
હમણાં હમણાં મિનિમલિઝમ (minimalism) અને ડિક્લટરિંગ (decluttering) જેવા શબ્દો બહુ બોલાવા લાગ્યા છે, પણ આ શબ્દોનો અર્થ તમે જાણો છો? મિનિમલિઝમ એટલે એક પ્રકારની જીવનશૈલી, જેમાં વ્યક્તિ એના જીવનમાં મૂલ્યવાન હોય એવી જ વસ્તુની માલિકી ધરાવે છે, જ્યારે ડિક્લટરિંગનો અર્થ છે જીવનમાં જરૂરત ન હોય એવી વસ્તુ તમારાં ઘર, ઑફિસ કે દુકાનમાંથી કાઢી નાખવી કે દૂર કરી દેવી અને આસપાસની જગ્યા વ્યવસ્થિત તથા ચોખ્ખી રાખવી. મહત્ત્વની વાત એ છે કે આ જીવનશૈલી કે પ્રથા આપણા માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર ઊંડી અસર કરી શકે છે.
ક્લટરનો અર્થ છે આપણી આસપાસ જમા થયેલી એવી બિનજરૂરી ચીજવસ્તુ, જેને લીધે આપણી રહેવાની કે કામની જગ્યા અવ્યવસ્થિત લાગે છે. સંશોધન દર્શાવે છે કે અવ્યવસ્થિત વાતાવરણ એટલે કે ક્લટર આપણા માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક સાબિત થઈ શકે, જેમ કે...
* તાણનું સ્તર વધવું: આસપાસનું વાતાવરણ અવ્યવસ્થિત હોય તો ઘણી વાર વ્યક્તિ એ જોઈને બેચેન થઈ જાય છે અને એના મનમાં ચિંતાની ભાવના જન્મે છે. એને કારણે વ્યક્તિ પોતાનું ધ્યાન કોઈ પણ કામમાં કેન્દ્રિત કરવામાં મુશ્કેલી અનુભવે. આવા વાતાવરણમાં રિલેક્સ ફીલ કરવું પણ મુશ્કેલ છે. માનસિક થાક લાગવાથી વ્યક્તિની કાર્યક્ષમતા ઘટે છે.
* મૂડ પર નકારાત્મક અસર થવીઃ સંશોધન પ્રમાણે અવ્યવસ્થિતતા ડિપ્રેશન અને ચિંતાનાં વધતાં લક્ષણો સાથે જોડાયેલી છે.
This story is from the December 23, 2024 edition of Chitralekha Gujarati.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.
Already a subscriber ? Sign In
This story is from the December 23, 2024 edition of Chitralekha Gujarati.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.
Already a subscriber? Sign In

સંઘર્ષ અને સફળતા સુધીની સ્વાદિષ્ટ સફર
એક સમય હતો જ્યારે એ પોતાના પરિવાર માટે જ રસોઈ બનાવતાં. બાળકોને શું ભાવે છે, પતિને શું ગમશે એ પ્રમાણે જ રસોડામાં એમનું કામ શરૂ થાય. જો કે જીવનના સાડા સાત દાયકા પછી, કોવિડ સમયે એમણે અથાણાં, નાસ્તા અને ગુજરાતી થાળીના ઑર્ડર લેવાનું શરૂ કર્યું અને પછી તો ટીવી શો ‘માસ્ટર શેફ’માં ભાગ લઈ એ બધાનાં લાડીલાં બની ગયાં.

આ... અબ તો લૌટ ચલેં!
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના કડક વલણ છતાં આજે પણ એવા લોકો છે, જેમને ગેરકાયદે અમેરિકા જવું છે. આ લોકોને એમ છે કે અમેરિકામાં દૂધની નદીઓ વહે છે અને ડૉલર ઝાડ પર ઊગે છે. અમેરિકા જતાંવેંત સુખ-સમૃદ્ધિ મળી જશે એવું ધારતા, અમેરિકન ડ્રીમ સાકાર કરવા લાખો-કરોડો રૂપિયા તથા જીવ જોખમમાં મૂકનારા આવા શેખચલ્લીઓ ક્યારે ચેતશે?

ગેરરીતિ સામેની લડતે ગાદી અપાવી... ગેરરીતિને લીધે ગાદી ગઈ
ભ્રષ્ટાચાર સામેના જન આંદોલનના આગેવાન તરીકે રાજકારણમાં પ્રવેશેલા અરવિંદ કેજરીવાલ પછી તો પોતે જ એના કળણમાં ખૂંપતાં ગયા અને ચાદર કરતાં પગ લાંબા કરવાની લાયમાં દિલ્હી ગુમાવી બેઠા.

મનશુદ્ધિ વગરની આપણી તનશુદ્ધિ
ગાંધીજી પાપ-પુણ્યની વાત ધર્મના અર્થમાં નહીં, પરંતુ નૈતિકતાના અર્થમાં કરતા હતા. એમના મતે મનની અશુદ્ધિ માટે સાત પાપ જવાબદાર હતાંઃ સિદ્ધાંત વગરની રાજનીતિ, શ્રમ વગરનું ધન, વિવેક વગરનું સુખ, ચરિત્ર વગરનું જ્ઞાન, નીતિ વગરનો વેપાર, માનવતા વગરનું વિજ્ઞાન અને ત્યાગ વગરની પૂજા.

નો માર્કેટિંગ
… તેમનો આભાર માનીને બહાર નીકળ્યાં, પણ ‘હવે તો બોર્ડ પણ બહાર નથી' એ તેમના વાક્ય ફરતે હજુ મન ઘૂમરાતું હતું. ‘આપણી સેલ્સ ઓફિસને બોર્ડ નહીં હોય અથવા બોર્ડ નહીં લગાવવું' એવું આપણે નક્કી કર્યું તો ?...

મજા હારમાં છે, ગજબ ગેમ છે...
જો બન્નેનાં હૈયે લગન સેમ છે હૃદય ખોલી કહી દે, ‘મને પ્રેમ છે’ હવા, વાદળો, મ્હેક કે ચાંદની મિલન બાદ ક્યાં કંઈ હતું તેમ છે.

જસ્ટ, એક મિનિટ..
વાસ્તવિકતાનો જલદીથી સ્વીકાર કરીને એવી બાબતોને પડતી મૂકીને નવી બાબતો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનું વધારે ડહાપણભર્યું હોય છે.

ભાંગી મારી જન્મોજનમની ખામી
ખૂબી વધારે છે કે ખામી એ ગણતરી ક્યાં કરી? જેવો હતો એવો મેં એને દિલથી અપનાવ્યો હતો.

જસ્ટ, એક મિનિટ...
કઈ તરફનો ઝુકાવ રાખવો એ જે-તે માણસના હાથની વાત છે.

સફળતાની ઠોકર વાગે ત્યારે!
તમે પહેલી વાર કાર ચલાવી હશે ત્યારે તમને યાદ હશે કે તમે અત્યંત સાવચેતીપૂર્વક ડ્રાઈવિંગ કર્યું હશે, પરંતુ જેમ જેમ કારની ગતિ વધી હશે એમ તમારો આત્મવિશ્વાસ પણ વધ્યો હશે. એ જ ગતિ અતિ આત્મવિશ્વાસ તરફ લઈ જાય છે. અકસ્માતની સંભાવના એ જ વખતે સૌથી વધુ હોય છે જ્યારે અતિ આત્મવિશ્વાસ હોય.