અમદાવાદમાં સૌ પ્રથમ એસ્ટ્રોનોમી ક્લબ શરૂ કરનાર તન્મય વ્યાસ

ચંદ્રયાનની સફળતા બાદ આદિત્ય સાથે લોકોની ઘણી અપેક્ષાઓ જોડાઈ ગઈ છે, પરંતુ આ અપેક્ષાઓ ભારણ નહીં, ભાથું સિદ્ધ થશે એવો વિશ્વાસ દર્શાવતાં કહે છે કે – આ મિશન એક નવું કિરણ, નવી ઉમેદ લઈને આવ્યું છે. આજ સુધી આપણે અન્યો પાસેથી મેળવેલા ડેટા પર નિર્ભર હતા, પરંતુ હવે એવું નહીં બને ADITYA L-1 PSLV દ્વારા લૉન્ચ થયું છે, કારણ કે તે યજીન્ફની સરખામણીમાં એ ઓછું ઈંધણ વાપરે છે. વળી, આ મિશન માટે એટલા શક્તિશાળી રૉકેટની જરૂર પણ ન હતી. ચંદ્રયાન-૨ અને મિશન મૉમ સહિત PSLVએ ૫૯ યાત્રાઓ કરી છે, તેથી તેની કાર્યક્ષમતા વિશે પણ કોઈ શંકા નથી

આકાશની અનંતતા યુગો-યુગોથી માણસને આકર્ષતી રહી છે. જેમ-જેમ રહસ્યો ખૂલતાં જાય છે તેમ-તેમ નવાં રહસ્યો જન્મતા જાય છે. બ્રહ્માંડના નિતાંત વિસ્તારને પામવા માટે માણસ દરેક યુગમાં મથામણ કરતો રહ્યો છે. આકાશના અતલ અંધકારને ભેદવા માટે અવારનવાર દુનિયાના અગ્રણી દેશો દ્વારા સતત પ્રયત્નો થતા રહ્યા છે. આ અગાસીમાં દેખાતાં આભ સાથે દાદા-દાદીની વાર્તાઓ જોડાયેલી છે, પરંતુ આજે બાળકો ચાંદો-સૂરજ રમતાં રમતાં, CHANDRAYAAN અને ADITYA L-1ની કથા સાંભળશે. એનો હર્ષ દરેક ભારતીયના હૃદયથી છલકાય છે.

તાજેતરમાં જ પ્રાપ્ત થયેલી ચંદ્રયાન૩ની સફળતા પછી વિશ્વભરમાં મોખરે બની ચૂકેલા ભારતના ISROએ હાંસલ કરેલી સિદ્ધિઓથી વૈશ્વિક સ્તરે ભારતનો ડંકોવાગીરહ્યોછે.CHANDRAYAAN3ના લૅન્ડિંગના જીવંત પ્રસારણને ૮ મિલિયનથી વધુ લોકોએ નિહાળ્યું. આ માત્ર આંકડાઓ નથી, લોકોનો દેશ પ્રત્યેનો પ્રેમ છે. રાતોરાત ચોરેચૌટે થતી ચર્ચાઓનો વિષય રાજકારણ અને ફિલ્મોને બદલે ખગોળ વિજ્ઞાન થઈ જાય એ જેવી તેવી વાત નથી.

૨ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૨૩ના રોજ લૉન્ચ થયેલા ADITYA L-1 પર સૌની મીટ મંડાયેલી છે. તમામ ભારતીયોની અપેક્ષાને પોતાની સાથે લઈને આજે આદિત્ય સૂર્યને નમસ્કાર કરવા માટે રવાના થઈ ચૂક્યું છે. ચોતરફ તેની ચર્ચાઓ પુરજોશમાં ચાલી રહી છે.

જેને વારંવાર આવકારવું ગમે એવા આ અવસર પર અમદાવાદમાં રહેતાં જાણીતા અને માનીતા એવા એસ્ટ્રોનોમર તન્મય વ્યાસ સાથે ADITYA L-1 મિશન પર ખાસ વાતચીત થઈ. અંદાજે ત્રીસેક વર્ષથી ખગોળશાસ્ત્રને પોતાની કર્મભૂમિ બનાવીને જિજ્ઞાસાનો યજ્ઞ પ્રજવલિત રાખતા તન્મયભાઈને સહુ જાણે છે. તેઓ ISRO દ્વારા પ્રમાણિત સ્પેસ ટ્યૂટર છે. પારિવારિક વ્યવસાયથી વિપરીત તેઓ આ ક્ષેત્રમાં કેવી રીતે પ્રવેશ્યા, એ ઘટનાક્રમ પણ ખૂબ રસપ્રદ છે.

અમદાવાદમાં એસ્ટ્રોનોમી ક્લબએસ્ટ્રોનોમર્સ વિધાઉટ બોર્ડર દ્વારા અવકાશ અને ખગોળીય ઘટનાઓ વિશેની રોમાંચક જાણકારીનો પ્રસાર કરતાં તન્મયભાઈએ BSC Chem.નો અભ્યાસ કર્યો છે. હાલમાં એક સીએ ફર્મમાં HR Manager છે. ખગોળ ક્ષેત્રમાં તન્મયભાઈ જાણીતા અને માનીતા કઈ રીતે બન્યા એ વિશે જાણવા માટે આપણે તેમના ભૂતકાળમાં જવું પડશે.