જામનગરમાં પર કિલ્લા જેવા સ્થાપત્ય કદા માટે એક સમયે એવું કહેવાતું કે એની ટોચ પરથી જોજનો દૂરનું ભૂજ સુદ્ધાં નજરે પડે છે. ચૂનાના પથ્થરમાંથી સર્જાયેલી આ ઈમારતના સુંદર નકશીકામવાળા ઝરોખા, ફૂલપટ્ટાની કોતરણીવાળી રાંગ, આર્કેડ ગૅલરી, વગેરે ભૂજિયા કોઠાની બેજોડ રાજપૂતાના અને પર્શિયન બાંધકામશૈલીની ઓળખ આપે છે. એક સમયે અભેદ્ય એવા આ કોઠાને શસ્ત્રાગાર તથા ચોકી તરીકે વાપરવામાં આવતો.
કમનસીબે જામનગરની શાન સમી આ ઐતિહાસિક ઈમારત ૨૦૦૧ના ભૂકંપમાં સંપૂર્ણ ધ્વસ્ત થઈ હતી. હવે સારા સમાચાર એ છે કે શહેરમાં તળાવની પાળે આવેલા ખંભાળિયા દરવાજા અને લાખોટા કોઠાને જોડતી હેરિટેજ સાંકળ સમાન ભૂજિયા કોઠાનું પુનઃ નિર્માણનું કામ લગભગ પૂર્ણતાના આરે છે. એ પછી લાખોટા તળાવ, ખંભાળિયા દરવાજા અને ભૂજિયો કોઠો એક પ્રવાસનસ્થળ બની જશે.
આ ભૂજિયા કોઠાનું સર્જન જામનગરના રાજવી જામ રણમલ બીજાએ વર્ષ ૧૮૪૦ના દુષ્કાળ સમયે રાહતકામગીરીના ભાગ રૂપે કર્યું હતું. ૧૮૪૦થી ૧૮૫૨ સુધી ચાલેલાં બાંધકામ બાદ ગોળ બાંધણીવાળી, ભૂજિયા કોઠા તરીકે ઓળખાતી તથા અંદાજે એકસો ફટ ઊંચાઈ ધરાવતી આ કળાત્મક ઈમારત એ જમાનામાં સૌરાષ્ટ્રની સૌથી ઊંચી ઈમારત હતી. તે વખતે ભૂજિયો કોઠો તત્કાલીન નવાનગર સ્ટેટની ગઢની રાંગનો હિસ્સો જ હતો આથી એના । પુનઃ સર્જનને જામનગરનાં રજવાડાં તથા એ વખતના સૌરાષ્ટ્રનાં રજવાડાંના ઈતિહાસને સમજવા માટે અતિ મહત્ત્વનું ગણી શકાય.
આઠેક વર્ષ પહેલાં ગુજરાત સરકારે આ ઈમારતનું પુનઃ નિર્માણ કરવાનો નિર્ધાર કર્યો અને આગવી ઓળખ કૅટેગરીની ગ્રાન્ટ મેળવી જામનગર મહાપાલિકાને આ કામ સોંપવામાં આવ્યું. ૨૦૧૬માં પુરાતત્ત્વખાતા સાથે પરસ્પર સમજૂતીના કરાર કરી ઈમારતને એનું મૂળ સ્વરૂપ આપવા રિસ્ટોરેશન શરૂ થયું. ૨૦૨૦ના જૂનમાં ડિઝાઈન સહિતની રિસ્ટોરેશનની કામગીરી શરૂ તો થઈ, પણ ઈમારતની નીચે આવેલી દુકાનોનું શું કરવું એ પ્રશ્ન ઊભો થયો. પ્રોજેક્ટની ગંભીરતા ધ્યાનમાં લઈ જે દુકાનો પાસે કોઈ પુરાવા નહોતા એને તાત્કાલિક દૂર કરવામાં આવી. અમુક દુકાનમાલિકોએ કોર્ટ કેસ કર્યા, જેનું સુખદ સમાધાન લાવી એમને વૈકલ્પિક જગ્યા આપી કામકાજ શરૂ કરવામાં આવ્યું.
この記事は Chitralekha Gujarati の July 01, 2024 版に掲載されています。
7 日間の Magzter GOLD 無料トライアルを開始して、何千もの厳選されたプレミアム ストーリー、9,000 以上の雑誌や新聞にアクセスしてください。
すでに購読者です ? サインイン
この記事は Chitralekha Gujarati の July 01, 2024 版に掲載されています。
7 日間の Magzter GOLD 無料トライアルを開始して、何千もの厳選されたプレミアム ストーリー、9,000 以上の雑誌や新聞にアクセスしてください。
すでに購読者です? サインイン
લોકશાહીને ધર્મ માનતા હો તો એના નિયમ પાળો...
સંસદનું વધુ એક સત્ર ઝાઝાં કામકાજ વગર પૂરું થઈ ગયું. ગૌણ મુદ્દે લડાઈ-ઝઘડા વહોરીને, એમાં સમય વેડફીને સાંસદો મહત્ત્વના પ્રશ્નો વિશે ચર્ચા કરવાનું ટાળે છે. એટલું જ નહીં, પ્રજાના પ્રતિનિધિ તરીકે સંસદભવનમાં એમના અવાજને વાચા આપવાની ફરજ પણ ચૂકી જાય છે. આમાં પછી જન સામાન્યને રાજકારણીઓ પર ભરોસો કેમ બેસે?
જસ્ટ, એક મિનિટ...
ધીરજ અને આશાવાદીપણાનો અભિગમ આવા ઉત્સાહભંગની હાલતમાંથી ઉગારી શકે છે.
સંતાન હોવાં જોઈએ કે નહીં?
દિવસો એને ઘણાય અમૂલા દીધા અમે એનાથી દૂર એક ઘડી ના રહ્યા અમે સંતાન ના હોવાની પીડા એટલી ગમી સંતાનની જ જેમ ઉછેરી પીડા અમે.
જલસાઘર
ભારતીય સંગીતનાં બે અણમોલ રતન ખોવાયાં...
કોઈ પુરુષ નવાણીયો ન કુટાઈ જાય એ પણ જુઓ...
ઘરેલુ હિંસાના ઘણાખરા કેસમાં સ્ત્રી જ વિક્ટિમ હોય છે, પણ ક્યારેક આવું બને તો?
બ્રેસ્ટ કેન્સરઃ જાણકાર બનો... સતર્ક રહો!
મેનોપોઝને એક કુદરતી પ્રક્રિયા તરીકે સ્વીકારો, નહીં તો નાહકનાં દુઃખી થશો.
સ્વાસ્થ્યવર્ધક છે કાળા તલનું કચરિયું.
આખા વરસની શક્તિ શરીરમાં ભરી લેવાની ઋતુ છે આ.
મોડર્ન ટેક્નોલોજી ને ખંતનાં વાવેતરથી લડ્યો સહળતાનો મબલક પાક
આજની યુવાપેઢી ખેતીથી દૂર ભાગી રહી છે. પરિવારનાં ખેતર સંભાળવા કોઈ જ ન હોય એવાં અનેક કુટુંબ છે ત્યારે રાજકોટની એક સ્ત્રી પચાસ વીઘાંની ખેતી સંભાળીને આજની પેઢીને નવી દિશા બતાવી રહી છે.
શેતરંજની દુનિયાનો નવો સિતારો...
ચોસઠ પ્યાદાંની દુનિયામાં માત્ર અઢાર વર્ષની વયે ડી. ગુકેશે મેળવેલી સિદ્ધિની સરાહના દુનિયાના ચેસ ચૅમ્પિયનોએ જ નહીં, પણ બીજા સેંકડો લોકોએ કરી. કેવી રીતે એણે આ લડાઈ જીતી, કોણ કોણ હતા એના સારથિ, શું હતી એની વ્યૂહનીતિ... એ જાણવું રસપ્રદ છે.
સેવા-સુવિધાનો આ છે મહાકુંભ...
પ્રયાગરાજ સહિતનાં રેલવેસ્ટેશનના રિ-મોડેલિંગ કરવા ઉપરાંત મુલાકાતીઓ માટે અનેક સ્થળે ટેન્ટ સિટી ઊભી થઈ રહી છે, તો આખી ‘સંગમ નારી′ ઠેર ઠેર ભીંતચિત્રોથી સજી રહી છે. શ્રદ્ધાળુઓ પ્રચારારાજમાં અનેક પ્રાચીન મંદિરનાં દર્શન કરી શકશે.
