કાયદો ઘડનારા નિષ્ણાતોને ઘણી વાર અંદાજ નહીં આવતો હોય કે એ કાયદાની વિવિધ જોગવાઈનું અર્થઘટન કઈ રીતે કરવામાં આવશે અને કઈ રીતે તોડી-મરોડીને એનો દુરુપયોગ કરવામાં આવશે.
ચૂંટાયેલા જનપ્રતિનિધિ તરીકે આપણા સંસદસભ્યો તથા વિધાનસભ્યો ધારાસભામાં કોઈ પ્રકારનાં દબાણ કે પક્ષપાત વગર નિર્ણય લઈ શકે એ માટે એમને અનેક વિશેષાધિકાર (પ્રિવિલેજ) આપવામાં આવ્યા છે અને એ જ રીતે સામાન્ય માણસોને સામાન્ય સંજોગોમાં લાગુ પડતા કેટલાક કાનૂન । સામે કવચ પણ આપવામાં આવ્યું છે. એનો અર્થ એ કે આ કવચ (ઈમ્યુનિટી) એમને અમુક કાયદાથી રક્ષણ આપે છે. સામાન્ય માણસ એવા કાયદાનું ઉલ્લંઘન કરે તો એને સજા થાય, પરંતુ કોઈ વિધાનસભ્ય કે સંસદસભ્ય એનું ઉલ્લંઘન કરે તો ઈમ્યુનિટી રૂપી ઢાલને કારણે એને સજા ન આપી શકાય. વળી, આવા કોઈ પણ ચૂંટાયેલા સભ્ય સામે કાનૂની પગલાં લેવાં હોય તો એ ગૃહના વડા (જેમ કે લોકસભાના સ્પીકર અથવા અધ્યક્ષ)ની મંજૂરી લેવી પડે. આ પણ એમનો વિશેષાધિકાર. બંધારણમાં આ જનપ્રતિનિધિઓની સત્તા અને એમને મળેલા વિશેષાધિકાર માટે બે અલાયદાં પરિશિષ્ટ ફાળવવામાં આવ્યાં છે.
સંસદસભ્યો અને વિધાનસભ્યોને મળતા આ અને આવા તમામ વિશેષાધિકારોનું બરાબર પાલન થાય છે કે નહીં એ જોતાં રહેવા પાછી આપણાં દરેક ધારાગૃહમાં પ્રિવિલેજ કમિટી પણ હોય. સંસદસભ્યોને અને જુદાં જુદાં રાજ્યના વિધાનસભ્યોને પગાર ઉપરાંત પાટનગરમાં ઘર, ફોન, સ્ટેશનરી, ગૅસ કનેક્શન, નોકર-ચાકરની સવલત અને રાહતના દરે ભોજન જેવી સવલત મળે છે એ વિશે ઘણાને ખબર હશે, પણ આપણા આ જનપ્રતિનિધિઓ વિશેષાધિકારોના નામે કેટલી છૂટછાટ મેળવે છે એની બહુ લોકોને જાણ નહીં હોય.
この記事は Chitralekha Gujarati の March 18, 2024 版に掲載されています。
7 日間の Magzter GOLD 無料トライアルを開始して、何千もの厳選されたプレミアム ストーリー、9,000 以上の雑誌や新聞にアクセスしてください。
すでに購読者です ? サインイン
この記事は Chitralekha Gujarati の March 18, 2024 版に掲載されています。
7 日間の Magzter GOLD 無料トライアルを開始して、何千もの厳選されたプレミアム ストーリー、9,000 以上の雑誌や新聞にアクセスしてください。
すでに購読者です? サインイン
મિડલ ચાઈલ્ડ સિન્ડ્રોમઃ ન અહીંના... ન ત્યાંના
પરિવારના સૌથી મોટા અને સૌથી નાના બાળકને ઘણા ‘વિશેષાધિકાર’ મળે છે, પણ...
નવું વર્ષ... નવી શરૂઆાત
બીજાનું જોઈ જોઈને સંકલ્પ લેતાં હો તો પણ કમ સે કમ જાત માટે લીધેલાં વચન પૂરાં કરો... કોઈ ભાર રાખ્યા વગર
ગરમાવો અને બાર ર્માહનાની ઊર્જા મેળવવી છે?
શિયાળામાં શરીરને નીરોગી રાખે છે આ પાક અને વસાણાં.
પારાવાર સંઘર્ષ બન્યો અખૂટ શક્તિનો સ્રોત!
જન્મથી જ નિઃસહાય આ મહિલા બીજાનો સહારો બનવાનો નિશ્ચય કરીને બેઠી. શરીરથી દિવ્યાંગ, પણ મનથી મક્કમ એવાં ૬૨ વર્ષનાં આ સન્નારી અન્યોનાં સપનાં સાકાર કરવા જહેમત ઉઠાવી રહ્યાં છે.
જડીબુટ્ટીના જાણતલ કરે છે ઉપચાર
જંગલની કીમતી વનસ્પતિથી પ્રાચીન પદ્ધતિએ આરોગ્ય સારવાર કરતા આદિવાસી વૈદું ભગતનાં નામ-કામ બહુ અજાણ્યાં નથી.એમની સસ્તી અને કારગત ઔષધિય ચિકિત્સાકળાને હવે સરકારી પીઠબળ પણ મળી રહ્યું છે.
ત્રીજી રાજકીય ઈનિંગ્સમાં બાપુ કેટલા સફળ થશે?
૮૪ વર્ષના શંકરસિંહ વાઘેલા હવે ‘પ્રજાશક્તિ ડેમોક્રેટિક પાર્ટી' નામે નવો રાજકીય પક્ષ લઈને ફરી વાર ગુજરાતના રાજકીય રણમેદાનમાં કૂદ્યા છે. બાપુનો આ રાજકીય દાવ ખરેખર છે શું?
લેભાગુ ભૂવા-તાંત્રિક હજી કેટલાને ખુવાર કરશે?
ચમત્કાર અને પરચાની વાતો પ્રસરાવી પૈસા, પદ, પ્રતિષ્ઠા અપાવવાનો તથા અસાધ્ય બીમારીની સારવાર કરી આપવાનો દાવો કરતા તાંત્રિક અને ભૂવા ગુજરાતમાં વધતા જાય છે. આવી અંધશ્રદ્ધા ડામવા કાયદો છે, તેમ છતાંય લોકો એમની જાળમાં ફસાયા જ કરે છે. હદ તો એ છે કે હમણાં આવો એક ભૂવો અમદાવાદની હૉસ્પિટલમાં એક દરદીના ‘ઈલાજ’ માટે પહોંચી ગયો!
પાનખરનું પ્લાનિંગ અને એકલતાના કિનારા
આપણે ત્યાં વૃદ્ધોની વસતિ સામાન્ય રીતે મોટી છે અને આરોગ્યસંભાળ ને સુવિધાને કારણે એમાં ઉમેરો થઈ રહ્યો છે. લોકોની આવરદા તો વધી છે, પરંતુ અનેક શારીરિક, મનોવૈજ્ઞાનિક અને સામાજિક પરિવર્તનોનો સામનો કરવો પડતો હોવાથી બધા પોતાની ભાવના અને ખુશીથી જીવી શકતા નથી. એમાંના ઘણા લોકો વૃદ્ધાવસ્થામાં એકલતા અને હતાશાનો અનુભવ કરે છે.
માનું દૂધ પણ અમૃત સમાન રહ્યું નથી!
નવજાત શિશુનો પહેલો આહાર એટલે એની જનેતાનું દૂધ. એ દૂધ જે બાળક માટે અનેક વ્યાધિ સામેનું ટૉનિક પણ છે. જો કે હવે એવો દાવો કરી શકાય એમ નથી. હવા અને પાણીમાં ઠલવાતાં વિષારી તત્ત્વો તથા કેમિકલ્સ કોઈ ને કોઈ રીતે આપણા શરીરમાં પહોંચે છે. એ પ્રમાણ એટલું વધી ગયું છે કે એનાથી તો હવે માતાનું દૂધ સુદ્ધાં અભડાઈ ગયું છે.
સંવેદનશીલ સાહિત્યકારના મનોજગતમાં ડોકિયું
સામાજિક નિસબત સાથે લલિત સાહિત્યનું સંતુલન જાળવી સાતત્યથી સર્જન કરતાં હિમાંશી શેલતને પ્રતિષ્ઠિત ‘કુવેમ્પૂ રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર' જાહેર થયો છે ત્યારે આ...
