નર્સરી રાયમ્સ અડધી હકીકત અડધી કલ્પિત કથા

આ વાત જાણીને તમને આશ્ચર્ય થશે કે મોટાભાગની નર્સરી રાયમ્સના શબ્દો દૂરદૂર સુધી સદાચાર અથવા નૈતિકતા સાથે સંબંધ ધરાવતા નથી હોતા અને તેના અર્થ ખૂબ શરમજનક હોય છે..

‘ગ્ સીગૂસી જેન્ડર..’, ‘જેક એન્ડ જિલ..’, ‘રિંગ એ રિંગ ઓ રોસીઝ..’, ‘બાબા બ્લેક શીપ..’, ‘લંડન બ્રિજ ઈઝ ફોલિંગ ડાઉન..’, ‘હંપ્ટીડંખી..’. ‘ઈનામીની મો..’, ‘ઓલ્ડ મધર હબ્બર્ડ..’. ‘રબ એ ડબડબ..’, ‘યાનકી ડૂડલી..’, ‘થ્રી બ્લાઈન્ડ માઈસ..’

આ પ્રકારની નર્સરી રાઈમ્સને ભારતમાં પણ ભણાવવામાં આવે છે, જ્યારે પણ ઘરે કોઈ આવે છે ત્યારે બાળકોને આવેલા આંટી અથવા અંકલ સામે સમય સંભળાવતા ખૂબ શાબાશી મળતી હોય છે. પછી ભલે ને માતાપિતા અથવા ઘરે આવેલા મહેમાનને તે સમયનો અર્થ સમજમાં ન આવે.

રાઈમ્સને શીખવવા પર ભાર આપવા પાછળની માનસિકતા એ હોય છે કે આ ઈગ્લિશની નર્સરી રાઈમ્સ બાળકોની અંગ્રેજીની પકડ અને તેમની સારી મોંઘી સ્કૂલનો અભ્યાસ અપાવે છે. મહેમાનને આ ઈંગ્લિશ રાયમ્સ સાંભળીને પૂછવું પડે છે કે તમારું બાળક કઈ સ્કૂલમાં ભણવા જાય છે. આ તક રુઆબ જમાવવા માટે હોય છે.

પેરન્ટ્સને લાગતું હોય છે કે જો તેમના બાળકો આ રાયમ્સ શીખશે તો જ તેઓ મોડર્ન દેખાશે. તેઓ જુનવાણી નહીં દેખાય.

ઈંગ્લેન્ડની બ્રિસ્ટલ રોયલ બાળ ચિકિત્સાલયની ટીમને જોવા મળ્યું છે કે ટીવી કાર્યક્રમોની સરખામણીમાં અથવા પરંપરાગત નર્સરી રાઈમ્સમાં હિંસા ૧૦ ઘણી વધારે થાય છે.

સાહિત્યિક ઈતિહાસકારોની રોમાંચક શોધ છે કે ‘બાબા બ્લેક-શીપ..’ ‘લંડન બ્રિજ ઈઝ ફોલિંગ..’, ‘હંખીડેપ્ટી..’, ‘જેક એન્ડ જિલ..', ‘મેરીમેરી..’, ‘લિટલ બોય બ્લૂ..’,‘ઈ વર્લ્ડ કોક રોબિન..’, ‘ઈટ્સ રેનિંગ ઈટ પોરિંગ..’, ‘ગોંગીપોંગી..’, જેવી પ્રસિદ્ધ રાયમ્સ નેગેટિવ છે.

આ બધી રાઈમ્સ ઇંગ્લેન્ડ તથા અમેરિકાના દાયકા પહેલાંના સમયના રીતરિવાજ, અત્યાચાર, વેશ્યાવૃત્તિ, અંધશ્રદ્ધા, અસમાનતા તથા ધાર્મિક કુરિવાજના સંદર્ભમાં બનાવવામાં આવી હતી. જોકે તે અનૈતિકતાનું મૂળ છે.

કેટલીક રાઈમ્સ પર એક નજર નાખીએ