ભળી
મઢમાં બિરાજે આશાપુરા માવડી, કચ્છ ધરાની દેવી રે...
પશ્ચિમ કચ્છના ત્રણ તાલુકા અબડાસા, લખપત, નખત્રાણાના ત્રિભેટે આવેલું મા આશાપુરાનું મંદિર લગભગ ૧૨૦૦ વર્ષ જૂનું અને માતાજીની મૂર્તિ ૨૦૦૦ વર્ષ પુરાણી હોવાનું મનાય છે. આદ્યશક્તિના આ સ્થાનકમાં સમગ્ર કચ્છની પ્રજા ભારે આસ્થા ધરાવે છે. આસો નવરાત્રી દરમિયાન દૂર દૂરથી ભાવિકો દર્શનાર્થે આવે છે, તેમાં પગપાળા આવનારા લોકોની સંખ્યા પણ નાની-સૂની હોતી નથી.
લાફ્ટર વાઇરસ
ભૂપતભાઈ : રમૂજના રાજા!
નવરાત્રી સ્પેશિયલ
કોલ્હાપુરનું શ્રી અંબાબાઈ મહાલક્ષ્મી મંદિર
માડી! તારું કંકુ ખર્યું 'ને કોસ્મોસ ઊગ્યું
બિગ-બેંગ પછી ક્ષણના સોમા ભાગની અંદર સૃષ્ટિમાં ઊર્જાનું સર્જાયેલું લાલિત્ય આજે ઍડવાન્સમાં ઍડવાન્સ એ.આઈ. પણ કલ્પના ન કરી શકે એટલું અદ્ભુત હશે
નવરાત્રી કે નવરાત્ર?
એક-એક અક્ષરનું આધ્યાત્મિક શાસ્ત્રમાં મહત્ત્વ છે. વિજ્ઞાન કે ઇજનેરીના મેથેમેટિકલ ઇક્વેશનમાં એક ઝીણું દેખાતું કશુંક બદલાઈ જાય તો કેવો મામલો બગડે? એવું શાસ્ત્રના શબ્દનું મોસ્ટલી હોય છે
સ્પોર્ટ્સ
ક્રિકેટમાં ભારતના દબદબાનો ચેપ દુનિયાને વળગ્યો ઃ યુકેમાં હન્ડ્રેડ બોલની લીગ રચાઈ