દેશી ગાયોની લે-વેચમાં સોશિયલ મીડિયાની મદદ

અનેક લોકો દેશી ગાય પાળવા માગતાં હોય છે, પરંતુ તેમને શુદ્ધ ગોવંશ મળતો નથી. આવી સ્થિતિમાં ‘કચ્છ કાંકરેજ ગો બ્યુરો'ના નામે ચાલતું વૉટ્સઍપ ગ્રૂપ દેશી ગોવંશની લે-વેચમાં મદદરૂપ થઈ રહ્યું છે.

- સુચિતા બોઘાણી કનર

ગુજરાતનાં લોકો જીવદયા પ્રેમી હોવા છતાં અત્યાર સુધી ગોપાલન અને તેના સંવર્ધન વિશે બહુ જાગૃત ન હતાં, પરંતુ દેશી ગાય આધારિત ખેતી તથા પંચગવ્ય આધારિત જીવનશૈલી અંગે પ્રચાર અને પ્રસાર થવા લાગતાં ખેતી માટે અને ઘરમાં પણ ગીરની કે કાંકરેજ ગાયોને પાળવાનું ચલણ વધવા લાગ્યું છે. જોકે રખડતી ગાયો અને માલધારીઓ દ્વારા એકસાથે એકથી વધુ પ્રજાતિના ગોવંશનું પાલન કરાતું હોવાથી શુદ્ધ દેશી નસ્લની ગાયો મળવી મુશ્કેલ બની છે. તેઓને દલાલોના સહારે રહેવું પડતું હતું. આમ છતાં શુદ્ધ નસ્લની ગાય મળશે જ તેની ખાતરી રહેતી નહીં. આવી સ્થિતિમાં કચ્છમાં એક વૉટ્સઍપ ગ્રૂપ શરૂ થયું છે. જેના માધ્યમથી લોકો શુદ્ધ ગોવંશની વગર દલાલીએ ખરીદ કે વેચાણ કરી શકે છે. સૌરાષ્ટ્ર કચ્છના ખેડૂતો કે ગોપાલન કરવા ઇચ્છતા લોકોમાં ગ્રૂપની લોકપ્રિયતા વધી રહી છે.

‘કચ્છ કાંકરેજ ગો બ્યુરો’ નામના વૉટ્સઍપ ગ્રૂપના સંચાલક રામજીભાઈ વેલાણી આ અંગે વાત કરતાં જણાવે છે કે, “લોકોને શુદ્ધ દેશીકાંકરેજ ગાય મળવી મુશ્કેલ બની હોવાના કારણે વૉટ્સઍપના માધ્યમથી ગાયોના ખરીદ વેચાણનો વિચાર આર.એસ.એસ.ની ગોસેવા ગતિવિધિના સૌરાષ્ટ્ર પ્રાંતના સંયોજક, અંજાર તાલુકાના નાની નાગલપરના મેઘજીભાઈ હિરાણીને આવ્યો હતો. મેં તેમના વિચારને મૂર્તસ્વરૂપ આપ્યું અને ૨૦૧૯માં ‘કચ્છ કાંકરેજ ગો બ્યુરો' નામથી વૉટ્સઍપ ગ્રૂપ શરૂ કર્યું. આ ગ્રૂપમાં કાંકરેજ નસ્લની ગાય કે ગોવંશ વેચવા અથવા ખરીદવા ઇચ્છનારાને જોડ્યા. લોકોને આ ગ્રૂપ એટલું ગમ્યું કે આજે તેનાં પાંચ ગ્રૂપ ચાલે છે અને ૩૫૦૦થી વધુ લોકો તેમાં જોડાયા છે. અમે કોઈને સામેથી જોડતા નથી, પરંતુ તેની લિંક શેઅર કરીએ છીએ. જેને તેમાં રસ હોય તે સામેથી જોડાય છે. આ ગ્રૂપમાં માત્ર ગોવંશની લે-વેચ માટેના મેસેજ જ મૂકવામાં આવે છે. તેમાં ગાયના ફોટા સાથે, તેની પૂરી વિગત સાથે માહિતી મૂકવામાં આવે છે. જેને તેની ખરીદીમાં રસ હોય તે વ્યક્તિ સામેની વ્યક્તિનો સીધો સંપર્ક કરીને જાત માહિતી મેળવીને, તપાસીને ખરીદી કરી શકે છે. આમ તેમાં છેતરાવાની સંભાવના ખૂબ જ ઘટી જાય છે. ઉપરાંત ખરીદ-વેચાણ વખતે દલાલ તેમાં વચ્ચે રહેતા ન હોવાથી બંને પક્ષે આર્થિક ફાયદો પણ થાય છે. કચ્છનું ગ્રૂપ લોકોને ઉપયોગી થવા લાગતાં ગીરની ગાયો માટે પણ આવું જ ગ્રૂપ ‘સૌરાષ્ટ્ર ગીર ગાય બ્યુરો’ શરૂ કરાયું છે.’’