મને માફ કરો...આઈ ઍમ સૉરી...

જાણતાં-અજાણતાં થયેલા મન દુભાવનારા વાણી-વ્યવહાર માટે માફી માગી લેવાની અને આપવાની પરંપરા હજીય જીવંત છે. બીજી બાજુ, અમુક લોકો સ્વાર્થી હેતુસર કે પ્રતિપક્ષને અપમાનિત કરાવવા માફી મગાવવાની જીદ લે છે. આવો, જાણીએ માફીનામાની રસપ્રદ વાતો.

- મહેશ શાહ (અમદાવાદ)

ગુ જરાતમાં સમયાંતરે અનેક આંદોલન થયાં છે. થોડાં વર્ષ પહેલાં પાટીદાર આંદોલનનો મામલો તત્કાલીન મુખ્ય મંત્રીથી વડા પ્રધાન સુધી પહોંચ્યો હતો. અત્યારે લીન મુખ્ય ક્ષત્રિય આંદોલન ચર્ચામાં છે. પાટીદાર આંદોલન સરકારી નોકરીમાં અનામતની માગણી માટે હતું, જ્યારે ક્ષત્રિય આંદોલન સામાજિક અપમાન સામે સબક શીખવવાની ઝુંબેશ છે.

બધા જાણે છે કે ભાજપના દિગ્ગજ નેતા અને કેન્દ્રીય મંત્રી પુરુષોત્તમ રૂપાલાની એક સામાજિક સમારંભમાં અગાઉનાં રાજા-રજવાડાં વિશેની ટિપ્પણીને ક્ષત્રિય માતા-બહેનોનું અપમાન માનીને જ્ઞાતિજનોએ અપમાનનો બદલો લેવા કે પાઠ ભણાવવા રૂપાલાને લોકસભાની રાજકોટ બેઠક પરથી ચૂંટણી લડતાં અટકાવવાના પ્રયાસ કર્યા.

એ અરસામાં પુરુષોત્તમભાઈએ પોતાની ભૂલ સ્વીકારીને ક્ષત્રિય સમાજની જાહેર માફી માગી, પણ ક્ષત્રિયો માન્યા નહીં. સામે ભાજપે પણ નમતું જોખ્યા વિના રૂપાલાને ઉમેદવાર બનાવ્યા અને પ્રચાર કર્યો. હવે ક્ષત્રિયોમાં કદાચ ભાગલા પડ્યાનું લાગે. એક ક્ષત્રિય નેતાએ કહ્યું કે કોઈની પાસે માફી મગાવવી એ અમારી પ્રકૃતિ નથી.

મંગળવાર, ૨૩ એપ્રિલની બપોરે આ લેખ લખાઈ રહ્યો છે ત્યાં સુધી ક્ષત્રિયોએ રૂપાલાની માફી સ્વીકારી નથી.

જાહેરમાં માફી માગવાનો તાજો દેશવ્યાપી ચકચારી કિસ્સો યોગગુરુ બાબા રામદેવનો છે. એલોપથી ચિકિત્સા પદ્ધતિને બદનામ કરવાના મામલે ઈન્ડિયન મેડિકલ ઍસોસિયેશન સામેના કેસમાં રામદેવે માફી માગી ત્યારે સુપ્રીમ કોર્ટે બાબા રામદેવ અને એમના સહયોગી બાલક્રિષ્ન  ને ફટકાર લગાવીને સવાલ કર્યોઃ યોગમાં તમે ઘણાં નામદામ કમાયા છો. તો તમને માફી કેમ આપવામાં આવે?

માફી અર્થાત્ ક્ષમાયાચના માનવઉત્પત્તિ કાળથી શરૂ થયેલી પરંપરા છે. ભૂલ, દોષ, અપમાન, અન્યાય, અત્યાચાર, હિંસા, ઝઘડા કરનાર સામે સામાજિક કે કાનૂની પગલાં લેવાનો શિરસ્તો નવો નથી. જૂના કાળે અપરાધીમાં પોતાની ભૂલ કે દોષ સ્વીકારની, પ્રાયશ્ચિત્ત કરવાની કે માફી માગવાની સહજવૃત્તિ હતી. સામે પક્ષે માફ કરવાની અર્થાત્ ક્ષમા આપવા ની ભાવના હતી.