નવરાશનું સુખ ક્યાં ખોવાઈ રહ્યું છે?

આ યુગમાં નવરાશ, નિરાંત કે ફુરસત દુર્લભ બની રહી છે ત્યારે તહેવારોના આ દિવસોમાં ચાલો એને ફરી શોધીએ! મનને શાંત કરીને ક્ષણોને મમળાવીએ, નાની નાની ક્ષણોને નવરાશમાં સ્મૃતિ તરીકે માનસ પર અંકાઈ જવા દઈએ. જીવન જીવવાનો આ પણ એક કીમિયો છે.

મૌસમ ફિલ્મમાં ગુલઝારે લખેલું આ ગીત આજે પણ ઘણાને યાદ હશે દિલ ઢૂંઢતા હૈ સ્પર્શ હાર્દિક ફિર વહી ફુરસત કે રાતદિન, બૈઠે રહે તસવ્વુર-એ-જાનાઁ કિએ હુએ...

યા ગરમીયોં કી રાત જો પૂરવાઇયા ચલે,

 ઠંડી સફેદ ચાદરો પે જાગે દેર તક, તારોં કો દેખતે રહે છત પર પડે હુએ...

ઉનાળામાં અગાસી પર સૂતાં સૂતાં આકાશને તાકવાનું સુખ પામનારા લોકો અત્યારે લઘુમતીમાં જ આવતાં હશે!

શિયાળામાં કૂણા તડકામાં તપવાનું સુખ કે ચોમાસામાં વરસાદને નીરખ્યા કરવાનો આનંદ પણ હવે સદ્ભાગી લોકોને જ મળતો હશે. કશું જ ન કરીને શાંતિથી વિચારવાની ક્ષણો કે ક્યાંક ખુલ્લા સ્થળે બેસી વૃક્ષોને, પંખીઓને, આકાશને તાકવાની પળો, આવતાં-જતાં લોકોનું અવલોકન કરવાની ઘડીઓ, આપણા પરિસરમાં પ્રસરતા ઝીણા અવાજો પર કાન માંડવાની, બેધ્યાન થયા વિના પુસ્તક કે સામયિક વાંચવાની અને કે કંઈ નહીં તો પથારીમાં પડ્યા પડ્યા ઉપર ફરતાં પંખાને જોયા કરવાના ટાઇમપાસનો વૈભવ મોડર્ન મનેખ ધીમે-ધીમે ગુમાવતો જાય છે.

નવી પેઢી વર્તમાન સમયમાં ‘હસલ કલ્ચર'માં જીવી રહી છે અને નવરાશનું સુખ ક્યાંક ખોવાઈ રહ્યું છે. હસલ અર્થાત્ ધક્કામુક્કી, ઉતાવળ કે ધાંધલ કરવી. દરેક ક્ષેત્રના ટ્રેન્ડ પહેલાં કરતાં ઝડપથી પલટાઈ રહ્યા છે અને સૌના પર વિધવિધ સ્થળોથી અલગ-અલગ સ્વરૂપની માહિતીનું પ્રતાડન વધ્યું છે. આથી સ્પર્ધામાં આગળ રહેવા અને સફ્ળ થવાની ચિંતાએ આ હસલ કલ્ચરને જન્મ આપ્યો છે. એને બર્નઆઉટ (બળી જવું) કલ્ચર પણ કહે છે.  જીવનની શાંત, હળવાશ કે નવરાશ ભરેલી પળો જાણે સમયનો બગાડ હોય એમ, દરેક મિનિટ કે સેકન્ડને પ્રોડક્ટિવ બનાવવાનું જ્ઞાન આપતું હસલ કલ્ચર આ બધાંને અંતે એક સફળ અને સુખદ ભવિષ્યની ખાતરી આપવાનો દાવો છે. કિન્તુ હકીકત એ છે કે આ બધું કર્યા પછી પણ સફળતા કે સુખ ઘણાને નથી મળતાં અથવા જોઈએ એટલા પ્રમાણમાં નથી મળતાં.