અસ્તિત્વ વગરની હસ્તીઓ

અનેક ગ્રીનકાર્ડધારકો જ્યારે મૃત્યુ પામે છે ત્યારે એમના મૃત્યુની એમનાં સગાંવહાલાંઓ સત્તાવાળાઓને જાણ નથી કરતાં

- ડો.સુધીર શાહ

હું સાત-આઠ વર્ષનો હતો ત્યારે મુંબઈના ‘મેટ્રો સિનેમા’માં ‘ટારઝન ઓફ ધી ઍપ્સ’ ફિલ્મ જોવા મારાં માતા-પિતા મને લઈ ગયાં હતાં. એડ્વર રાઇસ બરોએ નિર્માણ કરેલ ટારઝનનું આ પાત્ર ખરેખર કોઈ જીવંત વ્યક્તિનું છે એવું એ સમયે મને લાગ્યું હતું. મને કલ્પના નહોતી કે ટારઝન એ અસ્તિત્વ વગરની હસ્તી હતી. થોડો મોટો થયો અને એ સમયે ગુજરાતીમાં પ્રગટ થતાં મૅગેઝિન અને સાપ્તાહિકમાં આવતી ‘બકોર પટેલ’ અને ‘શકરી પટલાણી’, ‘મિયાં ફુસ્કી’ અને ‘તભા ભટ્ટ’, ‘છેલ અને છબો’, ‘અડૂકિયો-દડૂકિયો’ આ વાર્તાઓ વાંચતાં મને એવું જ લાગ્યું હતું કે એ બધાં પાત્રો જીવંત છે. એ પછી ‘શેરલોક હોમ્સ', ‘સ્પાઇડરમેન’, ‘સુપરમેન’, ‘આયર્નમેન’, ‘કેપ્ટન અમેરિકા’, ‘ડૉ. જેકલ ઍન્ડ મિસ્ટર હાઇડ', ‘પોપેય’, ‘હલ્ક’, ‘બાર્બિ ડૉલ’ આ સઘળાં અસ્તિત્વ વગરનાં પાત્રોએ મારા વિચારોમાં એમની હસ્તી ખડી કરી દીધી હતી. વર્ષો સુધી હું એવા જ ભ્રમમાં હતો કે આ સર્વે પાત્રો જીવંત છે.

અમેરિકામાં કાયમ રહેવાની ઇચ્છા ધરાવતા, પણ એ માટે જરૂરી લાયકાતો ન ધરાવતા, વર્ષોની વાટ જોવી પડે, એ જોવાની ધીરજ ન ધરાવતા, ત્યાં જે રોકાણ કરવું પડે એ રકમ ન ધરાવતા અનેક ભારતીયો, પણ અસ્તિત્વ ન ધરાવતા અમેરિકાના ગ્રીનકાર્ડધારકો હસ્તીમાં છે એવું જણાવે છે.