મહાભારત માર્ગદર્શક મહાકાવ્ય

હું મારા બાહુઓ ઊંચા કરીને રાડો પાડી રહ્યો છું તો પણ આ લોકમાં કોઈ મારું સાંભળતું નથી કે હે માનવી, ધર્મથી જ અર્થ અને ભોગની પ્રાપ્તિ થાય છે. તો પછી તમે ધર્મનું પાલન શા માટે નથી કરતા?

- દીપક સોલિયા

આપણે ક્યાં હતા?

હા, સ્વર્ગના દ્વારે થયેલી માથાકૂટમાં યુધિષ્ઠિરે જીદ કરી કે શ્વાન તો મારી સાથે જ રહેશે. સ્વર્ગમાં શ્વાન સાથે પ્રવેશ ન મળતો હોય તો મારે સ્વર્ગ નથી જોઈતું. એ શ્વાન અસલમાં ધર્મદેવનું રૂપ હતો. યુધિષ્ઠિરે ધર્મ ખાતર સ્વર્ગને પણ જતું કરવાની તૈયારી દેખાડી અને એ સાથે જ યુધિષ્ઠિર એ પરીક્ષામાં મસ્ત રીતે પાસ થઈ ગયા. જો કે પરીક્ષા અહીં પૂરી ન થઈ. આ તો બારમાની, બોર્ડની એક્ઝામનું પણ માથું ભાંગે એવી પરીક્ષા હતી. એમાં એક પેપર પછી તરત યુધિષ્ઠિરને બીજું પેપર આપવામાં આવ્યું. આ બીજું પેપર તો આગલા કરતાં પણ અઘરું હતું.

થયું એવું કે સ્વર્ગમાં પ્રવેશ્યા પછી યુધિષ્ઠિરે જોયું તો દુર્યોધન સહિતના કૌરવો વટથી અને ટેસથી સ્વર્ગમાં બિરાજમાન હતા. અપ્સરાઓ એમની સેવામાં હાજરાહજૂર હતી. આ જોઈને યુધિષ્ઠિરને માઠું લાગ્યું. એમણે કહ્યું: ‘આ અન્યાયી, અધર્મી, નઠારા લોકો અહીં છે, પરંતુ મારા ભાઈઓ ક્યાં? મારી પત્ની ક્યાં? મને એમની પાસે લઈ જાવ, કારણ કે જ્યાં પ્રિયજનો છે ત્યાં સ્વર્ગ છે. જ્યાં પ્રિયજનો નથી ત્યાં સ્વર્ગ નથી.’

પછી એક દેવદૂત યુધિષ્ઠિરને બીજી જગ્યાએ દોરી ગયો. એ અત્યંત ભયાનક જગ્યા હતી. ત્યાં માથું ફાડી નાખે એવી દુર્ગંધ હતી, ચીતરી ચડે એવાં લોહી-પરું-નખ-હાડકાંના ખડકલા હતા, ચોતરફથી કર્કશ અવાજો આવી રહ્યા હતા. આ બધા ખરાબ અવાજોમાં એક નમ્ર અવાજ સંભળાયોઃ ‘હે યુધિષ્ઠિર, પાછા ન જશો. તમારી હાજરીને કારણે આ ભયંકર સ્થળમાં અમને થોડું સારું લાગ્યું.'

યુધિષ્ઠિરે પૂછ્યું: ‘તમે કોણ છો?’

એટલામાં તો ચારે તરફથી અવાજો આવ્યાઃ હું કર્ણ છું.. હું ભીમ છું.. હું અર્જુન છું.. હું દ્રૌપદી છું.. હું સહદેવ છું.. હું નકુલ છું.. અમે દ્રૌપદીના પુત્રો છીએ..

પોતાનાં સ્વજનોની આવી ભયાનક હાલત જોઈને યુધિષ્ઠિર રોષે ભરાયા. એ દેવોને અને એમના ન્યાયને શાપ આપવા લાગ્યા. એમણે ધર્મની નિંદા કરી. જો કે થોડી વાર પછી એમણે દેવદૂતને પાછો મોકલી આપ્યો, એમ કહીને કે તું જા, મારી હાજરીથી મારાં સ્વજનોને સારું લાગે છે માટે હું અહીં જ રહીશ.