શહેરી વિસ્તારોની બેઠકો પરની ચૂંટણી નિર્ણાયક સાબિત થશે?

મધ્ય ગુજરાતમાં કે સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છમાં કયો પક્ષ ફાવી ગયો કે પછી દક્ષિણ ગુજરાતમાં કેવી રીતે પરિવર્તન આવ્યું તેના આધારે ચૂંટણીનાં પરિણામોનું વિશ્લેષણ થતું હોય છે, પરંતુ આ વખતે ત્રીજો વિકલ્પ શહેરોમાં વધારે સક્રિય બન્યો છે ત્યારે શહેરી બેઠકોનું ગણિત ગણવું પડશે તેમ લાગે છે.

- દિલીપ ગોહિલ

ગુજરાત અને હિમાચલ પ્રદેશમાં વર્ષના અંત પહેલાં યોજાનારીચૂંટણી ઓ માટેના ઓપિનિયન પોલ - જનમત સર્વેક્ષણો આવવાની શરૂઆત થઈ ગઈ છે. આવા એક સી-વૉટરના સર્વેક્ષણમાં હિમાચલ પ્રદેશમાં સ્થિતિમાં કોઈ મોટો ફેરફાર દેખાતો નથી. ગુજરાતમાં પણ આમ જુઓ તો સત્તા પરિવર્તન નહીં થાય, ઉલટાની ભાજપની સ્થિતિ બેઠકોની સંખ્યાની દૃષ્ટિએ મજબૂત બનશે એવું તારણ નીકળ્યું છે. હિમાચલ પ્રદેશમાં પણ ભાજપને ફરીથી સત્તા મળશે એવું લોકોનું કહેવું છે, પરંતુ ત્યાં સીધો મુકાબલો હજીય કોંગ્રેસની સામે જ છે. તેની સામે ગુજરાતમાં ભાજપને વધારે બેઠકો સાથે ફરી સત્તા મળશે એવું લોકોને લાગે છે, પણ ગુજરાતની ચૂંટણીમાં ત્રીજો વિકલ્પ પણ સારા એવા મતો લઈ જશે તેવું માને છે.

‘અભિયાને’ અગાઉના અંકમાં વિગતવાર આંકડા અને તર્ક સાથે દર્શાવ્યું હતું કે આ વખતે ૩૩ વર્ષ પછી ગુજરાતમાં ત્રિપાંખિયો જંગ છે, પરંતુ આ જંગ મુખ્યત્વે શહેરી વિસ્તારોમાં ખેલાશે એવું લાગી રહ્યું છે, કેમ કે આમ આદમી પાર્ટીની સક્રિયતા સૌથી વધારે શહેરી વિસ્તારોમાં દેખાઈ રહી છે. આદિવાસી પટ્ટામાં ભારતીય ટ્રાઇબલ પાર્ટી સાથે ગઠબંધન થવાનું હતું તે શક્ય બન્યું નથી. છોટુભાઈ વસાવાને લાગ્યું કે પોતાને ઓછો ફાયદો થશે, આપને વધારે ફાયદો થશે એટલે તેમણે ગઠબંધનમાંથી નીકળી જવાનું નક્કી કર્યું. તેનો અર્થ એ કે આદિવાસી બેઠકો પર પરંપરાગત રીતે ભાજપ અને કોંગ્રેસ વચ્ચે જ મુકાબલો રહેશે. કોંગ્રેસે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં પોતાના જોર ૫૨ જીતેલા ધારાસભ્યોને ફરીથી ટિકિટો આપવાની જાહેરાત કરી દીધી છે. એટલે કોંગ્રેસ પક્ષ તરીકે નબળો પડે તોય આ મજબૂત ધારાસભ્યો પોતાના જોરે પોતાની બેઠકો જીતી શકે ખરા. એ રીતે પણ ગુજરાતમાં નિર્ણાયક જંગ શહેરી અને અર્ધશહેરી વિસ્તારોમાં ખેલાશે એમ કહેવામાં ખોટું નથી.

ત્રીજા પક્ષ તરીકે આમ આદમી પાર્ટીને ગુજરાતમાં ૧૬થી ૧૮ ટકા જેટલા મતો મળવાનું અનુમાન છે, ત્યારે તેનું નુકસાન સ્વાભાવિક છે કે કોંગ્રેસને જ થતું હોય તેવું દેખાય. ગત વખતે સૌરાષ્ટ્રમાં કોંગ્રેસનો દેખાવ સૌથી સારો હતો અને ૩૦ બેઠકો મળી ગઈ હતી. ભાજપ ૯૯ના આંકડામાં આવી ગયો હતો, કેમ કે (૨૦૧૨ની સામે ૨૦૧૭માં) સૌરાષ્ટ્રની ૧૩ બેઠકો ભાજપે ગુમાવી અને માત્ર ૨૩ બેઠકો જ બચી હતી.