પતંગ કેવો પણ હોય અને કેવી પણ... અર્થાત્ પુલ્ટિંગ પણ ખરો ને સ્ત્રીલિંગ પણ. નાજુક-નમણી પતંગ ને પળે પળે ગુલાંટ મારતો અળવતીરો પતંગ. ૧૯૩૮માં પ્રકાશિત હીરાલાલ મહેતાના પુસ્તકમાં ઉત્તરાયણ અને પતંગ અંગે રોચક માહિતી છે, જેમ કે ગુજરાતમાં પતંગ ચગાવવાનો શોખ સુરત જેવો બીજા કોઈને નથી. કિશોરવયની કુમારિકા ઓ અને વૃદ્ધો તો પતંગ પાછળ વીસથી પચ્ચીસ રૂપિયા (૧૯૩૦ના દાયકામાં) જેટલો ખર્ચ કરે છે.નોકરી કરતા હોય એ ઉત્તરાયણ ના બે-ત્રણ દિવસ પહેલાં અને બે-ત્રણ દિવસ પછી રજા મેળવે છે, નોકરી એ જતા નથી. સુરતમાં પતંગને કનકવો ઉપરાંત ઢેચી, લેપડી, ફુટી કે ફુગ્ગી પણ કહેવામાં આવે.
ગુજરાતમાં પતંગ બનાવવાનો ઈતિહાસ લગભગ દોઢસો વર્ષ જૂનો છે. એ સમયે ગુજરાતમાં ઘણું કરીને સુરત અને એમાંય રાંદેરમાં જ પતંગ બનતા. એક સમયે ૪૦થી વધુ પરિવારો પતંગ બનાવવાના વ્યવસાય માં હતા. આજે આ વિસ્તારમાં પાંચ-છ પરિવારો પતંગ બનાવે છે. નવી પેઢીને હવે આ કામમાં રસ રહ્યો નથી એટલે આવનારા સમયમાં હાથ બનાવટના પતંગનો હુન્નર સુરતમાં કદાચ ભૂતકાળ બની જાય.
રાંદેરમાં અત્યારે ફકીરવાડ અને નાના બજારમાં પતંગ બનાવતા છ જેટલા મુસ્લિમ પરિવાર વર્ષના આઠ-નવ મહિના પતંગ બનાવે છે તો પાંચેક પરિવારો સીઝન પૂરતા પતંગ બનાવે છે. આ વ્યવસાયમાં મહિલાઓ વધુ છે. ચાર-ચાર પેઢીથી ચાલતો આ વ્યવસાય હવે ગોથાં ખાઈ રહ્યો છે એમ કહીએ તો ખોટું નહીં ગણાય.
Denne historien er fra January 22, 2024-utgaven av Chitralekha Gujarati.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent ? Logg på
Denne historien er fra January 22, 2024-utgaven av Chitralekha Gujarati.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent? Logg på
ઋતુપલટોઃ ભ્રમ ને ભય ફેલાવવાનું શસ્ત્ર?
જાણકારો કહે છે કે ભારત તથા આફ્રિકન રાષ્ટ્રોને વિકાસની દૃષ્ટિએ પોતાના સમોવડિયા બનતાં રોકવા માટે વિકસિત દેશોનું પાછલાં ૧૦૦ વર્ષનું સૌથી મોટું સૅમ એટલે ક્લાઈમેટ ચેન્જ.
ગુજરાતમાં પણ છે વક્કના વિવાદ
રાજ્યમાં જૂની વર્ક્સ મિલકતોની તકરાર અને નવી વક્ત મિલકત માટે દાવા અચાનક વધ્યા છે. અલ્લાહને સમર્પિત મિલકત માટે નૈતિક અને કાનૂની આચરણ સામે હવે સવાલ કેમ ઊભા થાય છે?
આમ રચાયો પેરિસમાં ઈતિહાસ!
પૅરાલિમ્પિક્સ-૨૦૨૪ ૧૭મા સમર પૅરાલિમ્પિક્સમાં ભારતનું પ્રદર્શન શાનદાર રહ્યું. આ વખતે પૅરાલિમ્પિક્સમાં ૮૪ રમતવીર ગયેલા, જેમણે દેશ માટે સાત ગોલ્ડ સહિત કુલ ૨૯ મેડલ જીત્યા.
કલાઈમેટ ચેન્જ ચૂંટણીનો મુદ્દો બને છે!
પૃથ્વીનો ગોળો ધગધગી રહ્યો છે. વાતાવરણ દિવસે દિવસે બગડી રહ્યું છે. જાગ્રત નાગરિક તરીકે હમણાં લોકસભા ચૂંટણી વખતે ભારતીયોએ આ મુદ્દો રાજકારણીઓ સામે મૂકવાની જરૂર હતી. આપણે તો એ કામ ન કર્યું, પરંતુ અમેરિકામાં ટ્રમ્પ-હેરિસ વચ્ચેના જંગમાં ગ્લોબલ વૉર્મિંગ મામલો ઊખળશે ખરો.
સહાનુભૂતિની પાઠશાળા બીજાના પેંગડામાં પગ ઘાલવો
સંવેદના વ્યક્તિને એની સાથેના પ્રત્યેક માણસ સાથે એક સાર્થક અને વિશ્વાસનો સંબંધ સ્થાપિત કરવામાં મદદ કરે છે. માણસો હોય ત્યાં ગેરસમજ, નારાજગી, ટકરાવ થવાં સહજ છે. એ વખતે જવાબદાર વ્યક્તિ તરીકે તમારે દરેકનાં વિચાર અને લાગણીને સમજીને સંબંધોની નૌકા તોફાનમાં ઊંધી ન વળી જાય એ જોવું પડે. એનું નામ જ સંવેદનશીલ નેતૃત્વ.
મણિપુરને ફરી સળગવા ન દો.
શાંતિ ભ્રામક હોય એમ પૂર્વોત્તરના અતિ સંવેદનશીલ સ્થિતિ ધરાવતા રાજ્યમાં ચરુ પાછો ઊકળ્યો છે. બે વાડામાં વિભાજિત પ્રજા વચ્ચે વધુ ખટરાગ થાય એ આપણી માટે નુકસાનકારક છે અને એટલે જ મામલો વધુ બગડે એ પહેલાં સમાધાન જરૂરી છે.
જસ્ટ, એક મિનિટ...
કુદરતનું કોઈ સર્જન શુકન કે અપશુકન કરાવતું નથી હોતું. એ તો આપણે જેવું વિચારીએ અને જોઈએ એવું આપણને લાગે
કરપીણ, દયનીય, અમાનવીય
ખબર નહોતી કે આપસમાં લડ્યા કરશું ને આખરમાં આ તારું, મારું, સહિયારું બધું આમ જ વીતી જાશે.
વિવાદનું ઈમર્જન્સી હૅન્ડિંગ...
બે સત્ય ઘટનાનો એક ને એ પણ સેમ-ટુ-સેમ વિવાદ... 'ઈમર્જન્સી', 'આઈસી-૮૧૪’.
બૅન્ક ધિરાણ સુવિધા હવે આવશે આંગળીનાં ટેરવે
‘યુપીઆઈ’ને ગ્લોબલ સ્તરે વ્યાપક બનાવવાના લક્ષ્ય બાદ બૅન્કિંગ જગતમાં ‘યુએલઆઈ” નામે ક્રાંતિના શ્રીગણેશ થશે.