ફેશનમાં છવાઈ કચ્છી કલા

કચ્છી વણાટકામ, ભરતકામ, આભલાં તથા કોડીનું કામ વિખ્યાત છે. આજે ફૅશનમાં ઇનટ્રેન્ડ કહેવાતા વિવિધ પ્રકારના ડ્રેસીસમાં કચ્છી પરંપરા છવાઈ ગઈ છે. જિન્સ પર પહેરાતાં ટોપ હોય કે કોર્ડ સેટ હોય કે સાડી હોય કે નવરાત્રિના ચણિયાચોળી હોય, તમામ જગ્યાએ કચ્છીકામ શોભે છે.

કચ્છની હસ્તકલા વિશ્વવિખ્યાત છે. ગામડાંમાં વસેલા વિવિધ સમુદાયોના લોકોની પોતાની આગવી કલા હોય છે. દુષ્કાળગ્રસ્ત વિસ્તારમાં રહેતી મહિલાઓ પોતાનાં ખેતી અને પશુપાલનનાં રોજિંદા કામની સાથે-સાથે ખૂબસૂરત રંગબેરંગી ભરતકામ કરતી હોય છે. અજરખ પ્રિન્ટ અહીંનું આગવું છપાઈકામ છે. તેવી જ કાલા કોટનમાંથી કાપડ કે સાડી પણ કચ્છમાં જ બને છે. પહેલાં અહીંના લોકો મુખ્યત્વે પોતાના વપરાશ માટે પોતાની કલા વાપરતાં હતાં, પરંતુ છેલ્લાં થોડાં વર્ષોથી આ કામની કિંમત વિદેશીઓની સાથે-સાથે ભારતના કસબીઓએ જાણી હોવાથી તેમના કામની માંગ વધી છે, જેના પરિણામે તેમને સારું વળતર પણ મળવા લાગ્યું છે. કચ્છનું પરંપરાગત ભરતકામ, વણાટકામ કે છપાઈ કામ યુવાઓમાં ખૂબ ચાલતી ફેશનમાં વણી લેવાયું છે. યુવતીઓમાં પ્રચલિત ટોપ, પ્લાઝો સેટ કે કોર્ડ સેટમાં કચ્છી બનાવટના કાપડ, કચ્છી પ્રિન્ટના કાપડ કે કચ્છી હાથભરતના કામે પોતાનું સ્થાન નિશ્ચિત કરી લીધું છે. આજે કચ્છ ઉપરાંત ગુજરાત સહિત દેશભરમાં અજરખ પ્રિન્ટના કાપડનો ઉપયોગ વધ્યો છે. નવરાત્રિનાં વસ્ત્રોમાં પણ કચ્છી કલા હવે ખૂબ જ જરૂરી બની ગઈ છે. કચ્છી કલાનો પ્રસાર કરતાં વસ્ત્રો બનાવડાવીને વેચનારા, હસ્તકલાઓ સાથે સંકળાયેલા લોકો પણ વધવા લાગ્યા છે. કચ્છી કલાના સ્ટોર્સ પણ દેશભરમાં અલગ અલગ જગ્યાએ લોકોમાં આવકાર પામી રહ્યા છે. સમય જતાં કાપડના પ્રકારમાં, રંગોના વૈવિધ્યમાં, ડ્રેસના વૈવિધ્યમાં બદલાવ આવ્યો છે.

કચ્છી કલાવાળાં વસ્ત્રો થોડાં મોંઘાં પડતાં હોવા છતાં જાણકારો તે માટે આગ્રહ રાખે છે, પરંતુ અન્ય તમામ ક્ષેત્રની જેમ જ આ ક્ષેત્રમાં પણ મશીનવર્ક હસ્તકલાનું સ્થાન લઈ રહ્યું છે. મશીનની મદદથી આબેહૂબ વણાટકામ, છપાઈકામ, ભરતકામ કરીને, મૂળ કચ્છી હસ્તકળાના નામે સસ્તાભાવે વસ્તુઓ વેચવાનું પ્રમાણ વધ્યું છે. અનેક લોકો આવી વસ્તુઓ ખરીદીને છેતરાઈ રહ્યા છે.