કવર સ્ટોરી

યુ-ટ્યૂબ ઇન્ડિયાએ ચૂંટણીમાં દખલગીરી કરી?

- સ્પર્શે હાર્દિક

વિવિધ પ્રકારના ઓનલાઇન પ્લૅટફૉર્મ અમુકવાર એક હથિયારનો ઉપયોગ કોઈ યુઝરની વાત બીજા લોકો સુધી ઓછી પહોંચે એ માટે કરતાં હોય છે. એના માટેની ટૈનિકલ ટર્મ છે, ‘શૅડો બૅન’ અર્થાત્ યુઝરને જાણ પણ ન થાય એ રીતે તેની વાતને થોડી દબાવી દેવી, જેથી પહેલાં કરતાં એનો અવાજ જે-તે પ્લૅટફૉર્મ પર ઓછો પ્રસરી શકે. ઓનલાઇન પ્લૅટફૉર્મ જેની માલિકીનું હોય એ પોતાની ઇચ્છા પ્રમાણે એકલદોકલ વ્યક્તિઓના કે એક ચોક્કસ વિચારધારાના અવાજને ગળેટૂંપો આપી દે એવું સ્વીકાર્ય નથી. એમનું કાર્ય હોય છે, નિષ્પક્ષ રહેવું અને લોકોને પસંદગી કરવા દેવી કે એમને કયો અને કોનો અવાજ વધુ કે ઓછો સાંભળવો છે. કિંતુ આ લોકસભાની ચૂંટણી દરમિયાન યુ-ટ્યૂબ ઇન્ડિયાના કર્મચારીઓ પર એવો કથિત આરોપ લાગ્યો છે કે તેઓ પોતાનું આ કર્તવ્ય ચૂક્યા છે.

રોહન દુઆ નામક એક પત્રકારે બે જૂને એક્સ.કોમ પર એક પૉસ્ટ કરેલી. તેમણે જાણકારી આપેલી કે યુ-ટ્યૂબ ઇન્ડિયાના સત્તર જેટલા કર્મચારીઓની વાતચીતના રિકોર્ડિંગ ઇન્ટેલિજન્સ એજન્સીઓ પાસે પહોંચ્યા છે, કારણ કે એ કર્મચારીઓએ સ્પષ્ટપણે એવા આદેશો આપેલા કે નિષ્પક્ષ અથવા ભાજપનું સમર્થન કરતી ચેનલોને શૅડો બૅન કરવી તથા ભાજપની વિરોધી ચેનલોને વધુ માત્રામાં પ્રમોટ કરવી. ચૂંટણી દરમિયાન આવું કરવા પાછળના જે-તે કર્મચારીઓના ઇરાદા આનાથી જાહેર થાય છે. દેખીતી રીતે આ કૃત્ય ચૂંટણીને પ્રભાવિત કરનારું છે. રોહન દુઆએ બાર પુરુષો અને પાંચ સ્ત્રી કર્મચારીઓનો આંકડો જણાવીને લખ્યું હતું કે, તેમણે યુટ્યૂબના અલ્ગોરિધમમાં છેડછાડ કરી ૯૩ જેટલા પત્રકારો અને ૪૨ ચેનલોની યુઝર સુધીની પહોંચ ઘટાડી દીધી હતી.