રસોડામાં વપરાતા રોજિંદા મસાલાનું અનેરું મહત્ત્વ

રસોડા પર હંમેશાં મહિલાઓનું જ આધિપત્ય રહ્યું છે અને મહિલાઓ પોતાના રસોડાને અનેક મસાલાઓથી ભરપૂર રાખે છે. મહા, ફાગણ અને ચૈત્ર એટલે મસાલા ભરવાના મહિના. આ ત્રણ માસ દરમિયાન મહિલાઓ બારેમાસના મસાલાઓનો સંગ્રહ કરે છે. જેમાં હળદર, ધાણાજીરું, મરચું, ગરમ મસાલા, ખડા મસાલા, જાત-જાતના મસાલાઓની બારીકાઈથી ચકાસણી કરવામાં આવે છે. આ દિવસોમાં ઠેર-ઠેર મસાલાઓ દળાતા, ખંડાતા અને પીસાતા જોવા મળે છે. સમયની સાથે બધું રેડિમેડ થઈ ગયું, છતાં મસાલાની વાત આવે એટલે મહિલાઓ જાતે ઊભા રહીને જ મસાલા તૈયાર કરાવે છે.

- હેતલ રાવ

‘અરે, ખ્યાતિ કેમ આમ ઉતાવળમાં છે?’ પાખીએ પૂછ્યું.

‘કંઈ નહીં બસ, આ જરા હળદર લાવી હતી તે પીસાવવા જવાનું છે તેની વેતરણમાં છું.’ તેમ કહેતાં ખ્યાતિએ પાખીના હાથમાં ચાનો કપ પકડાવ્યો.

‘તું તૈયાર મસાલા લઈ લેતી હોય તો, હું તો એમ જ કરું છું. હવે નોકરી, પરિવાર, બાળકોની સ્કૂલ આ બધાંની વચ્ચે વળી મસાલા પીસાવા જવાનો સમય જ ક્યાં મળે?’ તરત જ પાખી બોલી. ‘તારી વાત સાચી છે પાખી, પણ મને તો જાતે ઊભા રહીને પીસાયેલા મસાલા જ ફાવે. હું તો હળદર, મરચાં, ધાણા બધું આખું જ લાવું છું અને પછી તેને જાતે જ પીસાવું છું. મને તો ભઈ, મારા રસોડામાં રેડીમેડ મસાલા ના ફાવે, તેમાં વળી પીસાયેલા મસાલા જેવી મજા ક્યાં. હું એમ નથી કહેતી કે પીસાયેલા મસાલા સારા નથી હોતા, પરંતુ હું તો ગમે તેમ કરીને સમય કાઢીને પણ બાર મહિનાના મસાલા જાતે જ પીસાવીને ભરું છું, તો જ મને રસોઈમાં સ્વાદ અને હા, મજા પણ આવે.’

આ વાર્તાલાપ બે સખીઓનો છે, બંને નોકરી કરે છે. પરંતુ ખ્યાતિ રસોઈમાં ઉપયોગમાં લેવાતા તમામ મસાલા જાતે જ તૈયાર કરાવે છે, જ્યારે પાખીને રેડીમેડ મસાલાના પેકેટ ફાવી ગયાં છે. અહીં વાત કયા મસાલા સારા તેની નથી, પણ વાત છે રસોઈના સ્વાદ અને સુગંધની. જી હા, મહિલાઓ માટે રસોડામાં વપરાતા રોજિંદા મસાલાનું ખૂબ મહત્ત્વ રહેલું છે અને કેમ ના હોય! મસાલા માત્ર સ્વાદ પૂરતા જ નહીં, પરંતુ આરોગ્યવર્ધક પણ હોય છે.

બારેમાસ ભરાતા અને રસોડામાં રોજબરોજ વાપરવામાં આવતા મસાલાઓ આપણને સ્વાદનો અનુભવ કરાવવાની સાથે સાથે આપણા શરીરને પણ સ્વસ્થ્ય રાખે છે. જુદા-જુદા મસાલાઓમાં જુદા-જુદા પ્રમાણમાં આરોગ્યવર્ધક લાભ રહેલા છે.