દરેકનું પોતપોતાનું માનવું છે કે આને તેને ભૂલ જ કહેવાય
સૌ એકબીજાને જોઈ શકે છે કે ભૂલ કર્યા વિના ના રહેવાય
ભૂલ એટલે ખોટું પગલું. માનવીનો સ્વભાવ છે કે એ પહેલાં બીજાની ભૂલ જુએ ’ને એ પછી પોતાની જુએ તો જુએ. પહેલાં બીજાની ભૂલ સુધારવાની નીડ જણાય ’ને એ પછી પોતાની ભૂલ સુધારવાની વૉન્ટ જન્મે તો જન્મે. જે રીતે એક માનવીની શોધ ઘણા માનવીનું જીવન સુધારી શકે છે, તેમ એકાદ માનવીની ભૂલ ઘણા માનવીનું જીવન બગાડી શકે છે. સામાજિક ’ને રાજકીય પ્રાણી એવો માનવી પોતપોતાના જૂથ પ્રમાણે ભૂલની પોતીકી વ્યાખ્યા બાંધે છે. સવાલ એ છે કે સમસ્ત માનવગણની ભૂલ કોણ ઓળખશે? જો પશુ, પક્ષી કે વનસ્પતિને માનવીની ભૂલ કાઢવાનો મોકો મળે તો માનવીને પોતાની ઘણી મર્યાદા દેખાઈ શકે. હવા, પાણી, આકાશ, પૃથ્વીથી માંડીને અદશ્ય તેમ જ નાના મોટા જીવજંતુ જેવા બિનમાનવ તત્ત્વો આપણી ભૂલ કાઢી ભૂલને સુધારવાની જીદ પકડે તો આપણું આવી બને. સારું ’ને સાચું પગલું એ કહેવાય કે માનવી પોતાની જાતિની ભૂલ જાતે શોધે ’ને તે ભૂલને સુધારવા પ્રયત્ન કરે. કઈ કઈ ભૂલો? દાખલા તરીકે સિસેરોએ દર્શાવેલી મેનકાઇન્ડની છ ભૂલો.
ગફલત, ચૂક, ખામી, કસૂર, ખોડ, ગુનો, અપરાધ, દોષ, ત્રુટિ, ક્ષતિ, ગેરસમજ જેવા ઘણા શબ્દ ભૂલ માટે છે. ભૂલ શબ્દમાં ભુલાઈ જવાની ક્રિયાનો સંદર્ભ છે એટલે તેને વિસ્મૃતિ પણ કહેવાતી હોય છે. વિસ્મરણ થવું કે અસ્મરણ થવું કે પ્રતિ સ્મરણ થવું, અંતે ફરગેટ થવું કે કરવું. ભૂલ માફ કરવી એ માટે ‘ફરગિવ એન્ડ ફરગેટ’ ઉક્તિ બોલાય છે. ફરગેટના સ્પેલિંગમાં ફોર ’ને ગેટ છે. ભૂલના અંગ્રેજી શબ્દમાં મિસ ’ને ટૅક છે. ખોટું જે લેવાઈ ગયું છે તે. મિસગવ અર્થાત્ અવિશ્વાસ કરવો, શંકા કરવી, ધબકારો ચૂકી જવો. ભૂલ શબ્દ પ્રાકૃત શબ્દ ભુલ્લ પરથી છે જે સંસ્કૃત શબ્દ ભ્રંશ પરથી છે. સંસ્કૃતમાં ભૂલને સ્ખલન, વિચિકિત્સા, પ્રમાદ, વિનિપાત, ભ્રાંતિ, વાસના પણ કહેવાય છે. ભૂલ ’ને ભૂલોક શબ્દને શબ્દશાસ્ત્ર મુજબ સંબંધ નથી. ગુજરાતીમાં ઉક્તિ છે કે ભૂલ તો બ્રહ્માની યે થાય. અંગ્રેજીમાં મિસ્ટેક શબ્દના મૂળને કોમ્યુનિકેશનના લોચા સાથે સંબંધ છે.
Denne historien er fra June 17, 2023-utgaven av ABHIYAAN.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent ? Logg på
Denne historien er fra June 17, 2023-utgaven av ABHIYAAN.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent? Logg på
સંપાદકીય
સ્વાગતમ્ અનલ નામ સંવત્સર
પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું!
અહીં જે વિશ્વાસની વાત કરી છે તે માનવી જીવનમાં શ્રદ્ધાનો જે એક ગોખલો શોધે છે તેની છે. દરેક માણસને પોતાના જીવનમાં આવું પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું જોઈતું હોય છે.
પંચામૃત
કેટલાક શ્રદ્ધા ફેલાવે છે, કેટલાક અશ્રદ્ધા!
મોબાઇલ - ઇ-મેઇલ પછી હવે સપનામાં સફળ થઈ સંદેશા મોકલવાની શોધ
દુનિયાની જુદી-જુદી સભ્યતાઓમાં વ્યક્તિને આવતાં સપનાંને લઈને જુદાં-જુદાં અર્થઘટનો કરનારાં શાસ્ત્રો ઉપલબ્ધ છે.
હેન્ડ વોશ વાપરવું જોઈએ કે હેન્ડ સેનિટાઇઝર?
કોવિડ મહામારી દરમિયાન લોકોને હેન્ડ સેનિટાઇઝર વિશે ખ્યાલ આવ્યો.
વિઝા વિમર્શ,
ઇમરજન્સી એપોઇન્ટમેન્ટ
બિંજ-થિંગ
કામ, જો જો ક્યાંક કરી ન નાખે ‘કામ’ તમામ
મિથુન દાની ‘ગરીબો કા અમિતાભ’થી ‘એ' કેટેગરીના હીરો સુધીની સફર
ફિલ્મ ક્ષેત્રે ઉત્કૃષ્ટ પ્રદાન બદલ દાદા સાહેબ ફાળકે ઍવૉર્ડ માટે મિથુન ચક્રવર્તીનું નામ જાહેર થયા બાદ તેમણે કહ્યું હતું, ‘હું કોલકાતાની નાની ગલીઓમાંથી આવ્યો છું. મેં ખૂબ જ સંઘર્ષ કર્યો છે. મેં કરેલી અસાધારણ શરૂઆતને હું ક્યારે નહીં ભૂલી શકું. હું મારી જાતને પૂછું છું, શું આ સાચું છે? હું મારી ભાવનાને શબ્દમાં વ્યક્ત નહીં કરી શકું.’ *** રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર મળ્યા બાદ જ્યારે પત્રકાર ઇન્ટરવ્યૂ લેવા માટે આવ્યા ત્યારે મિથુન ચક્રવર્તી ભૂખના કારણે બોલી શકતા નહોતા. તેમણે પત્રકારને કહ્યું કે, પહેલાં તું જમાડ, પછી જ હું ઇન્ટરવ્યૂ આપીશ!
પ્રવાસન રક્ષા ભટ્ટ
રાજી નીશીનીવા પાર્ક, ઉત્તરાખંડ
ગાંધીજીની ખાદી જનસામાન્યની પહોંચથી દૂર
ગાંધીજીની ખાદી આજે માત્ર વારે-તહેવારે, સરકારી કાર્યક્રમોમાં કે ખૂબ પૈસાપાત્ર વ્યક્તિઓ પાસે જ દેખાય છે. ખૂબ મોંઘી ખાદી ખરીદવાનું સામાન્ય લોકોનું ગજું રહ્યું નથી. ખાદી મોંઘી થઈ એ માટે સરકારી અધિકારીઓની અવ્યવહારુ નીતિ જવાબદાર છે. આજે ખાદીના વણાટ સહિતનાં કામો માટે નવી પેઢી આવવા તૈયાર નથી. ઓછું વળતર અને વધુ મહેનતના કારણે કારીગરો ખાદીથી દૂર થઈ રહ્યા છે.
