આશરે દોઢસો વર્ષ અગાઉ બ્રિટનની સંસદમાં ઉચ્ચારવામાં આવેલું એક વિધાન શાશ્વત બની ગયું છે. જસ્ટિસ ડિલેમ્ડ ઈઝ જસ્ટિસ ડિનાઈડ અર્થાત્ મોડે મોડે કે બહુ વિલંબ બાદ મળતો ન્યાય એ ન્યાય ન મળવા સમાન છે. જ્યાં તળિયાથી લઈને ટોચની અદાલત સુધી સાડા ચાર કરોડ જેટલા પડતર કેસ હોય એ ભારત દેશમાં આ ઉક્તિની કોઈને ખબર ન હોય એવું તો ન જ બને.
સર્વોચ્ચ અદાલતના વડા ન્યાયમૂર્તિ ધનંજય ચંદ્રચૂડે હમણાં આ વાત જરા અલગ રીતે કહી. જો કે એમના કહેવાનો સાર એ જ હતો કે લાંબી લાંબી કાનૂની પ્રક્રિયાને લીધે લોકો કંટાળી જાય છે અને પરિણામે એમનો ન્યાયતંત્ર પરથી વિશ્વાસ ઊઠી જાય છે. અનેક વખત એવું થાય છે કે ફરિયાદી એના ખટલાનો અંતિમ ચુકાદો-તાર્કિક અંત આવે એ પહેલાં વર્ષોનાં વર્ષ ચાલતી કાનૂની કારવાઈથી વાજ આવીને અદાલતની બહાર જ કેસની પતાવટ કરી નાખે છે. એમાં સરવાળે ફાયદો આરોપીને થાય છે, કારણ કે કાયદા પ્રમાણે એને જે સજા થવી જોઈએ ત્યાં સુધી તો કેસ પહોંચતો જ નથી. આવા કિસ્સામાં આમ જોઈએ તો સજા ફરિયાદીને ભાગે જ આવે છે: ન્યાય મેળવવા માટે દીર્ઘ પ્રતીક્ષાની સજા!
ન્યાય મેળવવા માટેની પ્રક્રિયા કડાકૂટ જેવી બની જાય ત્યારે એ કોઈને પણ સજા ભોગવવા જેવું લાગે અને આપણે ત્યાં તો વર્ષોથી હાલત એવી જ છે. અત્યારે આપણી અદાલતોમાં જે કેસ ચાલી રહ્યા છે એમાં ૮૦ લાખ તો પાંચ કે દસ વર્ષ પહેલાંના છે અને એમાં પણ આશરે પાંચ લાખ કેસ તો વીસ-ત્રીસ વર્ષથી ન્યાયતંત્રના કોઈ ને કોઈ ખૂણે પડ્યા છે. હજારો કેસ એવા પણ હશે જેમાં મૂળ ફરિયાદી અને આરોપી હયાત ન હોય અને તેમ છતાં કેસ ખેંચાયા કરતા હોય. એક તો દેશની પ્રચંડ જનસંખ્યા અને બીજી બાજુ, પ્રમાણ તથા ગુણવત્તાની દૃષ્ટિએ ઊતરતું ન્યાયપ્રક્રિયાનું માળખું, આમાં સામાન્ય માણસનો તો કોઈ ગજ જ વાગે એમ નથી.
この記事は Chitralekha Gujarati の August 19, 2024 版に掲載されています。
7 日間の Magzter GOLD 無料トライアルを開始して、何千もの厳選されたプレミアム ストーリー、9,000 以上の雑誌や新聞にアクセスしてください。
すでに購読者です ? サインイン
この記事は Chitralekha Gujarati の August 19, 2024 版に掲載されています。
7 日間の Magzter GOLD 無料トライアルを開始して、何千もの厳選されたプレミアム ストーリー、9,000 以上の雑誌や新聞にアクセスしてください。
すでに購読者です? サインイン
મન હોય તો માળવે જવાય...અને મેડલ પણ જિતાય.
ઉંમરના છ દાયકા પાર કરી ચૂકેલી આ મહિલાને જીવનમાં કંઈક કરવાનું બાકી હોય એમ લાગ્યા કરતું એટલે એમણે સ્વિમિંગ શીખવાનું શરૂ કર્યું. એટલું જ નહીં, રાજ્ય લેવલે અનેક હરીફાઈમાં ભાગ લઈ વિજયી પણ બન્યાં. એ પછીય કંઈક અધૂરપ લાગતી તો ભરતનાટ્યમ તથા કથક જેવાં ક્લાસિકલ નૃત્ય શીખ્યાં અને એમાં પણ વિશારદ હાંસિલ કરી. એ સાઈકલિંગ કરે, ક્લાસ ચલાવે અને સાથે જીવનથી નિરાશ થયેલી મહિલાઓમાં ઊર્જા ભરવાનું કામ પણ કરે.
અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવું છે? ...કરવું જોઈએ?
શું તમે જાણો છો, હવે અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણનો ટ્રેન્ડ વધી રહ્યો છે... આવા સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવાનાં કારણ અને રીત શું હોય છે? આ રોકાણ કરવું જોઈએ ખરું? ચાલો સમજીએ, અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સની નાની માર્કેટને, જે ધીમે ધીમે મોટી થતી જાય છે.
ટ્રમ્પના વિજયનું ભારત કનેક્શન જાણવા જેવું છે.
રસાકસીની ધારણાવાળી અમેરિકન પ્રમુખપદની ચૂંટણીમાં ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે એકતરફી જીત મેળવીને વિશ્વઆખાને સ્તબ્ધ કરી દીધું. ટ્રમ્પના આ ભવ્ય વિજય પાછળ ઘણા ઈન્ડિયન અમેરિકન્સની પણ મહેનત છે. હવે એમના પ્રધાનમંડળમાં ભારતીય કે હિંદુ કનેક્શન્સ ધરાવતા રાજકારણીઓને સ્થાન મળશે કે નહીં એની ચર્ચા છે.
ગુજરાતમાં હવે ડૉગ પકડશે દારૂ!
ચોરી, લૂંટ કે મર્ડરની ઘટનાના આરોપી સુધી પહોંચવા પોલીસજવાનોની સાથે ડૉગ સ્ક્વૉડ જોવા મળે એ કોઈ નવી વાત નથી. દાયકાઓથી પોલીસતંત્ર શ્વાનને એવી તાલીમ આપે છે કે જે ગુનેગારના સગડ મેળવવામાં મદદરૂપ થાય છે. ગુજરાત પોલીસે હવે ડૉગને તાલીમ આપવામાં એક ડગલું આગળ વધીને ક્યાંય દારૂ સંતાડવામાં આવ્યો હોય એ શોધી શકે એ માટે ખાસ બે ‘આલ્કોહોલ ડિટેક્શન ડૉગ’ તૈયાર કર્યા છે.
લગ્ન પછી સ્ત્રીએ કેમ નોકરી છોડવી પડે છે?
આને ‘પરણવાની સજા’ કહો કે બીજું કંઈ, આ છે તો હકીકત અને આંકડા પણ એમ જ બોલે છે.
અવગણવા જેવી નથી આ વ્યાધિ
ગર્ભાવસ્થામાં એનિમિયા સ્ત્રી ઉપરાંત ગર્ભસ્થ શિશુના સ્વાસ્થ્ય સામે જોખમ ઊભું થાય એ પહેલાં ચેતી જાવ...
મહેમાનો માટે બનાવો ટાફ્ટ બ્સ્ટેિબલ બિરયાની
દિવાળીમાં બહારના નાસ્તા અને તેલવાળો ખોરાક ખાઈને કંટાળી ગયા છો?
પોતાના ઘરમાં જ નહીં, અન્ય હિલાનાં જીવનમાં પણ ફેલાવી... સફળતાની મીઠાશ!
સ્વભાવે અંતર્મુખી એ મહિલા ઈન્ટિરિયર ડિઝાઈનર તો બની, પરંતુ લોકોનાં ઘરને સજાવવાને બદલે ઘરેથી રસોઈકળાથી નાની સ્ટાર્ટ-અપ કંપની શરૂ કરી અન્ય મહિલાનાં જીવન સજાવ્યાં. આ અમદાવાદી માનુનીની ચૉકલેટ્સનો સ્વાદ દેશ-વિદેશની દાઢે વળગ્યો છે.
વીરપુરથી કોચી સુધી જલારામજયંતીની ધૂમ
ખાસ્સી ગુજરાતી વસતિ ધરાવતા કોચીના ‘મિની હરિદ્વાર' સમા મટનચેરી વિસ્તારનું જલારામ ધામ.
હાથી આપણો મિત્ર છે, આપણેય એના સાથી બનવું પડશે...
વનવગડામાં પણ માણસજાતનો કોઈ એક દોસ્ત વસતો હોય તો એ છે ગજરાજ. જંગલી જીવોમાં સૌથી વધુ સમજદાર અને સૌથી વધુ સંવેદનશીલ એવા હાથીભાઈ સાથે માણસોનો નાતો આમ તો બહુ જૂનો છે, આપણે હાથીની પૂજા પણ કરીએ છીએ, પરંતુ હમણાં હમણાં હાથી અને માનવ વચ્ચે ઘર્ષણના અનેક કિસ્સા બની રહ્યા છે.