લંકાની આગમાં દાઝતી લોક્શાહી

અર્થશાસ્ત્રીઓ શ્રીલંકાના આર્થિક સંકટ પાછળનું એક મુખ્ય કારણ સમજાવે છે કે, એ દેશ નિકાસ કરતાં આયાત વધુ કરે છે, કમાવા કરતાં ખર્ચો વધુ કરે છે

- સ્પર્શ હાર્દિક

હિન્દીના જાણીતા કવિ રામધારી સિંહ દિનકરના એક કાવ્યની પંક્તિ ત્યારે અચૂક યાદ કરવામાં આવે છે, જ્યારે કોઈ ભ્રષ્ટ સત્તા સામે જનાક્રોશનો જુવાળ જાગે - સિંહાસન ખાલી કરો કી જનતા આતી હૈ! જેના રાષ્ટ્રીય ચિહ્નમાં જ એક હાથમાં તલવાર પકડેલો ગૌરવશાળી સિંહ છે, એ શ્રીલંકાના હાલના ગંભીર આર્થિક સંકટ અને ડામાડોળ રાજકીય સ્થિતિએ એ રીતે કરવટ બદલી છે કે હમણાં સુધી જંગલના સિંહ જેમ શાસન ચલાવતા એક જ પરિવાર અને પક્ષના સત્તાધીશોએ ધસી આવેલી જનતા માટે સિંહાસન જ નહીં, પોતાનું વૈભવી નિવાસસ્થાન ખાલી કરીને નાસવું પડ્યું છે. ગોટાબાયા રાજપક્ષાને ભગાડ્યા પછી રાષ્ટ્રપતિ ભવન જાહેર બગીચા જેવું સ્થળ બની ગયું છે, જ્યાં બેરોકટોક કોઈ પણ આવી-જઈ રહ્યું છે! આ વખતે લંકામાં લાગેલી આગ માટે ત્યાંના નાગરિકો અને સરકાર બંને જવાબદાર છે. ચાલો, વિસ્તારથી સમજીએ.

સગળતી લંકા

મહાન સાયન્સ ફિક્શન લેખક આર્થર સી. ક્લાર્કને જે ભૂમિ વહાલી હતી, જ્યાં તેમણે જીવનના છેલ્લા પાંચેક દાયકા વિતાવેલા, એ સિલોન દેશમાં અત્યારે જે થઈ રહ્યું છે એ કોઈ ભવિષ્યની અરાજકતાવાદી કથા જેવું દેખાય છે. એકાવન અબજના વિદેશી દેવાના ભાર તળે પાયમાલ થઈ ગયેલા શ્રીલંકાએ વિદેશમાં વસતા પોતાના નાગરિકોને પૈસા વતનમાં મોકલવાનું કહેવું પડ્યું છે. ત્રીસેક ટકાના દરથી વધેલી મોંઘવારીને કારણે જીવનજરૂરી વસ્તુઓ, વીજળી, ઈંધણ, વગેરેની હાડમારી વચ્ચે વલખાં મારતી લંકાપ્રજાનો છેલ્લા થોડાક મહિનાથી સત્તાપક્ષ સામે ચાલતો વિરોધ શિખરે પહોંચ્યો છે. રસ્તા પર ઊતરી આવેલી, પાટનગરમાં એકત્ર થઈ રહેલી જનતા જવાબ માગી રહી છે. આ દશ્યો જેટલાં ઐતિહાસિક છે, એટલાં જ સૂચક પણ છે કે જનતા જો ધારે તો ભલભલી સત્તાને ઊથલાવી શકે.