İnşaattan Biyolojiye

Türk bilim insanı Gizem Gümüşkaya'nın buluşu, temiz inşaat da yapacak doku da iyileştirecek.

- Deniz Bora

The Beatles'ın efsanevi ismi John Lennon'a atfedilen bir söz vardır: "Hayat sen planlar yaparken başına gelenlerdir." 31 yaşındaki bilim insanı Gizem Gümüşkaya'nın hikayesi bu söze uygun gelişmiş. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Mimarlık'tan mezuniyetinin ardından soluğu "aşığıyım" dediği ABD'nin ünlü üniversitelerinden Massachusetts Institute of Technology'de (MIT) alan Gümüşkaya, 2015'te hesaplamalı mimari yüksek lisansına başlamış. Ne var ki öğreniminin henüz üçüncü ayındaykenkafasında uçuşan biyoloji temelli farklı bir inşa sistemi'ne yönelik fikirleriyle kendini sentetik biyoloji laboratuvarında bulmuş.

Ve MIT'de mimarlık ve sentetik biyoloji gibi iki farklı dünyayı bir araya getirmeyi amaçlayarak az rastlanır bir akademik kariyer öyküsü yazmaya başlamış.

Henüz öykünün başındayız. Çünkü 'doğadaki malzemelerin genetik kodlarıyla oynayarak kendi kendini üreten bir inşaat sistemi kurmak üzere yola çıkan Gümüşkaya'nın bu hedefine ulaşması için önünde 10 yıllar alacak kadar kapsamlı bir araştırma süreci var. Ancak bu araştırmaya aktarılacak zaman ve para, eğer sonuç başarılı olursa her şeye değer. Zira inşaat malzemelerinin kendi kendini üretmeye başlayacağı bir gelecek tasvirinde, Gümüşkaya'nın ifadesiyle bugün doğaya salınan karbonun yüzde 48'inden sorumlu inşaat sektörü büyük oranda temize çıkabilir. İşte, Gümüşkaya'nın 'Anthrobots' projesi tam olarak bu sebeple Nisan 2024'te sürdürülebilirlik odaklı ödülleriyle bilinen UNESCO 2050NOW La Maison'dan 'Yılın En İyi 10 Buluşundan Biri' ödülünü kazandı.

UNESCO 250NOW La Maison, şirketlerin sürdürülebilirlik stratejilerini geliştirmelerine yardımcı olurken küresel trend analizi, eğitim programları ve atölyeler yapan ve prestijli ödüller veren bir platform.

SENTETİK BİYOLOJİNİN SINIRLARINI ZORLUYOR