ચર્નિંગ ઘાટ

એઆઈ ખરેખર આવી જશે ત્યારે?

- ગૌરાંગ અમીન

એઆઈ એટલે શું એ સમજાવવાની  જરૂરિયાત ઘટતી જાય છે? કે પછી વધતી આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ લોકોનું જીવન ઝડપથી બદલી રહી છે એ વિચાર નવો નથી. ૨૦૨૨ની ત્રીસમી નવેમ્બરે ચૅટ જીપીટી ઍપ બજારમાં આવી અને હોહા શરૂ થઈ. એક પછી એક કૃત્રિમ બુદ્ધિની અવનવી ઍપ્લિકેશન આવવા માંડી છે. જે અગાઉ આ ફિલ્ડમાં ના હતી એ જાયન્ટ કંપનીઓ એઆઈ ડેવલપમૅન્ટમાં લાગી ગઈ. એઆઈ ઘણું બધું બદલી નાખશે. એઆઈનાં નવાં-નવાં વર્ઝન આવશે. એઆઈ એઆઈ વચ્ચે સરહદ ખેંચાશે, દુશ્મનાવટ જન્મશે. પોતાની બુદ્ધિથી બુદ્ધિશાળી સાબિત થયેલા કેટલાંક મનુષ્ય એવું માને છે કે એઆઈને કારણે ઇકોનોમિક્સ બદલાશે, એથી વિશેષ મનોવિજ્ઞાન બદલાશે.એઆઈની સોસાયટી નામની ઍન્ટિટી પર સીધી અસર પડશે. અમુક બુદ્ધિજીવીઓ તો ભારે ઉત્સાહમાં છે કે હવે ખરો નાસ્તિકવાદ સ્થપાશે અને હવે ધર્મને પાકી હાર મળશે. જોકે અમુક ગંભીર અને સમજુ લોકો એવી ચિંતા કરે છે કે શું એઆઈ નવો ધર્મ બનશે? શું એઆઈ પોલિટિક્સ રમાડશે અને રમશે?

જે જગતમાં લાંબા સમયથી બેચાર સ્થળે યુદ્ધ ચાલે છે ત્યાં એઆઈ શાંતિ લાવશે એવું કોઈ હ્યુમન ઇન્ટેલિજન્સ વડે નથી માનતું. ડેન્માર્કમાં ૨૦૨૨માં સિન્થેટિક પાર્ટી નામની વિશ્વની પહેલી એઆઈ પોલિટિકલ પાર્ટી બની છે. નાની-નાની વાતમાં લોકભોગ્ય રીતે ટૅક્નોલૉજી વાપરતું જાપાન એઆઈ પર કન્ટ્રોલ કરતો કાયદો લાવવા મહેનત કરી રહ્યું છે. કલ્પના કરો કે ભાજપનું એઆઈ સેલ છે જે પાર્ટીને પૉલિસી બનાવી આપે છે અને સામે વિપક્ષોમાં પોતપોતાની એઆઈ પાંખ જે ઢંઢેરો ઘડે છે તેમાં એકમતી સધાય તે માટે વિખવાદ ચાલી રહ્યા છે. સમાચાર આવે કે ભારતમાં પહેલું મંદિર બનશે જેમાં એઆઈ જનરેટેડ સ્વરૂપોનાં દર્શન થશે તો શું ફીલિંગ આવે? ફીલિંગ પર માનવીનો ઇજારો છે, પણ જો ફીલિંગ મેનેજ કરનાર એઆઈ હોય તો? ન્યાયાલય એઆઈ વાપરે તો ચુકાદા જલ્દી આવે અને વધુ સચોટ આવે? એઆઈના આધિપત્ય સાથે વ્યક્તિગત જીવન ગીરવે મુકાશે અને જાસૂસીના ધંધામાં ઉછાળો આવશે એવું ઘણાંને લાગે છે.

દસકાથી સતત ચર્ચા થાય છે કે ઇન્ફોર્મેશન સર્વસ્વ છે. નાની-મોટી કંપનીઓ મોબાઇલ, લેપટોપ, ટીવી વગેરે માધ્યમથી યુઝર યા કસ્ટમરનો ડેટા ભેગો કરે છે. ડેટામાંથી ઇન્ફોર્મેશન બનાવવાની દૃષ્ટિ વર્ષો જૂની છે.