કચ્છમાં ફરી દારૂ સામેની ‘ગુંજ’ ગુંજતી થાય તે જરૂરી

ગુજરાતમાં દારૂબંધી હોવા છતાં કચ્છ સહિત રાજ્યભરમાં દારૂ છૂટથી મળે છે અને પીવાય છે. આ દૈત્યના કારણે અનેક કુટુંબો બરબાદ થઈ રહ્યાં છે. થોડાં વર્ષો પહેલાં કચ્છમાં દારૂનું દૂષણ અટકાવવા માટે ‘ગુંજ' નામની ચળવળ ચાલુ થઈ હતી. મહિલાઓ સ્વયંભૂ રીતે દારૂના અડ્ડાઓ ઉપર રેડ પાડતી, દારૂનો નાશ કરતી. આજે આ ચળવળ ચાલતી નથી, પરંતુ અમુક ગામોમાં મહિલાઓ પોતાની રીતે દારૂ સામે જંગ છેડે છે, તેનાં પરિણામો મળે છે, પરંતુ થોડા સમય પૂરતા. દારૂના દૈત્યને કાયમ માટે નાથવાનો સમય આવી ગયો છે.

- સુચિતા બોઘાણી કનર

દારૂના દૂષણ સામે વારંવાર જંગ છેડવા છતાં તેનો અંત આવતો નથી. થોડા સમય દબાયેલું આ દૂષણ ફરી વધુ જોશમાં યુવાધનને પોતાના કબજામાં કરી લે છે. કચ્છનાં શહેરો અને ગામડાંમાં અનેક કુટુંબો દારૂના કારણે બરબાદ થાય છે. સંતાનોએ પિતાને ખોયા છે, માતા-પિતાએ પુત્રોને ગુમાવ્યા છે અને પત્નીઓનો જીવનનો સહારો છીનવાયો છે. થોડા-થોડા સમયે બુટલેગરો પાસેથી ઓછોવધુ દારૂ પોલીસ પકડે છે, પરંતુ બુટલેગર છટકી જાય છે. જેના કારણે થોડા જ સમયમાં ફરી દારૂ બનાવવાનું અને વેચવાનું ચાલુ કરી દે છે. પહેલાં માત્ર પુરુષોનો ઇજારો દારૂ પીવામાં અને બનાવવામાં મનાતો હતો, પરંતુ આજે અનેક મહિલા બુટલેગરો અને મહિલા દારૂના વ્યસનીઓ જોવા મળે છે. આ દૂષણને ડામવામાં પોલીસ વામણી પુરવાર થાય છે. તેથી જ નાનાં-મોટાં ગામોમાં મહિલાઓ દારૂના અડ્ડાઓ ઉપર ત્રાટકીને તેનો નાશ કરતી જોવા મળે છે, પરંતુ સમાજના પૂરતા સહકારની, પોલીસના મક્કમ પીઠબળ સાથે દારૂના દૂષણને કાયમ માટે ડામવાની જરૂર છે.

થોડાં વર્ષો પહેલાં કચ્છ મહિલા વિકાસ સંગઠન દ્વારા દારૂ સામે પગલાં લેવા માટે ‘ગુંજ’ નામની ઝુંબેશ ચલાવાઈ હતી. ‘ગુંજવાળી’ બહેનોનાં નામની ધાક પણ બરાબર જામી હતી. જ્યાં દારૂના અડ્ડા હોવાની ખબર પડે ત્યાં આ બહેનો જતી અને અડ્ડા બંધ કરાવતી, પરંતુ સમય જતાં આ ઝુંબેશ નબળી પડી ગઈ. આજે કચ્છમાં અલગ-અલગ ગામની મહિલાઓ જાતે જ એકઠી થઈને અડ્ડાઓ બંધ કરાવવા પ્રયત્ન કરે છે. તેમને ક્યારેક પોલીસનો ટેકો મળે છે, ક્યારેક મળતો નથી. દારૂની બદી પાછળ મોટા ‘હપ્તા’ જવાબદાર હોવાનું મનાય છે. જો ફરી વખત મહિલાઓ સાથે મળીને મોટી ઝુંબેશ ચલાવે તો પોલીસને પણ ફરજિયાત આ દૂષણ દૂર કરવા પગલાં લેવાની ફરજ પડશે. લોકસભાની ચૂંટણી આવી રહી છે, ત્યારે દારૂનો વપરાશ વધશે, પોલીસના દરોડા વધશે, પરંતુ દૂષણ તેનાથી નાથી શકાશે નહીં, તે હકીકત છે.