મઢમાં બિરાજે આશાપુરા માવડી, કચ્છ ધરાની દેવી રે...

પશ્ચિમ કચ્છના ત્રણ તાલુકા અબડાસા, લખપત, નખત્રાણાના ત્રિભેટે આવેલું મા આશાપુરાનું મંદિર લગભગ ૧૨૦૦ વર્ષ જૂનું અને માતાજીની મૂર્તિ ૨૦૦૦ વર્ષ પુરાણી હોવાનું મનાય છે. આદ્યશક્તિના આ સ્થાનકમાં સમગ્ર કચ્છની પ્રજા ભારે આસ્થા ધરાવે છે. આસો નવરાત્રી દરમિયાન દૂર દૂરથી ભાવિકો દર્શનાર્થે આવે છે, તેમાં પગપાળા આવનારા લોકોની સંખ્યા પણ નાની-સૂની હોતી નથી.

- સુચિતા બોઘાણી કનર

કચ્છનાં દેશદેવી મા આશાપુરાના દર્શનાર્થે માતાના મઢમાં શ્રાદ્ધ પક્ષ અને નવરાત્રીમાં ભાવિકોનો ધસારો થવા લાગે છે. કચ્છનાં તમામ જ્ઞાતિ, સમાજના લોકો મા આશાપુરામાં અસીમ આસ્થા ધરાવે છે. આમ તો આખું વર્ષ જ માતાનાં દર્શને ભાવિકો આવતાં હોય છે, પરંતુ નવરાત્રી દરમિયાન લાખોની સંખ્યામાં પદયાત્રી સહિતના ભાવિકો માતાનાં દર્શન કરે છે. ૧૨૦૦ વર્ષ જૂના એવા મંદિરનો વખતોવખત જીર્ણોદ્ધાર થયો છે. આજે આ યાત્રાધામનો ભારે વિકાસ થયો છે, અતિથિગૃહ, ભોજનશાળા સહિતની સગવડો સાથે આ મંદિર લાખો ભાવિકોને સત્કારવા માટે નવરાત્રી દરમિયાન તૈયાર હોય છે.

મા આશાપુરા અને મંદિર વિશે સ્કંદપુરાણમાં પણ ઉલ્લેખ થયેલો જોવા મળે છે. અહીં માતાજીની સશરીરી મૂર્તિ નથી, પરંતુ માતાજીની પ્રતિમા જાણે નૈસર્ગિક ખડકમાંથી ઊભરી હોય તેવી છે. તેમનું આ સ્વરૂપ પૂર્ણરૂપે પ્રગટ થયેલું ન હોવા છતાં મૂર્તિ મનોહર લાગે છે. માતાજીના પ્રાગટ્ય વિશે પણ અનેક વાયકાઓ પ્રચલિત છે. આ મંદિરના સ્થાનના ઇતિહાસની શરૂઆત કચ્છના રાજવીઓના ઇતિહાસ સાથે વણાયેલી છે.