ప్రకృతిని గౌరవించే 'పూల పండుగ' బతుకమ్మ

'బతుకమ్మ' తెలంగాణ రాష్ట్ర ఉద్యమంలో ఉద్యమ కళా రూపంగా ఉత్తేజాన్ని కలిగించింది. ఈ సమయంలో తెలంగాణలో బజార్లు బతుకమ్మలు ఆడాయి. ఊళ్లు బతుకమ్మ ఊరేగింపులు తీసాయి. ఫలితంగా తెలంగాణ రాష్ట్రం అవతరించింది.

- - బోగా నాగభూషణం

తెలంగాణ ఆడపడుచులు జరుపుకునే పండుగలన్నింటిలో బతుకమ్మ ఒకటి. తెలంగాణ పేరు చెప్పగానే గుర్తుకు వచ్చే పండుగ బతుకమ్మ ఒక పూల జాతర. వేల సంవత్సరాల చరిత్ర ఉన్న ఈ పండుగ వెనుక ఎన్నో కథలు ఉన్నాయి. ఒక కథ ప్రకారం చోళ రాజు ధర్మాంగదునికి వందమంది కుమారులు పుడతారు. వారంతా యుద్ధంలో మరణిస్తారు. చాలాకాలం తర్వాత ధర్మాంగదునికి ఓ ఆడపిల్ల పుడుతుంది. ఎన్నో ఏళ్లు ఎదురు చూసాక పుట్టిన ఆ అమ్మాయికి 'బతుకమ్మ' అని పేరు పెడతారు. నిండు నూరేళ్లు బతకాలని ఆమెను ఆశీర్వదిస్తారు.

బతుకమ్మ పండుగ ఆశ్వయుజ మాసం అమావాస్య రోజు మొదలవుతుంది. పండుగను తొమ్మిది రోజుల పాటు చేస్తారు. బతుకమ్మ ప్రకృతితో ముడిపడిన పండుగ. ప్రకృతిని గౌరవించే పూల పండుగ బతుకమ్మకు ఎక్కడా గుడులు లేవు. ఎవరికీ బతుకమ్మ పేరు పెట్టుకోరు. బతుకమ్మలో పేర్చే ఆకులు, పూలు మంచి ఔషధాలు. వీటిని చెరువుల్లో కలిపితే నీటి శుద్ధి జరుగుతుంది. అందుకే బతుకమ్మ ఒక ప్రకృతి పండుగ.

బతుకమ్మ పుట్టు పూర్వోత్తరాలను తెలిపే అంశాలు బతుకమ్మ పాటలుగా తెలంగాణ మహిళల నోళ్లలో తేలియాడుతుంటాయి. ఈ పాటలు, గాధలు బతుకమ్మను ఒక సాహస వనితగా, ప్రకృతి ప్రతిరూపంగా వర్ణిస్తాయి.