આવકમા ભાગ પડાવતો અળખામણો વેરો
Chitralekha Gujarati|August 19, 2024
દેશની વસતિના પાંચ ટકા લોકો માંડ આ ટૅક્સ ભરે છે, પણ બજેટ વખતે સૌથી વધુ ચર્ચા અને કકળાટ ઈન્કમ ટૅક્સના નામે જ થાય છે. વર્ષો અને સદીઓથી સત્તાધીશો કોઈ ને કોઈ રૂપે પ્રજા પાસેથી એમની કમાણીનો અમુક હિસ્સો વસૂલે છે. એ સામે અમુક દેશ હજી એવા છે જ્યાં સરકારે નાગરિકોને આ પ્રકારના કરમાંથી રાહત આપી છે.
નિતુલ ગજ્જર
આવકમા ભાગ પડાવતો અળખામણો વેરો

સામાન્ય રીતે દર ફેબ્રુઆરીમાં રજૂ થતું કેન્દ્ર સરકારનું બજેટ આ વખતે લોકસભા ચૂંટણીને કારણે ગયા મહિને સંસદમાં રજૂ થયું અને થોડા દિવસમાં એ વિધિવત્ પસાર થશે એ સાથે એનો અમલ શરૂ થશે.

બજેટમાં બીજા કરવેરાના પ્રમાણમાં વધુ ચર્ચા આવકવેરાની થાય છે. જો કે હકીકત એ છે કે દેશની પાંચ ટકા પ્રજા જ ઈન્કમ ટૅક્સ એટલે કે આવકવેરો ભરે છે. આમ તો સદીઓથી આપણે ત્યાં જુદા જુદા પ્રકારે, જે-તે સમયના શાસકો દ્વારા આવકવેરો લેવામાં આવતો હતો, પરંતુ અત્યારે જે રીતે આ વેરો વસૂલ કરવામાં આવે છે એ માળખું બ્રિટિશરાજના સમયનું છે. અંગ્રેજ સરકારે ૧૮૬૦માં ભારતમાં આ ટૅક્સ લાગુ કર્યો હતો, એનું કારણ થોડું વિચિત્ર હતું. વાત એમ બની કે ૧૮૫૭ની સશસ્ત્ર ક્રાંતિ વખતે બ્રિટિશરાજે સારુંએવું નુકસાન વેઠવું પડ્યું હતું, ઉપરાંત એ વખતે ચાલી રહેલા એંગ્લો-રશિયન યુદ્ધ માટે બ્રિટિશરોને નાણાભંડોળની જરૂરત હતી. પરિણામે બ્રિટિશ સરકારે ૧૮૬૦ની ૨૪ જુલાઈએ ભારતમાં પ્રથમ વાર આવકવેરો વસૂલવાની શરૂઆત કરી. અલબત્ત, બ્રિટિશરોએ લાદેલો આ કરવેરો શરૂઆતમાં પૈસાવાળા લોકો અને અંગ્રેજ અમલદારો પર જ લાગુ પડતો હતો. પાછળથી આવકવેરાના નિયમોમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યા.

૧૮૭૦ના દાયકામાં મુંબઈ, મદ્રાસ અને કલકત્તામાં મહાપાલિકા બની ત્યારે આવકવેરો ભરનારા રડ્યાખડ્યા નાગરિકોને જ એની ચૂંટણીમાં મતાધિકાર આપવામાં આવ્યો હતો!

આઝાદી પછીના દોઢ દાયકે (૧૯૬૧માં) સંસદે આવકવેરા ધારો પસાર કર્યો. આ ઍક્ટ પછી પ્રથમ વાર ભારતમાં પગાર, ધંધો, નફો, મિલકત અને અન્ય સ્રોત દ્વારા થતી આવક પર જુદો જુદો ટૅક્સ લાગુ કરવાની શરૂઆત થઈ. અત્યારે તો આપણે પોતે ઘેરબેઠાં ઈન્કમ ટૅક્સ ભરી શકીએ એવી સવલત પણ ઉપલબ્ધ છે. જો કે આ સુવિધા શરૂઆતમાં નહોતી, ૧૯૯૪માં PAN કાર્ડ આવ્યા પછી ૨૦૦૬-૦૭માં ઈન્કમ ટૅક્સની ઈ-ફિલિંગ સેવા શરૂ કરવામાં આવી હતી.

પ્રજાને કોઈ પણ પ્રકારની સુવિધા આપવા માટે સરકાર પાસે આવકના જુદા જુદા સ્રોત હોવા જોઈએ. રાજ્યનો વિકાસ ત્યારે જ થાય જ્યારે પ્રજા પણ રાજ્યની કમાણીમાં યથાયોગ્ય ફાળો આપે. આવકવેરો આ પ્રકારનું એક યોગદાન છે. આપણા પ્રાચીન ગ્રંથોમાં પણ કરવેરો વસૂલ કરવાનું મહત્ત્વ દર્શાવવામાં આવ્યું છે.

Esta historia es de la edición August 19, 2024 de Chitralekha Gujarati.

Comience su prueba gratuita de Magzter GOLD de 7 días para acceder a miles de historias premium seleccionadas y a más de 9,000 revistas y periódicos.

Esta historia es de la edición August 19, 2024 de Chitralekha Gujarati.

Comience su prueba gratuita de Magzter GOLD de 7 días para acceder a miles de historias premium seleccionadas y a más de 9,000 revistas y periódicos.

MÁS HISTORIAS DE CHITRALEKHA GUJARATIVer todo
નોમિનીના સરળ બનેલા નિયમ સમજી લેવામાં સાર
Chitralekha Gujarati

નોમિનીના સરળ બનેલા નિયમ સમજી લેવામાં સાર

ઈન્વેસ્ટમેન્ટમાં નોમિનીનું મહત્ત્વ વધ્યું છે, ખાસ કરીને કોવિડ બાદ આનો અહેસાસ અનેક પરિવારોને તેમ જ સરકાર અને નિયમન સંસ્થાઓને થયો છે. આર્થિક વ્યવહારો સરળ બનાવવાના ભાગ રૂપે સેબીએ આ નિયમોને વધુ હળવા અને વ્યવહારુ બનાવવાનો નિર્ણય લીધો છે, જેને સમજવા અનિવાર્ય છે.

time-read
2 minutos  |
October 28, 2024
બોલો... આ રમતમાં હાર-જીત સ્પર્ધકના જ હાથમાં!
Chitralekha Gujarati

બોલો... આ રમતમાં હાર-જીત સ્પર્ધકના જ હાથમાં!

પંજા-કુસ્તી તરીકે ઓળખાતી બળાબળની સ્પોર્ટની ૧૭ દિવસની પહેલી ‘પ્રો પંજા લીગ' ગયા વર્ષે યોજાઈ ને આ વર્ષે પણ યોજાશે. આ મહિનાની ૧૯થી મુંબઈમાં એશિયન ઈન્ટરનૅશનલ કપ તથા ૨૦મીથી વડોદરાની પાદરે આવેલા પાદરામાં પંજા-કુસ્તી ચૅમ્પિયનશિપ યોજાઈ રહી છે ત્યારે જાણીએ, બાવડાંનાં બળની રમતની જાણી-અજાણી વાત.

time-read
4 minutos  |
October 28, 2024
સ્ત્રી રાતના સમયે બહાર ન નીકળી શકે?
Chitralekha Gujarati

સ્ત્રી રાતના સમયે બહાર ન નીકળી શકે?

‘ઘરની આબરૂ’ માટે પુરુષો ઘરબહાર પણ સલામત વાતાવરણ નિર્માણ કરે અને પોતાનું વર્તન બદલે એ વધુ જરૂરી છે.

time-read
3 minutos  |
October 28, 2024
દિવાળીમાં બનાવો સૌને ભાવતાં આ વ્યંજન
Chitralekha Gujarati

દિવાળીમાં બનાવો સૌને ભાવતાં આ વ્યંજન

બધાં પર્વોમાં શિરમોર એવો તહેવાર આવી રહ્યો છે, તમે છો તૈયાર એને સ્વાદિષ્ટ આવકાર આપવા?

time-read
3 minutos  |
October 28, 2024
એ દિવસોમાં આવી ભૂખ કેમ લાગે છે?
Chitralekha Gujarati

એ દિવસોમાં આવી ભૂખ કેમ લાગે છે?

બાળજન્મ પછી પૂરતું દૂધ ન આવતું હોય તો આ ઉપાય અજમાવી શકાય...

time-read
3 minutos  |
October 28, 2024
લડત પતિના હત્યારાને સજા અપાવવાની...લડત પતિની નિશાનીને જનમ આપવાની...
Chitralekha Gujarati

લડત પતિના હત્યારાને સજા અપાવવાની...લડત પતિની નિશાનીને જનમ આપવાની...

નજર સામે પતિની હત્યા થતી જોઈ આ મહિલા ઍડ્વોકેટનો ગર્ભપાત થઈ ગયો. એ પછી એની જિંદગીમાં બે જ લક્ષ્ય હતાંઃ ગુનેગારોને જેલ અને પરિવાર આગળ વધારવા એક બાળક! ‘આઈવીએફ’ ટેક્નિકની મદદ મેળવી પતિનાં જાળવી રાખેલાં સ્પર્મથી એમણે એ શક્ય બનાવ્યું.

time-read
4 minutos  |
October 28, 2024
ભવ્ય ભૂતકાળના વારસાનું કરો જતન
Chitralekha Gujarati

ભવ્ય ભૂતકાળના વારસાનું કરો જતન

મહારાષ્ટ્રના દમદાર દુર્ગ મેઘરાજાએ વિદાય સાથે વેરેલાં સૌંદર્ય સાથે મહારાષ્ટ્રના ભવ્ય કિલ્લાઓની વિરાસત જોવા માટે તૈયાર છો?

time-read
1 min  |
October 28, 2024
ફૂલના ગરબા, બાધા-માનતાના ગરબા, હરખના ગરબા...
Chitralekha Gujarati

ફૂલના ગરબા, બાધા-માનતાના ગરબા, હરખના ગરબા...

નવરાત્રિમાં તો બધે ગરબા રમાય, પરંતુ ઉત્તર ગુજરાતનાં ઘણાં ગામમાં તો છેક કાળી ચૌદશ અને દિવાળી સુધી કે ક્યાંક તો ખાસ એ બે રાત્રે જ ગરબા થાય, એ પણ કાગળ કે પ્લાસ્ટિકનાં ફૂલના, ખાસ્સા વજનદાર ગરબા. એ માથે લઈને ગામની સ્ત્રીઓને ગરબે રમતી જોવી એ પણ એક લહાવો છે.

time-read
4 minutos  |
October 28, 2024
એક ફોન કૉલ ને માણસ કંગાળ..
Chitralekha Gujarati

એક ફોન કૉલ ને માણસ કંગાળ..

સાઈબર ફ્રૉડની તમામ હદ વટાવી દેતી ડિજિટલ અરેસ્ટ વિક્ટિમથી લઈને કાયદોવ્યવસ્થા, સિસ્ટમને નિર્વસ્ત્ર કરી દેતી આ તે કેવી સાઈબર ઠગાઈ?

time-read
7 minutos  |
October 28, 2024
પાણી ભલે ઓસરી ગયાં, પૂરની અસર વડોદરાની દિવાળી બગાડશે...
Chitralekha Gujarati

પાણી ભલે ઓસરી ગયાં, પૂરની અસર વડોદરાની દિવાળી બગાડશે...

અતિ ભારે વરસાદ અને ઉપરવાસમાં જમા થયેલું પાણી છોડવામાં થયેલી ક્ષતિએ વડોદરાને ડુબાડ્યું હતું. આટલા દિવસો પછી હજી અત્યારે પણ એનાં પરિણામ દેખાઈ રહ્યાં છે ખાલીખમ બજાર રૂપે.

time-read
4 minutos  |
October 28, 2024