ખરા અર્થમાં કર્મયોગિની..

સતત સાત દાયકા સુધી ‘ચિત્રલેખા’ પરિવારને વિરાટ વડલા જેવી શીતળ છાયા આપતાં રહેલાં મધુરી કોટક એટલે અપાર સંઘર્ષથી તપેલા સોના જેવું તેજસ્વી વ્યક્તિત્વ ધરાવતાં પુરુષાર્થી પત્રકાર તથા પારખુ નજર ધરાવતાં ઉમદા તસવીરકાર..

- કેતન મિસ્ત્રી (મુંબઈ)

મધુરીબહેન સાથે પ્રથમ પરિચય થયેલો ૧૯૮૦ના દાયકાના અંતભાગમાં. તે વખતે હું દૈનિક સમકાલીમાં ફિલ્મસમીક્ષા લખતો એ ક્રમે દર અઠવાડિયે નવી ફિલ્મના પ્રિવ્યુ શોમાં જવાનું થતું. મધુરીબહેન ત્યારે ચિત્રલેખા ગ્રુપના ફિલ્મ સામયિક જીનાં એડિટર હતાં. કોઈ મોટી, ગાજેલી ફિલ્મ હોય તો એ પ્રિવ્યૂમાં આવતાં. મનમોહન દેસાઈની ડિરેક્ટર તરીકેની છેલ્લી ફિલ્મ તૂફાનનો પ્રિવ્યુ મને યાદ છે. કોલાબા વિસ્તારમાં અભિનેતા શશી કપૂરની માલિકના બ્લેઝ મિની થિયેટરમાં મધુબહેન આવેલાં. સાથે હતા માં હોલીવૂડની ફિલ્મો વિશે લખતા વ્રજ શાહ. વ્રજભાઈએ અમારી ઓળખાણ કરાવી. મારા આશ્ચર્ય વચ્ચે મધુબહેને કહ્યું: ‘હું તમારા રિવ્યૂ વાંચું છું, જરા અલગ હોય છે. બને તો ક્યારેક લખો જી માટે.. થોડાં ડિફરન્ટ લખાણ અમને મળશે.’

એ પછી ૧૯૯૮માં હું ચિત્રલેખામાં જોડાયો અને એમને નિયમિત મળવાનું થતું. ફિલ્મવિષયક લેખ લખું તો અચૂક બોલાવે ને એ વિશે ચર્ચા કરે.

મને હંમેશાં એવું ફીલ થાય કે કોટક-દંપતી અલ્પમૂલ્યાંકિત રહ્યાં. એમની લેવાવી જોઈએ એવી નોંધ લેવાઈ નહીં. જરા વિચાર કરોઃ વજુ કોટક ૧૯૩૭માં મુંબઈ આવે છે, ૧૯૪૧માં પહેલું સર્જન ઈસાડોરા ડંકનની આત્મકથાનું રૂપાંતર રૂપરાણી આપે છે. ૧૯૫૯માં એમનો દેહાંત થાય છે. ૧૭-૧૮ વર્ષના ટૂંકા સમયગાળામાં એમણે ફિલ્મો માટે કથા-પટકથા-સંવાદ લખ્યાં, નવ જેટલી નવલકથા, અઢળક ટૂંકી વાર્તા-નિબંધ-લેખ લખ્યાં, પ્રભાતનાં પુષ્પો જેવું ચિંતનાત્મક સાહિત્ય સર્જ્ય, ચિત્રપટ, ચિત્રલેખા જેવાં સામયિક ચલાવ્યાં..

બીજી બાજુ મધુબહેન. ભાવનગરથી આવતાં એક સાદાં ગૃહિણી. ઓછું ભણેલાં, પણ લાઈફ યુનિવર્સિટીમાં ઝાઝું ગણેલાં મધુબહેને અપાર સંઘર્ષ વેઠીને દેશનાં બીજાં ગુજરાતી મહિલા તસવીરકાર (પહેલા હોમાઈ વ્યારાવાલા) બનવાનું બહુમાન મેળવ્યું. પછી ચિત્રલેખા સહિતનાં સામયિકોનાં સંપાદક થયાં.