મનુષ્ય સંબંધોથી લઈને શક્તિશાળી સંગઠન, દેશ કે સમુદાયો વચ્ચેની સમજૂતીઓ અમુક કિસ્સામાં એવા અતિ બારીક તાંતણાને સહારે ટકી હોય, જેને જરા પણ છંછેડતા સંતુલન ડગમગે. છેડછાડ ગંભીર હોય તો સંબંધો અને સમજૂતીઓ સાવ ધરાશાયી થઈ જાય. અનેકવાર આ બારીક તાંતણાને શોધીને શત્રુ બે પાર્ટીઓ વચ્ચેનો વિશ્વાસનો સેતુ તોડવાનું કામ કરતો હોય છે. શેક્સપિઅરની ‘થેલો’માં રૂપવાન ડેસ્ડમોનાને નાયક થેલો પરણે છે, પણ વિશ્વાસુ મિત્ર ઇએગો ઑથેલોના કાનમાં ઝેર ભરે છે. થેલો અને ડેસ્ડમોના વચ્ચેના પ્રેમ, લગ્નજીવનને ધ્વંસ કરવા ઇએગો ઈર્ષા અને શંકા જેવી સામગ્રી વાપરે છે. બે વ્યક્તિઓના સંબંધ સિવાયની વાત હોય તો સામગ્રી કે સાધન બદલવા પડે. આ પ્રકારની ભાંગફોડ માટે ઇંગ્લિશમાં શબ્દ છે, ‘સબૉટેજ' યાને અસંતુષ્ટો અથવા શત્રુઓ દ્વારા જાણીજોઈને કરાતી વિધ્વંસ કે ભાંગફોડની પ્રવૃત્તિઓ, નુકસાન કે નાશ કરવાના હેતુથી રચાતાં કાવતરાંઓ. સબૉટેજ સંબંધોનું પણ થાય અને સિસ્ટમનું પણ.
મહાન સાહિત્યકારો ક્યારેક ભવિષ્ય-દર્શન પણ કરાવતા હોય છે. મૂળ બ્રિટિશ નહીં, પણ પૉલિશ એવા જોસેફ કોન્રાડ ઇંગ્લિશ ભાષાના વીસમી સદીના શ્રેષ્ઠ નવલકથાકારોમાં ગણના પામે છે. ૧૯૦૭માં પ્રકાશિત એમની ‘ધી સિક્રેટ એજન્ટ’ નવલકથાથી પ્રેરાઈને આલ્ફ્રેડ હિચકોકે ૧૯૩૬ની ‘સબૉટેજ’ ફિલ્મ બનાવેલી. કથાની પ્રેરણા હતી ૧૮૯૪ની એક ઘટના. લંડનના ગ્રીનિચમાં આવેલી રૉયલ ઑબ્ઝર્વેટરી પાસે એક ફ્રેન્ચ નાગરિક પોતાનો જ બૉમ્બ સમય પહેલાં ફાટવાથી ગંભીર રીતે ઘાયલ થઈ મૃત્યુ પામેલો. વાસ્તવિક ઘટનામાં એ શું ખરેખર રૉયલ ઑબ્ઝર્વેટરીમાં બ્લાસ્ટ કરવા આવેલો, એ અસ્પષ્ટ હતું. મકસદ જણાવ્યા વગર જ એ મૃત્યુ પામેલો, પરંતુ જોસેફ કોન્રાડે ‘ધી સિક્રેટ એજન્ટ’માં નીચે જણાવ્યા પ્રમાણેનો કાલ્પનિક મકસદ સ્પષ્ટ કરેલો.
‘ધી સિક્રેટ એજન્ટ’માં લોકોને આતંકિત કરવા શું કરવું એની ચર્ચા વખતે એમ્બેસી, ચર્ચ, રેસ્ટોરન્ટ પર હુમલા કે કોઈ સત્તાધીશની હત્યા જેવા વિકલ્પને નકારી દેવામાં આવે છે. કેમ? એક પાત્ર સમજાવે છે કે આ પ્રકારની ઘટનાઓથી લોકો ટેવાઈ ગયા છે, એ પદ્ધતિ ઘસાઈ ગઈ છે, અખબારો પાસે પણ એનું વર્ણન કરવાના રેડી-મૅઇડ વાક્યો પડ્યાં છે. તો શેના પર નિશાનો સાધવું? વિજ્ઞાન ૫૨. કેમ કે ત્યારનો બ્રિટિશ સમાજ ઘણે અંશે માનતો હતો કે વિજ્ઞાને એમને ભૌતિક સમૃદ્ધિ આપેલી. એટલે હુમલા માટે પ્રતીક તરીકે રૉયલ ઑબ્ઝર્વેટરી પસંદ કરાઈ.
この記事は ABHIYAAN の Abhiyaan Magazine 14/09/2024 版に掲載されています。
7 日間の Magzter GOLD 無料トライアルを開始して、何千もの厳選されたプレミアム ストーリー、9,000 以上の雑誌や新聞にアクセスしてください。
すでに購読者です ? サインイン
この記事は ABHIYAAN の Abhiyaan Magazine 14/09/2024 版に掲載されています。
7 日間の Magzter GOLD 無料トライアルを開始して、何千もの厳選されたプレミアム ストーリー、9,000 以上の雑誌や新聞にアクセスしてください。
すでに購読者です? サインイン
સંપાદકીય
સ્વાગતમ્ અનલ નામ સંવત્સર
પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું!
અહીં જે વિશ્વાસની વાત કરી છે તે માનવી જીવનમાં શ્રદ્ધાનો જે એક ગોખલો શોધે છે તેની છે. દરેક માણસને પોતાના જીવનમાં આવું પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું જોઈતું હોય છે.
પંચામૃત
કેટલાક શ્રદ્ધા ફેલાવે છે, કેટલાક અશ્રદ્ધા!
મોબાઇલ - ઇ-મેઇલ પછી હવે સપનામાં સફળ થઈ સંદેશા મોકલવાની શોધ
દુનિયાની જુદી-જુદી સભ્યતાઓમાં વ્યક્તિને આવતાં સપનાંને લઈને જુદાં-જુદાં અર્થઘટનો કરનારાં શાસ્ત્રો ઉપલબ્ધ છે.
હેન્ડ વોશ વાપરવું જોઈએ કે હેન્ડ સેનિટાઇઝર?
કોવિડ મહામારી દરમિયાન લોકોને હેન્ડ સેનિટાઇઝર વિશે ખ્યાલ આવ્યો.
વિઝા વિમર્શ,
ઇમરજન્સી એપોઇન્ટમેન્ટ
બિંજ-થિંગ
કામ, જો જો ક્યાંક કરી ન નાખે ‘કામ’ તમામ
મિથુન દાની ‘ગરીબો કા અમિતાભ’થી ‘એ' કેટેગરીના હીરો સુધીની સફર
ફિલ્મ ક્ષેત્રે ઉત્કૃષ્ટ પ્રદાન બદલ દાદા સાહેબ ફાળકે ઍવૉર્ડ માટે મિથુન ચક્રવર્તીનું નામ જાહેર થયા બાદ તેમણે કહ્યું હતું, ‘હું કોલકાતાની નાની ગલીઓમાંથી આવ્યો છું. મેં ખૂબ જ સંઘર્ષ કર્યો છે. મેં કરેલી અસાધારણ શરૂઆતને હું ક્યારે નહીં ભૂલી શકું. હું મારી જાતને પૂછું છું, શું આ સાચું છે? હું મારી ભાવનાને શબ્દમાં વ્યક્ત નહીં કરી શકું.’ *** રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર મળ્યા બાદ જ્યારે પત્રકાર ઇન્ટરવ્યૂ લેવા માટે આવ્યા ત્યારે મિથુન ચક્રવર્તી ભૂખના કારણે બોલી શકતા નહોતા. તેમણે પત્રકારને કહ્યું કે, પહેલાં તું જમાડ, પછી જ હું ઇન્ટરવ્યૂ આપીશ!
પ્રવાસન રક્ષા ભટ્ટ
રાજી નીશીનીવા પાર્ક, ઉત્તરાખંડ
ગાંધીજીની ખાદી જનસામાન્યની પહોંચથી દૂર
ગાંધીજીની ખાદી આજે માત્ર વારે-તહેવારે, સરકારી કાર્યક્રમોમાં કે ખૂબ પૈસાપાત્ર વ્યક્તિઓ પાસે જ દેખાય છે. ખૂબ મોંઘી ખાદી ખરીદવાનું સામાન્ય લોકોનું ગજું રહ્યું નથી. ખાદી મોંઘી થઈ એ માટે સરકારી અધિકારીઓની અવ્યવહારુ નીતિ જવાબદાર છે. આજે ખાદીના વણાટ સહિતનાં કામો માટે નવી પેઢી આવવા તૈયાર નથી. ઓછું વળતર અને વધુ મહેનતના કારણે કારીગરો ખાદીથી દૂર થઈ રહ્યા છે.
