DERİNDEN GELEN GÜRÜLTÜ

Dünyayı sarsan sismik olaylar, tektonik levhalar arasındaki fay hatlarından uzakta da meydana gelebiliyor. Bunların ne zaman ya da nerede olacağını tahmin etmenin kolay bir yolu yok.

- PROF. BILL MCGUIRE

Depremler söz konusu olduğunda beklenmeyenibeklemek gerek. Paris'teki École Normale Supérieure'dan (ENS) Sismolog, Prof. Éric Calais ve Montpellier CNRS Laboratoire Géosciences Direktörü Sismolog, Jean-François Ritz böyle diyor.

Bu tavsiyenin temelinde, bazen Dünya'nın sallanmaması gereken yerlerinin de sallandığı gerçeği yatıyor. "Levha içi deprem" denilen bu gizemli olaylar, tektonik levhaların aktif kenarlarından uzakta, jeolojik olarak sessiz yerlerde meydana geliyor. Fransız bilim insanları, levha içi depremleri daha iyi anlamaya ve onlara bir açıklama getirmeye çalışıyor.

ÖNGÖRÜLEMEZ VE YIKICI

Dünyamızın kırılgan dış kabuğunu oluşturan kayalık levhalar, gezegenin yüzeyinde yavaşça hareket ediyor. Hareket hızları, insan tırnaklarının uzama hızıyla yaklaşık olarak aynı. Konuşmaya değer jeolojik hareketlerin neredeyse tamamı tektonik levhaların birleştiği yerlerde gerçekleşiyor ama levha içi depremler farklı. Bunlar levha kenarlarından uzakta, iç kısımlarda meydana geliyor.

Calais ve Ritz'in levha içi depremlere ışık tutmak istemelerinin hayat kurtarıcı nedenleri var. Levha içi depremler nadir görülüyor: Önemli levha içi depremlerin sayısı levha kenarlarında yaşananlara kıyasla çok az. Calais, 1974'ten bu yana 6 ve üzeri büyüklükte sadece 20 levha içi deprem kaydedildiğini belirtiyor. Bu sayı, aynı süre zarfında levha kenarlarında meydana gelen benzer büyüklükteki depremlerin sayısının %1'inin yarısından daha az.