આજનું સુરતઃ અન્ય શહેરોથી ભિન્ન, ગતિશીલ અને વિકાસોન્મુખ

સુરતમાં ઉત્પાદન થતાં અનેક સિન્થેટિક કાપડમાં ગાર્ડન વરેલીનું નામ મુખ્ય છે, જ્યાં આ ગાર્ડનના બ્રાન્ડથી આ માલ ખાસ કરીને સાડીઓ મોટા ભાગે વેચાય છે

- કમલેશ ઓઝા

આજનું સુરત ગુજરાતનાં અન્ય શહેરો કરતાં વધુ વિકાસ દર ધરાવતું પોલિસ્ટર ફાઇબર, સિન્થેટિક કાપડ બનાવતા મોટા ટ્રેડ સેન્ટર તરીકે સ્થાપિત થયું છે. તે સાથે જ સુરતનો હીરા ઉદ્યોગ આજે ફાલી ફૂલીને વિકસી ચૂક્યો છે, તે મુજબ દુનિયાના ૯૦ ટકા હીરાનું સપ્લાય સુરતથી થાય છે. હીરાના કટિંગ, પૉલિશિંગના વ્યવસાયે સુરતને આર્થિક રાજધાની સ્થાપિત કરી દીધી છે. હીરાના કટ અને પૉલિશિંગના આ ધંધામાં મોટા ભાગે પટેલ કોમ્યુનિટીનું વર્ચસ્વ છે. આ પટેલો મોટા ભાગે સૌરાષ્ટ્ર અને ઉત્તર ગુજરાતના પાલનપુરથી આવેલા હોય છે. સુરતમાં આજે વરાછા રોડ પર વસતી પ્રજા બધા જ હીરાઘસુઓ અને હીરાના વેપાર સાથે સંકળાયેલા લોકોએ વરાછા રોડને મિની સૌરાષ્ટ્ર તરીકે ઓળખતું કર્યું છે.

તાપી નદીના કિનારે આવેલું સુરત અમદાવાદ પછીનું સૌથી મોટું શહેર ગણાય છે. સુરતના અત્યારના ટૅક્સટાઇલ ઉદ્યોગ સુરતમાં સિન્થેટિક પ્રોડક્ટની સાથે સંકળાયેલું છે જે દરરોજ ૩૦ મિલિયન મીટરનું ઉત્પાદન કરે છે અને રૉ ફેબ્રિકનું ઉત્પાદન સુરતમાં દરરોજનું ૨૫ મિલિયન મીટર થાય છે. આમ, સુરત અસંખ્ય ટૅક્સટાઇલ માર્કેટ ધરાવતું ટૅક્સટાઇલ સિટી તરીકે સ્થાપિત થઈ ચૂક્યું છે. સુરતમાં આ રીતે બહુ જૂની ટૅક્સટાઇલ મિલો વિવિંગ યુનિટ, પ્રોસેસ યુનિટ તેમ જ એમ્બ્રોઇડરી યુનિટો અસંખ્ય જોવા મળે છે. આમ, સુરતમાં મુંબઈ માર્કેટ, જે જે ટૅક્સટાઇલ માર્કેટ જેવા અસંખ્ય માર્કેટ ધરાવે છે, ત્યાં સુરતનો ઉત્પાદિત થયેલો આ માલ વેચાય છે. સુરતમાં ઉત્પાદન થતાં અનેક સિન્થેટિક કાપડમાં ગાર્ડન વરેલીનું નામ મુખ્ય છે, જ્યાં આ ગાર્ડનના બ્રાન્ડથી આ માલ ખાસ કરીને સાડીઓ મોટા ભાગે વેચાય છે.

આમ સુરતના આ ઉદ્યોગ સાથે વ્યાપાર કરવા મોટા ભાગે લોકો રાજસ્થાન અને કોલકાતાથી અહીં સ્થાયી થયા છે. ઉધના અને અઠવાલાઇન્સના વિસ્તારોમાં સુરતના ઉદ્યોગનાં અસંખ્ય યુનિટો છે. આ ઉદ્યોગનો મુખ્ય આધાર મજૂર છે, આ મજૂરો અને અનસ્કિલ્ડ લેબર મોટા ભાગે બિહાર, ઓડીશા, યુપી, રાજસ્થાન રાજ્યમાંથી આવ્યા છે, જેઓ અપ્રવાસી મજૂર તરીકે ઓળખાય છે. અસંખ્ય અપ્રવાસીઓએ સુરતને પોતાની કર્મભૂમિ બનાવી છે.