બોલો, બીજું શું ચાલે છે?!

શરમ નથી આવતી બીજું કરવાની? તમને લોકોને થઈ શું ગયું છે આજકાલ? તમને ખબર છે, અમારી પેઢીના લોકો જિંદગીભર પહેલું લગ્ન ટકાવી રાખતાં.’

- હર્ષદ પંડ્યા ‘શબ્દપ્રીત’

ઇન્ટરનેટ કે પછી મોબાઇલ ફોન માત્ર એક જ કલાક માટે, દેશ આખામાં સરકારી બંધ પાળે તો લગભગ બધું જ ‘ચાલતું’ બંધ થઈ જાય અને જે ‘બંધ’ હોય એ બધું ચાલતું થઈ જાય!

માણસ કોઈ પણ ધર્મનો હોય, કોઈ પણ વર્ણનો હોય અને વિવિધ પક્ષોના રાજકારણીઓના મત પ્રમાણે કોઈ પણ કલરનો હોય કે કોઈ પણ DNAનો હોય, એ સામેની વ્યક્તિનાં ખબરઅંતર તો પૂછશે જ! ભાષા ગમે તે હોય અને એ પોતે પણ ખૂબ દૂર અંતરે હોય તો પણ ખબરઅંતર પૂછવાનો એનો મુખ્ય સૂર તો એ જ હોવાનો કેઃ ‘બોલો, શું ચાલે છે? બીજું શું ચાલે છે?’

હમણાં જ એક વડીલ મિત્રનો ફોન આવ્યો. વાતો થઈ. મારે સહેજ ઉતાવળ હતી એટલે વાત ટૂંકાવવાના શુભ હેતુથી, મેં સવિનય વિવેકભંગ કરતાં કહ્યું, ‘વડીલ, હું સહેજ ઉતાવળમાં છું.’

‘ક્યાં છો?’ વડીલને સાંભળવામાં કે સમજવામાં ગોટાળો થયો હોય એમ એમણે ફરીથી પૂછ્યું, ‘તમે ક્યાં છો?’

‘હું ઉતાવળમાં છું.’ મેં સહેજ મોટા અવાજે કહ્યું.

આમ તો આવી ઘટનાઓમાં હું ઊંચા અવાજે જ બોલતો હોઉં છું, પણ વડીલનું માન જાળવવા અને ઉંમરગ્રસ્ત વ્યક્તિના પરિપક્વ કાનનું અપમાન ન થાય એ માટે ઊંચા નહીં, પણ મોટા અવાજે બોલતો હોઉં છું. ‘ઊંચા’ અવાજે બોલવું અને સહેજ ‘મોટા’ અવાજે બોલવું, એમાં ફરક છે સાહેબ!

‘વાહ!’ વડીલને આનંદ થયો કે આશ્ચર્ય એ સમજાયું નહીં, પણ એમણે પૂછવાનું ચાલુ રાખ્યું, ‘ઉતાવળમાં છો, તો ત્યાં હવામાન કેવું છે? અહીં તો જુઓને, ક્યારેક સવારે શિયાળો, બપોરે ઉનાળો અને સાંજે વાવાઝોડાં ફૂંકાય એવું ચોમાસું જોવા મળે છે..'

ખરેખર તો હું લખવા બેઠો’તો. ડૅડલાઇન ળવવાની હતી અને આ વડીલ ફોનની લાઇન ડૅડ કરતા નહોતા. મને થયું કે ફોન ડૅડ કરી દઉં? પણ પછી થયું કે કોઈ નાની ઉંમરનો કે હમઉમ્ર મિત્ર હોત તો એમ થઈ શકે, પણ વડીલનું અપમાન તો કેમ થાય? આજે મને ગુજરાતી ભાષાનું સંવર્ધન કરવાના ઉમદા વિચારો આવ્યા કે વડીલોનું પણ અપમાન કરવું હોય તો એ માટે કેવા પ્રકારના સન્માનજનક શબ્દો પ્રયોજાય? એનું રિસર્ચવર્ક કરવું જોઈએ.

‘હેલો.. હેલો..’ મને એકદમ મ્યુટ કે સાઇલન્ટ મોડ જેવો થઈ ગયો જાણી એમણે મને ઢંઢોળ્યો, ‘હેલો..હે..લ્લોઓ..’