જૂનાગઢ જાઓ તો સક્કરબાગ જરૂર જજો એવી સલાહ આપણને અવારનવાર આપવામાં આવે છે. આ સક્કરબાગ એટલે એશિયાનું સૌથી જૂનું પ્રાણી સંગ્રહાલય. સક્કરબાગ ઝૂની અનેક વિશિષ્ટતા છે, જેમાં ટોચ પર છેઃ અહીંના એશિયાઈ સિંહો, જેમના માટે આ ઘરનું ઘર છે.
એક સમયે દુર્લભ બની ગયેલા એશિયાઈ સિંહોની પ્રજાતિને વિસ્તરવાવિકસવા માટે આ ઝૂએ નવી ફળદ્રુપ ભૂમિ પૂરી પાડી છે. એક સદી પહેલાં ગીરનાં જંગલોમાં સિંહોની સંખ્યા માત્ર બે આંકડામાં રહી ગઈ હતી, પણ સુવ્યવસ્થિત સંવર્ધન પગલાંના પરિણામે ગીર અને આસપાસના વિસ્તારોમાં સિંહોની સંખ્યા સતત વધી છે, જે અત્યારે તો ૬૭૦ના આંકને વટાવી ગઈ છે. વિશ્વભરમાં વાઈલ્ડલાઈફ કન્ઝર્વેશનના સફળ દાખલા આપતી વખતે એશિયાઈ સિંહોના ગીરમાં થયેલા સંરક્ષણનો ખાસ અભ્યાસ કરવામાં આવે છે. આ સફળતાના પાયામાં છે સક્કરબાગ ઝૂ. અત્યારે આ પ્રાણીબાગ એશિયાઈ સિંહોનું એકમાત્ર બ્રીડિંગ સેન્ટર છે.
નાર (વરુ) અને ગીધ સહિતના જીવોના ‘કૅપ્ટિવ બ્રીડિંગ પ્રોગ્રામ'ને ખાસ્સી સફળતા મળી છે.
૧૮૬૩માં શરૂ થયેલા જૂનાગઢ સક્કરબાગ ઝૂની એશિયાઈ સિંહોના લીધે એક આગવી ઓળખ ઊભી થઈ છે. છેલ્લા પાંચ દાયકામાં એનિમલ એક્સચેન્જ પ્રોગ્રામ હેઠળ અહીંથી દેશ-વિદેશનાં પ્રાણી સંગ્રહાલયમાં ર૦૦થી વધુ એશિયાઈ સિંહો મોકલવામાં આવ્યા છે, જેના લીધે ભારતના ચોથા નંબરના સૌથી મોટા સક્કરબાગનું નામ વિશ્વભરમાં ગુંજતું થયું છે.
સક્કરબાગ ઝૂના રેન્જ ફોરેસ્ટ ઑફિસર (આરએફઓ) નીરવ મકવાણા ચિત્રલેખાને જણાવે છેઃ ‘આંગળીના વેઢે ગણાય એટલી ઓછી સંખ્યામાં વન્યપ્રાણીઓને સાચવી, વૈજ્ઞાનિક દેખરેખમાં એમને ઉછેરીને એમની સંખ્યા વધારવામાં આ ઝૂ સફળ રહ્યું છે. ગીરના સિંહો ઉપરાંત બીજાં વન્યપ્રાણીઓનો પણ કાળજીપૂર્વકનો ઉછેર આ ઝૂની વિશેષતા છે. એ રીતે જોતાં એનિમલ એક્સચેન્જ અને કૅપ્ટિવ બ્રીડિંગ, એ બન્ને ઉપક્રમમાં સક્કરબાગે નામના મેળવી છે.’
શું છે એનિમલ એક્સચેન્જ પ્રોગ્રામ અને કૅપ્ટિવ બ્રીડિંગ?
કૅપ્ટિવ બ્રીડિંગ એટલે ઝૂના સુરક્ષિત વાતાવરણમાં વિજ્ઞાનીઓની દેખરેખ હેઠળ પ્રજાતિઓને સંવનન દ્વારા વિકસવાની તક આપવી. આ પહેલના પરિણામે જ સક્કરબાગમાં સિંહોની સંખ્યા સતત વધી શકી છે અને હજી પણ વધી રહી છે. એ સિંહોને પછી એનિમલ એક્સચેન્જ પ્રોગ્રામ અંતર્ગત બીજાં પશુ-પંખીના બદલામાં અન્ય ઝૂને આપવામાં આવે.
Denne historien er fra February 13, 2023-utgaven av Chitralekha Gujarati.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent ? Logg på
Denne historien er fra February 13, 2023-utgaven av Chitralekha Gujarati.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent? Logg på
મન હોય તો માળવે જવાય...અને મેડલ પણ જિતાય.
ઉંમરના છ દાયકા પાર કરી ચૂકેલી આ મહિલાને જીવનમાં કંઈક કરવાનું બાકી હોય એમ લાગ્યા કરતું એટલે એમણે સ્વિમિંગ શીખવાનું શરૂ કર્યું. એટલું જ નહીં, રાજ્ય લેવલે અનેક હરીફાઈમાં ભાગ લઈ વિજયી પણ બન્યાં. એ પછીય કંઈક અધૂરપ લાગતી તો ભરતનાટ્યમ તથા કથક જેવાં ક્લાસિકલ નૃત્ય શીખ્યાં અને એમાં પણ વિશારદ હાંસિલ કરી. એ સાઈકલિંગ કરે, ક્લાસ ચલાવે અને સાથે જીવનથી નિરાશ થયેલી મહિલાઓમાં ઊર્જા ભરવાનું કામ પણ કરે.
અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવું છે? ...કરવું જોઈએ?
શું તમે જાણો છો, હવે અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણનો ટ્રેન્ડ વધી રહ્યો છે... આવા સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવાનાં કારણ અને રીત શું હોય છે? આ રોકાણ કરવું જોઈએ ખરું? ચાલો સમજીએ, અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સની નાની માર્કેટને, જે ધીમે ધીમે મોટી થતી જાય છે.
ટ્રમ્પના વિજયનું ભારત કનેક્શન જાણવા જેવું છે.
રસાકસીની ધારણાવાળી અમેરિકન પ્રમુખપદની ચૂંટણીમાં ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે એકતરફી જીત મેળવીને વિશ્વઆખાને સ્તબ્ધ કરી દીધું. ટ્રમ્પના આ ભવ્ય વિજય પાછળ ઘણા ઈન્ડિયન અમેરિકન્સની પણ મહેનત છે. હવે એમના પ્રધાનમંડળમાં ભારતીય કે હિંદુ કનેક્શન્સ ધરાવતા રાજકારણીઓને સ્થાન મળશે કે નહીં એની ચર્ચા છે.
ગુજરાતમાં હવે ડૉગ પકડશે દારૂ!
ચોરી, લૂંટ કે મર્ડરની ઘટનાના આરોપી સુધી પહોંચવા પોલીસજવાનોની સાથે ડૉગ સ્ક્વૉડ જોવા મળે એ કોઈ નવી વાત નથી. દાયકાઓથી પોલીસતંત્ર શ્વાનને એવી તાલીમ આપે છે કે જે ગુનેગારના સગડ મેળવવામાં મદદરૂપ થાય છે. ગુજરાત પોલીસે હવે ડૉગને તાલીમ આપવામાં એક ડગલું આગળ વધીને ક્યાંય દારૂ સંતાડવામાં આવ્યો હોય એ શોધી શકે એ માટે ખાસ બે ‘આલ્કોહોલ ડિટેક્શન ડૉગ’ તૈયાર કર્યા છે.
લગ્ન પછી સ્ત્રીએ કેમ નોકરી છોડવી પડે છે?
આને ‘પરણવાની સજા’ કહો કે બીજું કંઈ, આ છે તો હકીકત અને આંકડા પણ એમ જ બોલે છે.
અવગણવા જેવી નથી આ વ્યાધિ
ગર્ભાવસ્થામાં એનિમિયા સ્ત્રી ઉપરાંત ગર્ભસ્થ શિશુના સ્વાસ્થ્ય સામે જોખમ ઊભું થાય એ પહેલાં ચેતી જાવ...
મહેમાનો માટે બનાવો ટાફ્ટ બ્સ્ટેિબલ બિરયાની
દિવાળીમાં બહારના નાસ્તા અને તેલવાળો ખોરાક ખાઈને કંટાળી ગયા છો?
પોતાના ઘરમાં જ નહીં, અન્ય હિલાનાં જીવનમાં પણ ફેલાવી... સફળતાની મીઠાશ!
સ્વભાવે અંતર્મુખી એ મહિલા ઈન્ટિરિયર ડિઝાઈનર તો બની, પરંતુ લોકોનાં ઘરને સજાવવાને બદલે ઘરેથી રસોઈકળાથી નાની સ્ટાર્ટ-અપ કંપની શરૂ કરી અન્ય મહિલાનાં જીવન સજાવ્યાં. આ અમદાવાદી માનુનીની ચૉકલેટ્સનો સ્વાદ દેશ-વિદેશની દાઢે વળગ્યો છે.
વીરપુરથી કોચી સુધી જલારામજયંતીની ધૂમ
ખાસ્સી ગુજરાતી વસતિ ધરાવતા કોચીના ‘મિની હરિદ્વાર' સમા મટનચેરી વિસ્તારનું જલારામ ધામ.
હાથી આપણો મિત્ર છે, આપણેય એના સાથી બનવું પડશે...
વનવગડામાં પણ માણસજાતનો કોઈ એક દોસ્ત વસતો હોય તો એ છે ગજરાજ. જંગલી જીવોમાં સૌથી વધુ સમજદાર અને સૌથી વધુ સંવેદનશીલ એવા હાથીભાઈ સાથે માણસોનો નાતો આમ તો બહુ જૂનો છે, આપણે હાથીની પૂજા પણ કરીએ છીએ, પરંતુ હમણાં હમણાં હાથી અને માનવ વચ્ચે ઘર્ષણના અનેક કિસ્સા બની રહ્યા છે.
